Ορισμένα στοιχεία για την πόλη της Καστοριάς και για τους Ισραηλίτες της, κατά το χρονικό διάστημα 1920-1950

Ορισμένα στοιχεία για την πόλη της Καστοριάς και για τους Ισραηλίτες της, κατά το χρονικό διάστημα 1920-1950.

Προδημοσίευση - Κεφάλαιο 14. Ο Εμπορικός Σύλλογος Καστορίας: το Βιβλίο των Πρακτικών Συνεδριάσεων του Διοικητικού Συμβουλίου και των Γενικών Συνελεύσεων του Συλλόγου κατά το διάστημα 1924-1930. Και μερικά λυτά φύλλα πρακτικών για τα έτη 1930-1933.

Researching the city of Kastoria and its Jewish inhabitants during 1920-1950.

Prepublication - Chapter 14. The Commercial Association of Kastoria: the Minutes of the meetings of the Board of Directors and the General Assemblies of the Association during 1924-1930.

Also: loose sheets of Minutes for the years 1930-1933.

 

 

Εικόνα 1. Επιστολόχαρτο και φάκελος (με τη σφραγίδα) του Συλλόγου.

Στο υπ’ αριθμ. 32 φύλλο - της 6 Δεκεμβρίου 1920 - της εφημερίδας «Καστορία» και στη στήλη «Από την Ζωήν της Καστορίας» δημοσιεύεται ή παρακάτω είδηση: «Πρωτοβουλία πολλών εμπόρων της πόλεως μας ιδρύεται Εμπορικός Σύλλογος εν Καστορία». Επομένως, ο Σύλλογος ιδρύθηκε στο τέλος του έτους 1920 ή στην αρχή του 1921 και είχε εξ αρχής ως «σήμα» στη σφραγίδα του την κεφαλή του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Τα πρακτικά των ετών 1924-1930 (και ορισμένα των ετών 1931-1933) τα οποία διεσώθησαν και δημοσιεύονται παρακάτω καλύπτουν την πρώϊμη περίοδο του Συλλόγου και φανερώνουν τον τρόπο της λειτουργίας του κατά την τρίτη δεκαετία του 20ού αιώνα και τη δεύτερη από την απελευθέρωση της περιοχής.   

Το βιβλίο των Πρακτικών του Συλλόγου των ετών 1924-1930 έχει διαστάσεις 24Χ34cm και αποτελείται από 118 αριθμημένες σελίδες, από τις οποίες οι 93 είναι γραμμένες με μελάνι και οι υπόλοιπες, από την 94 έως την 118, παρέμειναν λευκές - άγραφες έχουν μείνει και οι σελίδες 90 και 91. Στις σελίδες 1 και 2 έχει καταγραφεί το Πρακτικόν συνεδριάσεως Διοικητικού Συμβουλίου του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας της 27^ης Μαρτίου του έτους 1924 και στη σελίδα 93 το Πρακτικόν της 7^ης του μηνός Αυγούστου του έτους 1930. Περιλαμβάνονται σε αυτό τα πρακτικά των συνεδριάσεων του Δ.Σ. του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας καθώς και αυτά των Γενικών Συνελεύσεων του Συλλόγου κατά το χρονικό διάστημα περίπου επτά ετών. Συμπληρωματικώς, εντοπίστηκαν και ορισμένα λυτά φύλλα στα οποία, επίσης, έχουν καταγραφεί Πρακτικά του Δ.Σ. των ετών 1930-1933.

Εικόνα 2. Η υπ’αριθ.5 σελίδα του βιβλίου των Πρακτικών, στην οποία περιλαμβάνεται μέρος από το Πρακτικό της Συνεδριάσεως του Διοικητικού Συμβουλίου της 27^ης Μαΐου 1924.

Α’. Πρακτικά συνεδριάσεων Διοικητικού Συμβουλίου και Γενικών Συνελεύσεων του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας.

   Πρακτικόν συνεδριάσεως Διοικ. Συμβουλίου.

Εν Καστορία σήμερον τη εικοστή εβδόμην του μηνός Μαρτίου [1924]… συνελθόν το Διοικητ. Συμβούλιον του Συλλόγου κατόπιν προσκλήσεως του κ. Προέδρου και απαρτίας ούσης, απόντων μόνον των κ.κ. 1) Χαΐμ Κοέν και 2) Γεωργίου Στάθη, κατόπιν μακράς συζητήσεως απεφάσισαν παμψηφεί τα εξής:

α) την εξεύρεσιν καταλλήλου οικήματος εις ο θα μεταφερθή το Γραφείον του Συλλόγου καθ’ ότι το τέως τοιούτον πωληθέν παραδοθήσεται τω αγοραστή. Ανατίθεται δε εις τους κ.κ. Λεωνίδα Μαυροβίκην και Κ. Χαιρόπουλον να βολιδοσκοπήσουν τον δικηγόρον κ. Κ. Ωρολογόπουλον ίνα, εάν είναι διατεθειμένος, μας παραχωρήση το υπό τούτου ενοικιασθέν  νεόδμητον οίκημα  εν τη άνω αγορά.  

β) Να επιδιωχθή η είσπραξις των καθυστερουμένων μηνιαίων δόσεων των μελών του Συλλόγου μέχρι της 31 Δεκεμβρίου λ.έ. [=λήξαντος έτους] 1923. 

γ) διορίζεται ως κλητήρ και εισπράκτωρ του Συλλόγου ο Ισαάκ Ι. Ελιάου με μηνιαία αποζημίωσιν εκ δραχμών εκατόν πεντήκοντα (150).

δ) Ορίζεται τακτική ημέρα συνεδριάσεως των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου εκάστη Πέμπτη ημέρα της εβδομάδος κατά δεκαπενθημερία και ώρα 7^ην μ.μ., προσκαλουμένων των μελών υπό του κ. Προέδρου δια βιβλίου προσκλήσεων οριζομένου και του θέματος της συζητήσεως.

ε) να παρακληθή δι’ επιστολής  η εν Σόροβιτς εδρεύουσα εταιρεία Παρασκευαΐδου Βέργου, όπως συμμορφωθή προς προγενεστέραν απόφασιν του Συλλόγου, και εισπράξη τα νόμιμα δικαιώματα υπέρ του Συλλόγου, καθώς εισπράττονται και παρά των λοιπών εν Σόροβιτς συναδέλφων των.

Στ) Ν’ αποσταλώσιν επιστολαί προς τους εν Σόροβιτς παραλήπτας κ.κ. Χρ. & Αδελφούς Χατζή, αδελφούς Τάκκα και Παναγιωτόπουλον και Σ^αν όπως αποστείλωσιν εκκαθαρίσεις, των δια λογαριασμόν του Συλλόγου εισπραχθέντων μέχρι 31ης Μαρτίου ε.έ. εμβάζοντες συνάμα τας εισπράξεις των εις τον κ. Ιακώβ Ελιάου,  ταμίαν του Συλλόγου.

ζ). Ν’ αποσταλή έγγραφον εις τον κ. Πρόεδρον της Κοινότητος Καστορίας δι’ ου ν’ ανακινηθή η εις την άνω και κάτω Αγορά ανέγερσις ουρητηρίων και αποχωρητηρίων, δια τας ανάγκας του τε εμπορικού κόσμου και του κοινού.

Αριθ.2. Πρακτικόν Συνεδριάσεως Διοικ. Συμβουλίου της 13 Μαΐου 1924, Τρίτη.

… συνελθόν το Δ. Συμβούλιον … και απαρτίας ούσης, απόντων μόνον των κ.κ.  1)Χαΐμ Κοέν και  2) Αβραάμ Μάγιου, κατόπιν μακράς συζητήσεως, απεφάσισαν παμψηφεί τα κάτωθι:

α) Εις απάντησιν …επιστολής της Τραπέζης Παναγιωτοπούλου συνέταξαν κατάλογον των καταλλήλων προσώπων και δυναμένων ν’ αναλάβωσι της ως άνω τραπέζης την ανταπόκρισιν, υποδείξαντες τους κάτωθι εμπόρους και τραπεζίτας. 1) Κοσμάν Χαιρόπουλον 2) Αδελφούς Ρούμπα 3) Λεων. Μαυροβίτην & Αδελφούς 4) Ιακώβ Σ. Ελιάου 5) Αδελφούς Ι. Στάθη 6) Π. Σιάνον 7) Αδελφούς Παπαμιχαήλ 8) Ναφθαλή & Χαΐμ Κοέν 9) Δ.Α. Γκολογκίνα 10) Αβραάμ Μάγιου 11) [Βενιαμίν]  Κομφίνου 12) [Βέργιν /Λέργιν;] Σ^αν[=Συντροφίαν] 13)  Ν. Γκολογκίναν 14) Π. Τζώρτζην 15)  Γ. Γκούσην 16) Αδελφούς Παπαντίνα & Ι. Ζωγράφον 17) Β. Μαυρουδήν 18) Β. Γάκην 19) Ισαάκ Ζαχαρία 20) Χαΐμ και Σαμμουήλ Ελιάου 21) Δαβίδ Ρούσσου και 22) Υιούς Αβραάμ Ελιάου.

β) Όπως μη δοθή απάντησις εις το υπ’ αιθ.11/9.5.24 έγγραφον της Συνομοσπονδίας των Επαγγελματιών της Ελλάδος, του εγγράφου αυτού μη αφορώντος τον ημέτερον Σύλλογον.

γ) Όπως συσταθή εις τα μέλη του Συλλόγου να προμηθευθώσι τα υπό του Κράτους υποδεικνυόμενα βιβλία προς αποφυγήν των βαρειών συνεπειών του Νόμου περί Καθαράς Προσόδου και λοιπών Φορολογιών.

δ) Όπως ο Σύλλογος εγγραφή συνδρομητής εις τα περιοδικά «Οικονομολόγος Θεσσαλονίκης» και «Οικονομολόγος Αθηνών» καθώς και εις άλλα περιοδικά, μετά την εξεύρεση καταλλήλου οικήματος δια Γραφεία του Συλλόγου.

ε) Όπως παρακληθή το Κοινοτικόν Συμβούλιον Καστορίας να επιβάλλη την προσωπικήν εργασίαν δια την επισκευήν της οδού Καστορίας – Σόροβιτς δια μέσου των Π. Τσιφλικίου – Κοντορόπι.

 

Αριθ.3  Πρακτικόν Συνεδριάσεως Διοικητ. Συμβουλίου, 18 Μαΐου [1924].

…συνελθόντες οι υποφαινόμενοι … κατόπιν προσκλήσεως του Προέδρου ημών Λεωνίδου Μαυροβίτου και εν τω ιδιαιτέρω αυτού Γραφείω (και τούτο ελλείψει ιδιαιτέρου οικήματος προσωρινώς του Συλλόγου) ίνα συσκεφθώμεν δια τα εκ μέρους ενίων εμπόρων μελών του ημετέρου Συλλόγου παράπονα όπως φροντίσωμεν και ελαττώσωμεν την υπό του Κοινοτικού Συμβουλίου επιβληθείσαν αγρίαν πρόσθετον φορολογίαν 50% υπέρ της Κοινότητος …απεφασίσθη παμψηφεί όπως ο ημέτερος Σύλλογος λάβη την πρωτοβουλίαν και προσκαλέση και τα δύο άλλα Σωματεία της πόλεως μας, Γουνοποιών και Υποδηματοποιών ως συνενδιαφερόμενα εξ ίσου επί του ανωτέρω ζητήματος, αύριον ημέραν Δευτέραν, και προς τον σκοπόν τούτον δίδομεν τελείαν εντολήν εις τον ημέτερον Πρόεδρον ίνα συσκεφθή μετά των Προέδρων των ως άνω Σωματείων και από κοινού, αφ’ ου αποφασίσουσι, ν’ απευθύνουσι διαμαρτυρίαν προς το  Κοινοτικόν μας Συμβούλιον ίνα υποβιβάση τη φορολογία εις 20% και αναστείλη προσωρινώς …την είσπραξιν της εν λόγω φορολογίας.

 

  Αριθ.4  Πρακτικόν Συνεδριάσεως Διοικητικού Συμβουλίου, 27 Μαΐου 1924, Τρίτη.

Εν Καστορία σήμερον τη (27) εικοστήν εβδόμην του μηνός Μαΐου του χιλιοστού εννιακοστού είκοσι τετάρτου (1924) έτους ημέραν της εβδομάδος Τρίτην και ώραν 7.30 τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Εμπορικού Συλλόγου συνελθόντα κατόπιν προσκλήσεως (γενομένης) υπό του Προέδρου κ. Λεων. Μαυροβίτη και απαρτίας ούσης ως απόντων δύο μόνον μελών των κ.κ. Κ. Χαιροπούλου και Αν. Παπαμιχαήλ όπως συσκεφθώσι επί του εγερθέντος ζητήματος της αλλαγής της ημέρας της εν τη πόλει μας ενεργουμένης εβδομαδιαίας αγοράς καθ’ εκάστην Δευτέραν, απεφάσισεν δια ψήφων οκτώ έναντι μιας τα κάτωθι.

α) Αποφασίζεται να διατηρηθή ως ημέρα αγοράς η Δευτέρα¹ διότι αύτη τυγχάνει η καταλληλοτέρα ημέρα προς διεξαγωγήν της εβδομαδιαίας αγοράς, καθ’ όσον κατά ταύτην είναι δυνατόν να επιτυγχάνεται μεγαλειτέρα συγκέντρωσις χωρικών και εκ των απομεμακρυσμένων χωρίων της τε επαρχίας ημών και των παρακειμένων επαρχιών.

β) Διότι, αν ήθελε ορισθεί το Σάββατον ως ημέρα αγοράς, ως καταβάλλονταν ενέργειαι υπό των εχόντων την πρωτοβουλία της αλλαγής, θα παρέλυε τας εμπορικάς συναλλαγάς κατά [το] πλείστον μέρος αυτών καθ’ όσον οι Ισραηλίται έμποροι καταστηματάρχαι της πόλεως μας είναι αναγκασμένοι να διατηρώσι κλειστά τα καταστήματά των λόγω της εορτής των του Σαββάτου. Αφ ετέρου δε θίγονται καιρίως και τα συμφέροντα των εν λόγω συναδέλφων Ισραηλιτών.

γ) Διότι το Σάββατον είναι η ημέρα αγοράς εβδομαδιαίας εις τας γειτονικάς επαρχίας Φλωρίνης και Τσοτυλίου καθώς και εις τρεις κωμοπόλεις της επαρχίας ημών εις Νεστράμμιον, Βογατσικόν και Μαύροβον. Δια τους δύο ανωτέρω λόγους εδήλωσεν ο μειοψηφήσας κ. Νικόλαος Ρούμπας ότι, αποκρούει μεν τον καθορισμόν της ημέρας του Σαββάτου ως ημέρας εβδομαδιαίας αγοράς, εμμένει όμως εις την γνώμην του ότι δέον η αλλαγή να γίνη δι’ άλλην ημέρα της εβδομάδος εκτός του Σαββάτου.

δ) Λαμβάνεται απόφασις όπως δοθή απάντησις εις τα δημοσιεύματα της ενταύθα εφημερίδος «Καστορίας» δια τας εκτοξευθείσας μομφάς, τας ανακριβείας και αναληθείας καθώς το εν τω Συλλόγω προτύπω της προς δημοσίευσι επιστολής. Δημοσίευσις δε να γίνη δια των εν Θεσσαλονίκην …και του «Ελευθέρου Βήματος» Αθηνών.

ε) Ν’ αποσταλώσι έγγραφα προς το Κοινοτικόν Συμβούλιον Καστορίας, Εμπορικά Επιμελητήρια Θεσσαλονίκης και Αθηνών και προς το Υπουργείον των Εσωτερικών δι’ ων να εκτίθενται το ασύμφορον της αλλαγής της ημέρας της αγοράς και υποβάλλεται παράκλησις όπως αύτη παραμείνη ως έχη.

στ’) Όπως ανατεθή εις τον κ. Ιακώβ Σ. Ελιάου ίνα έλθη [εις] συμφωνίαν προς τον κ. Κ. Ωρολογόπουλον δια την παραχώρησιν ενός διαμερίσματος του Γραφείου του δια προσωρινά γραφεία του Εμπορικού Συλλόγου, μέχρι εξευρέσεως του καταλλήλου οικήματος.-

 

Πρακτικόν Γενικής Συνελεύσεως 1^ης Μαρτίου 1925.

Δεν επετεύχθη απαρτία και η Γενική Συνέλευση αναβλήθηκε για την 8 Μαρτίου.

Πρακτικόν Γενικής Συνελεύσεως 8 Μαρτίου 1925.

…κατόπιν προσκλήσεως γενομένης δια τοιχοκολλήσεως, του κήρυκος και δια κλήσεως ονομαστικής δια γενικήν συνέλευσιν προς ενέργειαν αρχαιρεσιών και απαρτίας μη ούσης, ως παρόντων μόνον είκοσι δύο (22) μελών αποφασίσθη όπως και πάλιν αναβληθή η συνέλευσις  δια την 15^ην τρέχοντος ημέραν Κυριακήν… εις το αυτό οίκημα της Πολ. Ενώσεως Μακ. Νεολαίας [= Πολιτικής Ενώσεως Μακεδονικής Νεολαίας]. [Εκτός από τον Πρόεδρο και άλλα 3 μέλη τα οποία, πιθανότατα, είναι χριστιανοί, οι άλλοι 18 υπογράφοντες είναι Εβραίοι, παρευρέθησαν και υπέγραψαν συνολικά 22, ο πρόεδρος και 21 μέλη].

 

Πρακτικόν Γενικής Συνελεύσεως [22 Μαρτίου 1925, Κυριακή].

…τα μέλη του Εμπορικού Συλλόγου συνελθόντα εις το οίκημα της Πολ. Ενώσεως Μακεδονικής Νεολαίας κατόπιν προσκλήσεως γενομένης δια τετάρτην φοράν και [συμφώνως;] τω καταστατικώ απαρτίας ούσης, προέβησαν εις την διενέργειαν αρχαιρεσιών καθ’ ην κατά σειράν επιτυχίας ήλθον τα κάτωθι μέλη, επί παρόντων εν όλω μελών [(;) - δεν αναγράφεται ο αριθμός].

1)Χαΐμ Κοέν δια ψήφων 39 2) Δημήτριος Α. Γκολογκίνας δια ψήφων 30 3) Παντελής Σιάνος δια ψήφων 30 4) Βασίλειος Σιάνος δια ψήφων 30 5) Κοσμάς Χαιρόπουλος δια ψήφων 30 6) Νικόλαος Γκολογκίνας δια ψήφων 27 7) Αναστάσιος Παπαμιχαήλ δια ψήφων 23 8) Σαμουήλ Μπάντση δια ψήφων 20 9) Ισχάκ Χ. Ρούσσο δια ψήφων 20 10) Ιακώβ Σ. Ελιάου δια ψήφων 18 11) Σολομών Ι. Ελιάου δια ψήφων 18 12) Αβραάμ Σ. Μάγιου δια ψήφων 18.   

Εκ των ως άνω εκλεγέντων παραιτούνται οι Δημ. Γκολογκίνας και Βασ. Σιάνου λόγω συγγενικών δεσμών του μεν πρώτου μετά του Ν. Γκολογκίνα του δε δευτέρου υπέρ του αδελφού του Παντ. Σιάνου.

Επιλαχόντες κατά σειράν [επιτυχίας] ήλθον οι κάτωθι:

1)Μποχώρ Ιρήφ Πιτσιρίλο, δια ψήφων 14 2) Ναούμ Γκουστάγκας δια ψήφων 14) 3) Νικόλαος Ρούμπας δια ψήφων 13 4) Ισαάκ Σ. Μπάντσης 12(;) 5) Αβραάμ Δ. Ρούσσου δια ψήφων 11, την 6^η, 7^η, και 8η [θέση κατέλαβον] οι Λ. Μαυροβίτης, Β. Γάκης και Γιακώβ Αβρ. Ελιάου, δια ψήφων 8 έκαστος.

[υπογράφουν 43 μέλη, από τα οποία τουλάχιστον τα 20 είναι εβραίοι - ένας εξ αυτών υπογράφει εβραϊστί. Υπάρχουν υπογραφές με το ίδιο χέρι, 3 φορές εβραίοι: μία φορά από 3 ονοματεπώνυμα και δύο φορές από 2, στο τέλος με το ίδιο χέρι οι υπογραφές για τον Χαΐμ Κοέν και τον Νικολ. Γκολογκίνα].

 

Αριθ.1: Πρακτικά Συνεδριάσεως Διοικητικού Συμβουλίου του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας 1925, [Τετάρτη, 25 Μαρτίου 1925].

Το…νεοεκλεγέν Διοικητικόν Συμβούλιον αποτελούμενον εκ των κ.κ. Νικολ. Γκολογκίνα, Αναστασίου Παπαμιχαήλ, Χαΐμ Κοέν, Παντελή Σιάνου, Μποχώρ Πιτσιρίλο, Σολομών Ελιάου, Αβραάμ Μάγιο, Σαμουήλ Σ. Ελιάου, Ιακώβ Σ. Ελιάου συνελθόν εις την προς συνεδρίασιν συνήθη αίθουσάν του εν τη Άνω Αγορά, ένθα η Μακεδονική Νεολαία, … προβαίνει εις την δια μυστικής ψηφοφορίας ανάδειξιν Προέδρου, Αντιπροέδρου, Ταμίου και Γραμματέως …Πρόεδρος: Νικόλαος Γκολογκίνας δια ψήφων οκτώ (8), Αντιπρόεδρος: Αναστάσιος Παπαμιχαήλ δια ψήφων πέντε (5), Ταμίας Χαΐμ Κοέν: δια ψήφων τεσσάρων (4) Γραμματεύς: Παντελής Σιάνος δια ψήφων τεσσάρων (4).

Είτα το Διοικητικόν Συμβούλιον ευρεθέν προ της ανάγκης όπως δια την διεκπεραίωσιν της εν γένει υπηρεσίας του Συλλόγου προσλάβη έμμισθον Γραμματέα, συσκέπτεται και κατόπιν μακράς συζητήσεως απεφάσισε παμψηφεί όπως βολιδοσκοπηθή ο κ. Γεώργιος Μπέτσιος, όστις, τη πληρεξουσιοδοτημένη προτάσει του Προέδρου κ. Νικολάου Γκολογκίνα, εδέχθη τον από σήμερον διορισμόν του τούτον.   

 [πρόεδρος, γραμματεύς και ένα μέλος χριστιανοί, 6 μέλη (5 μέλη και ο Ταμίας) Ισραηλίτες, σύνολον 9 μέλη του Δ.Σ. Το κείμενον του Πρακτικού έγραψε ο ίδιος ο Γ. Μπέσιος].

 

Αριθ. 2: 26 Απριλίου 1925, Κυριακή.

Το Διοικητικόν Συμβούλιον …συνελθόν προς συνεδρίασιν τη προσκλήσει του κ. Προέδρου, εν τω εν τη Άνω – Αγορά Κοινοτικώ Καταστήματι ένθα τα Γραφεία του κ. Ωρολογοπούλου, παρόντων απάντων αυτού των μελών …[των κ.κ. Νικολ. Γκολογκίνα, Αναστασίου Παπαμιχαήλ, Χαΐμ Κοέν, Παντελή Σιάνου, Μποχώρ Πιτσιρίλο, Σολομών Ελιάου, Αβραάμ Μάγιο, Σαμουήλ Σ. Ελιάου, Ιακώβ Σ. Ελιάου.]

Ο Πρόεδρος κηρύσσει την έναρξιν της συνεδριάσεως, αρξαμένης άμα της συζητήσεως επί των εν τη προσκλήσει θεμάτων, αποκρυσταλωθεισών των κατωτέρω αποφάσεων κατόπιν μακράς συσκέψεως:

1) Να προσκληθώσιν ο τέως πρόεδρος και τέως Γραμματεύς προς επίσημον παράδοσιν της υπηρεσίας και να εντοπισθή [=κατατοπισθεί] το Συμβούλιον επί υποθέσεων εκκρεμών.

2) Να γίνη επιστολή εις Χρήστον και αδελφούς Χατζή δι ης να ζητηθή όπως δια το χρηματικόν υπόλοιπον 1924 υπέρ του Συλλόγου, εκ δραχμών 700 περίπου, δοθή εντολή εις τον Παντ. Ζωγράφον ίνα μετρήση το ποσόν συνάμα δε ν’ αποστείλωσι εάν τους είναι δυνατόν και την γενικήν εκκαθάρισιν του έτους 1923.

3) Να γίνη επιστολή εις τον παραλήπτην Δημήτριον Παναγιωτόπουλον να στείλη τον λογ/σμόν μέχρι τέλους Δεκ/βρίου 1924, από της ημέρας αφ’ ης έλαβεν εντολήν να κρατή προμηθείας υπέρ του Συλλόγου.

4) Ωσαύτως να γίνη επιστολή εις Παρασκευαΐδην και Βέργον, δι’ ης να παρακληθώσι όπως λάβωσι την καλοσύνην να μας στείλουν τα ονόματα των εμπόρων εις ους αποστέλλουν εμπορεύματα, ίνα προβώμεν ημείς εις την είσπραξιν των προμηθειών δια λογ/σμόν του Συλλόγου,  εφ όσον εις αυτούς [δηλ. τους Παρασκευαΐδη και Βέργο] το τοιούτον είναι ανέφικτον. 

5) Με το αυτό ως ανωτέρω πνεύμα ετέρα επιστολή εις αδελφούςΤσέκα εις Σόροβιτς.

6) Επί αναγνωσθείσης επιστολής πανεμπορικής ενώσεως αναβάλλεται λήψις σχετικής αποφάσεως επί τω λόγω της καλυτέρας εντοπίσεως [=κατατοπίσεως] επί του ζητήματος, δια της προσαγωγής απάσης της αλληλογραφίας.

7) Κανονίζει την αποζημίωσιν μηνιαίως την παρεχομένη εις τον κ. Γεώργιον Μπέτσιον εις δραχμάς 250 διακοσίας πεντήκοντα, από της ημέρας του διορισμού του, δι’ άπασαν  την υπηρεσίαν του Συλλόγου ην ανέλαβε να διεκπεραιοί (ήτοι χρέη Γραμματέως, εισπράκτορος, δια καθαριότητα, κλητήρος) κ.λ. π.

 

Αριθ.3: Πρακτικόν Συνεδριάσεως Διοικητικού Συμβουλίου Εμπορικού Συλλόγου, [9 Μαΐου 1925, Σάββατον].

…Το Διοικητικόν Συμβούλιον  … τη εγγράφω προσκλήσει του Προέδρου αυτού κ. Νικολάου Γκολογκίνα, συνελθόν προς συνεδρίασιν τακτικήν εν τω εν τη Άνω Αγορά Κοινοτικώ Καταστήματι, ένθα τα Γραφεία του Δικηγόρου κ. Κ. Ωρολογοπούλου, παρόντων απάντων αυτού των μελών … κατόπιν συζητήσεως επί των [εν τη] ημερησία διατάξει ζητημάτων, ομοφώνως αποφαίνεται

1)Καθορίζει το κατά την συμφωνίαν ενοίκιον δια την εγκατάστασιν των Γραφείων του Συλλόγου εις δραχμάς 750 επτακοσίας πεντήκοντα ετησίως αρχομένου από 1^ης Μαΐου ε.έτους μέχρι 1^ης Μαΐου 1926 πληρωτέον εις τον κ. Κων. Ωρολογόπουλον εκ του Ταμείου του Συλλόγου.

2) Ορίζεται ως τακτική ημέρα Συνεδριάσεως το Σάββατον εσπέρας ανά δεκαπενθήμερον. 

3) Να συνταχθή επιστολή ίνα αποσταλή  εις Εμπορικόν  Σύλλόγον Σόροβιτς και ζητηθή η γνώμη του επί του ζητήματος της φορολογίας της υποβληθείσης υπό της υπηρεσίας της Αγροτικής Ασφαλείας. 

4) Να δοθή προς επιδιόρθωσιν δι’ αναχρωματισμού (λουσάρισμα) η επιγραφή Επί κεφαλίδος (ταμπέλα) του Συλλόγου και συνάμα τοποθετηθή εξωτερικώς καταλλήλως.

5) Να αγορασθώσι τρία, από πέντε κρεμαστήρια, πιλοστάσια.

6) Να προσκληθεί εκ δευτέρου ήδη δι’ εγγράφου ο κ. Λεωνίδας Μαυροβίτης, τέως πρόεδρος του Συλλόγου ημών προς υπογραφήν πρωτοκόλλου παραδόσεως κ.λ.π..

7) Ανατίθεται εις τους κ.κ. Αναστ. Παπαμιχαήλ και Ισαάκ Ρούσσου η προμήθεια και κατασκευή παραθυροφύλλων (μπερτέδων), οίτινες δηλούσιν ότι δέχονται [και] αναλαμβάνουν.

 

Αριθ.4: Πρακτικόν Εκτάκτου Συνεδριάσεως Διοικητικού Συμβουλίου Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας, [12 Μαΐου 1925, Σάββατον].

Το Δ.Σ. … συνελθόν προς έκτακτον συνεδρίασιν… απάντων παρόντων πλην των κ.κ. Ιακώβ Σ. Ελιάου και Σολομών Ελιάου…άρχεται της συζητήσεως επί των εν τη προσκλήσει ζητημάτων:

1^ον) Αναγιγνώσκεται επιστολή του Προέδρου των Πρωτοδικών δι ης ζητείται αντίγραφον πράξεως περί διορισμού του κ. Λεων. Μαυροβίτου ως μέλους Επιτροπής Διατιμήσεων επί του ζητήματος τούτου σκεφθέν, αποφαίνεται όπως ο Γραμματεύς αφ’ ου επισταμένως ερευνήση τα παρ’ ημίν βιβλία ενεργήση καταλλήλως την απάντησιν.

2^ον) Επί της διαλαλουμένης βαρείας φορολογίας καθαράς προσόδου [Φ.Κ.Π.] ήτις κατ’ αυτάς επίκειται να επιβληθή δια τας παρελθούσας χρήσεις, μετά μακράν συζήτησιν αποφασίζει όπως συνεργασθή μετά του Συνδέσμου Γουνοποιών δια το ζήτημα τούτο.

Πρακτικόν Γενικής των Μελών Συνελεύσεως, [19 Μαΐου 1925].

…Συνελθόντα τα Μέλη του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας …εις τα εν τη Άνω - Αγορά Γραφεία του (ένθα τα γραφεία του δικηγόρου κ. Κ. Ωρολογοπούλου) εις Γενικήν των Μελών Συνέλευσιν και σύσκεψιν επί του νεωστί εκδοθέντος Εκτελεστικού Προεδρικού Διατάγματος, απαρτίας ούσης…

Εισηγουμένου ούτω του κ. Προέδρου του ερωτήματος εάν τα μέλη  δέχωνται το Σωματείον μας να αποτελέση Αυτοτελή φορολογικόν Όμιλον και συμφώνως τω Διατάγματι ζητήση αρμοδίως την έγκρισιν, μετά σχετικήν συζήτησιν η συνέλευσις αποδέχεται δια βοής όπως ο ημέτερος Σύλλογος αποτελέση όμιλλον αυτοτελή φορολογικόν. Μεθ’ ο συνωδά τω αρθ.1 παρ.4 του άνω Εκτελεστικού Διατάγματος του Νόμου 3311 αναδεικνύει δια μυστικής ψηφοφορίας την τριμελή φορολογικήν Επιτροπήν και ισάριθμα αυτής μέλη ως αναπληρωματικά, ήτοι.

Τακτικά                                             Αναπληρωματικά

Χαΐμ Κοέν δια ψήφων 50                 Κοσμάς Χερόπουλος  ψ. 34

Νικόλ. Γκολογκίνας   38                  Ισαάκ Ρούσσου         30

Ιακώβ Ελιάου         34                 Ναούμ Γκουστάγκας     22

Στο αριστερό περιθώριο σημειώνεται: «Του Κοσμά Χεροπούλου μη δεχθέντος ενεγράφη τακτικόν μέλος ο κ. Ιακώβ Ελιάου του πρώτου φερομένου ως αναπληρωματικού.» [στη Γενική Συνέλευση συμμετέχουν συνολικά 56 μέλη, τουλάχιστον τα 25 είναι ισραηλίτες – 2 εξ αυτών υπογράφουν εβραϊστί.].

 

Αριθ. 5: Πρακτικόν Συνεδριάσεως του Διοικητικού Συμβουλίου Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας, [23 Μαΐου 1925].

..Το Διοικητικόν Συμβούλιον… ευρεθέν εν απαρτία, μόνον του κ. Ισαάκ Ρούσσου απουσιάζοντος ευρισκομένου εις Θεσσαλονίκην […]

1) Αναγιγνώσκεται επιστολή του Εμπορικού Συλλόγου Σόροβιτς δι ης γνωστοποιείται ότι ο εν λόγω Σύλλογος προέβη αρμοδίως εις ενεργείας προς κατάργησιν του φορολογικού συστήματος της Αγροτικής Ασφαλείας περιφερείας Φλωρίνης ή τροποποίησιν αυτού, εκ παραλλήλου αποφαίνεται όπως Επιτροπή εκ των κ.κ. Ν. Γκολογκίνα Προέδρου, Παν. Σιάνου Γραμματέως και Χαΐμ Κοέν Ταμίου μεταβή παρά τω κ. Επόπτη Καστορίας, ίνα συνεννοηθή σχετικώς, ούτως ώστε, ο εμπορευόμενος κόσμος της Επαρχίας Καστορίας μη ζημιωθή οπωσδήποτε εκ της τοιαύτης ή άλλης εκβάσεως του ζητήματος της φορολογίας υπέρ Αγροφυλακής.

2) Επί του ζητήματος φορολογίας Κ.Π. παρελθουσών χρήσεων δι’ ο ζήτημα απεφασίσθη  συνεργασία μετά του Συνδέσμου Γουνοποιών, εγκρίνεται, να γίνη έγγραφον εις τον ανωτέρω Σύνδεσμον υπό το εξής πνεύμα: ότι ο Σύλλογός μας πάντοτε επιθυμεί να έχωμεν αλληλεγγύην επί δε του προκειμένου ζητήματος (Φ.Κ.Π. παρελθουσών χρήσεων) παρακαλούμεν εάν εγκρίνη σκόπιμον την συνεργασίαν να μας προσκαλέσωσι εις κοινήν συνεδρίασιν ίνα συσκεφθώμεν.

3) Κατόπιν του εγγράφου του κ. Προέδρου της επί των διατιμήσεων Επιτροπής το Συμβούλιον υποδεικνύει κατά το Ν.Δ. 30 Σεπτεμβρίου 1924 τον κ. Βασίλ. Σιάνον ως μέλος εν τη Ανωτέρα Επιτροπή διατιμήσεων Καστορίας.

 

 

Αριθ. 6: Πρακτικόν Συνεδριάσεως εκτάκτου γενομένης την 30^η Μαΐου 1925…

[…] Το Διοικητικόν Συμβούλιον του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας συνελθόν προς έκτακτον συνεδρίασιν …αποτελούμενον εκ των κ.κ. Αναστασ. Παπαμιχαήλ, Χαΐμ Κοέν, Παν. Σιάνου, Σαμουήλ Μπάντση, Ιακώβ Σ. Ελιάου, Σολομών Ι. Ελιάου, Αβρ. Σ. Μάγιο απόντων του κ. Ισαάκ Ρούσσου και Μποχώρ [Πισιρίλο] παρουσία  του τε Προέδρου αυτού Ν. Γκολογκίνα και του Ε. Γραμματέως Γ. Μπέτσιου άρχεται της συζητήσεως επί των εν τη προσκλήσει θεμάτων:

1) Εισηγουμένου του Κου Προέδρου όπως πληρωθή ο Βενιαμίν Χονέν, κήρυξ δια κηρύκεια δικαιώματα παρελθόντος και ενεστώτος έτους, άτε επανειλημμένως  παρασχών την υπηρεσίαν αυτού εις τον Σύλλογον, αποφαίνεται όπως εκδοθή επ’ ονόματι αυτού χρηματικόν ένταλμα εκ δραχμών 50  πεντήκοντα.

2) Εισηγουμένου του εκ των μελών του Συλλόγου Ιακώβ Σ. Ελιάου, όπως  καταβληθή το καθυστερούμενον ενοίκιον της ως αιθούσης του Συλλόγου κατά το τρίμηνον Ιανουαρίου μέχρι  Απριλίου 1924 χρησιμευσάσης οικίας του κ. Χαΐμ Ελιάου, επειδή ως εμφαίνεται εκ των οικείων βιβλίων πράγματι καθυστερείται εις τον άνω το ενοίκιον τούτο, συνεπώς νόμιμος τυγχάνει η αίτησις αυτού, αποφαίνεται παμψηφεί όπως καταβληθή εις τον κ. Χαΐμ Ελιάου το ποσόν των δραχμών 500 πεντακοσίων εκδιδομένου του οικείου χρηματικού εντάλματος. 

3) Εισηγήσει του Ταμίου κ. Χαΐμ Κοέν, όπως αποζημιωθή οσαύτως και ο κλητήρ του παρελθόντος έτους του οποίου καθυστερείται ο μισθός σχεδόν ολοκλήρου του έτους … ποσού δραχμών 350 τριακοσίων πεντήκοντα όπερ κρατεί από εισπράξεις υπέρ του Συλλόγου

Ιδόν την υπ’ αριθ.1 από 17 Μαρτίου 1924 πράξιν του Διοικ. Συμβουλίου του Εμπορικού Συλλόγου, εξ ης εξάγεται ότι  ο Ισαάκ Σ. Ελιάου  διωρίσθη κλητήρ και εισπράκτωρ με μηνιαίαν αποζημίωσιν,

Σκεφθέν ότι ο εν λόγω υπάλληλος ουδέποτε ηρνήθη υπηρεσίαν οσάκις εκλήθη προς τούτο και ότι δίκαιον είναι ν’ αποζημιωθή δι’ άπαν  το χρονικόν διάστημα,

Δια ταύτα, αποφαίνεται όπως από  1 Απριλίου 1924 μέχρι 1 Απριλίου 1925 αποζημιωθή  προς 150 εκατόν πεντήκοντα δραχμάς μηνιαίως εκδιδομένου του οικείου χρηματικού εντάλματος..

Αριθ.7:  Πρακτικόν Τακτικής Συνεδριάσεως Διοικητικού Συμβουλίου Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας, [13 Ιουνίου 1925, Σάββατον].

… Συνελθόν το Διοικητικόν Συμβούλιον του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας εις τακτικήν συνεδρίασιν…απάντων αυτού των μελών παρόντων και του εμμίσθου Γραμματέως του, άρχεται της συνεδριάσεως επί των εξής ζητημάτων αποφασίσαν ως έπεται.

1)Επί επιστολής του Εμπορικού Συλλόγου Θεσ/νίκης, περί αναδείξεως ενός αντιπροσώπου του ημετέρου Συλλόγου παρά τω Συμβουλίω Ομοσπονδίας Μακεδονίας Θράκης, ορίζει τον κ. Γεώργιον Δ. Γούσην μέλος του Συλλόγου μας διαμένοντα δε εις Θεσσαλονίκην ίνα αντιπροσωπεύση τον ημέτερον Σύλλογον 

Και 2) Καταργεί από (15^ης) δεκάτης πέμπτης του μηνός Ιουνίου ε.[νεστώτος] έτους τα επί των εμπορευμάτων δικαιώματα (προμηθείας) άτινα κατόπιν εντολής του Συλλόγου εισέπραττον οι αντιπρόσωποι αυτού, επί τούτοις: Εις αντιστάθμισιν της ανωτέρω πράξεως αποφαίνεται, αυξάνει από του ελευσομένου μηνός Ιουλίου ε. έτους τας μηνιαίας συνδρομάς από δραχμάς (3) τρεις εις δραχμάς (5) πέντε. Συγχρόνως δε αποφασίζεται όπως αμέσως δι’ επιστολής γνωστοποιηθή η άνω αυτού πράξις εις τον Χρήστον και αδελφούς Χατζή ίνα παύση από 16 τρέχοντος Ιουνίου να εισπράττη προμηθείας υπέρ του Συλλόγου και αποστείλη ημίν μέχρι της ημέρας γενικήν εκκαθάρισιν.

Πρακτικόν Γενικής Συνελεύσεως [28 Μαρτίου 1926, Κυριακή].

…τα μέλη του Εμπορικού Συλλόγου κληθέντα εις το οίκημα της Ελληνικής Χριστιανικής Κοινότητος… και, συμφώνως τω καταστατικώ απαρτίας ούσης, προέβησαν εις διενέργειαν αρχαιρεσιών καθ’ ην κατά σειράν επέτυχον:

1)Κοσμάς Χαιρόπουλος δια ψήφων 24  2) Χαΐμ Κοέν δια ψήφων 23 3) Αθανάσιος Λιάντος δια ψήφων 19 4) Βασίλειος Κοβάτσης δια ψήφων 18 5) Αβραάμ Σ. Μάγιου δια ψήφων 18 6) Βασίλειος Νικίδης δια ψήφων 17 7)Βασίλειος Σ. Σιάνος δια ψήφων 17 8)Σολομών Ι. Ελιάου δια ψήφων 17 9) Δημήτριος Αχ.Γκολογκίνας δια ψήφων 16 10) Σαμουήλ Μπάντσης δια ψήφων 15. Αναπληρωματικοί δε κατά σειράν επιτυχίας: 1) Γεώργιος Ωρολογόπουλος δια ψήφων 12 2) Αναστάσιος Παπαμιχαήλ ομοίως [δια ψήφων 12] 3) Παναγ. Μαυρουδής δια ψήφων 11 4) Παντελής Σιάνος δια ψήφων 11 5) Ισχαάκ Χ. Ρούσσο δια ψήφων 9.

Κατόπιν της γενομένης ψηφοφορίας η Γενική Συνέλευσις απεφάσισεν όπως η εκλογή της Φορολογικής Επιτροπής εκλεγή παρά του Διοικ. Συμβουλίου και όχι εν γενική Συνελεύσει.[Υπογράφουν 24 μέλη εξ αυτών τα 10, τουλάχιστον, είναι Ισραηλίτες – μερικά εκ των μελών υπογράφουν: ως Κ. Χερόπουλος – ως Σολομόν Ι. Ελιάου - πάντα χωρίς τόνους ως Αβραμ Μ. Μεβοραχ - γράφει [και τονίζει] Μποχόρ Κοέν - γράφει: Αβραμ Σ. Μαγίου με τον τόνο του επιθέτου στη παραλήγουσα και πνεύμα – ψιλή – στο Α, στο αρχικό γράμμα του ονόματός του.].

Πρακτικόν συνεδρίας Δ. Συμβουλίου

Εν Καστορία σήμερον την  28 Μαρτίου 1926 … τα νεοεκλεγέντα μέλη του Δ. Συμβουλίου συνελθόντα τη προσκλήσει του κ. Κοσμά Χαιροπούλου, ως συγκεντρώσαντος τας περισσοτέρας ψήφους και ωρισθέντος εκ τούτου προσωρινού Προέδρου…προέβησαν εις αρχαιρεσίας του Προεδρείου του Συλλόγου το οποίον απηρτίσθη  από τα κάτωθι μέλη και ως εξής: 1) Πρόεδρος ο κ. Δημήτριος Αχ. Γκολογκίνας δια ψήφων 9, 2) Αντιπρόεδρος ο κ. Χαΐμ Κοέν δια ψήφων 9, 3) Ταμίας ο κ. Βασίλειος Κοβάτσης δια ψήφων 7, 4) Γραμματεύς ο κ. Βασ. Νικίδης δια ψήφων 8.

Μεθ’ ο κατόπιν συζητήσεως απεφασίσθη όπως ορισθούν τα μέλη της Φορολογικής Επιτροπής ήτις απηρτίσθη εκ των κάτωθι: Ως τακτικά μέλη οι κ.κ. Βασίλειος Κοβάτσης, Παντελής Σ. Σιάνος, Ισαάκ Χ. Ρούσσο ως αναπληρωματικά δε τους κ.κ. Σαμουήλ Μπάντσης, Βασίλειος Σ. Σιάνος και Παν. Β. Μαυρουδής.

 

Πρακτικόν Συνεδριάσεως Δ. Συμβουλίου [1 Απριλίου 1926, Πέμπτη].

…και απαρτίας ούσης απόντων μόνον τριών εκ των Συμβούλων των κ.κ. Βασ. Σ. Σιάνου, Αθ. Λιάντση και Κ. Χαιροπούλου κατόπιν συζητήσεως επί της εις το βιβλίον προσκλήσεως αναγραφομένης ημερησίας διατάξεως απεφάσισε τα κάτωθι:

1) Όπως ειδοποιηθή το Προεδρείον του Προκατόχου Δ. Συμβουλίου και προσέλθη προς παράδοσιν της υπηρεσίας εις το ήδη Συμβούλιον το μεταπροσεχές Σάββατον 10  αρχομένου και τούτο ίνα [;] ο τέως ταμίας Χαΐμ Κοέν.

2) Αναθέτει εις τους Συμβούλους κ.κ. Β. Νικίδη και Αβραάμ Μάγιου όπως συναντηθούν με τον κ. Π. Τσαντίλαν, δια την παραχώρησιν της αιθούσης του επί ενοικίω και υπό τίνας όρους.

3) Όπως ανατεθή εις τον εκ των Συμβούλων κ. Β. Κοβάτση η εξεύρεση του ειδικού γραμματέως, εξουσιοδοτουμένου όπως προσφέρη είς μίσθωμα [μισθόν] ποσόν εκ δραχμών 100-150.

4)Το ζήτημα της αυξήσεως της μηνιαίας συνδρομής αναβάλλεται δια την προσεχή συνεδρίασιν ίνα εν τω μεταξύ αιτηθώσιν πληροφορίαι παρά των αρμοδίων κατά πόσον είναι δυνατόν να υποχρεωθούν πάντες οι έμποροι να εγγραφούν ως μέλη του Συλλόγου ίνα δια του τρόπου αυτού αυξηθούν οι πόροι.

Διαρκούσης της συνεδριάσεως εζήτησεν ακρόασιν παρά τω Δ. Συμβουλίω ο κ. Αλέξανδρος Βασδέκας και παρεκάλεσε ίνα [το Δ.Σ.] αναλάβη την διαιτησίαν μεταξύ αυτού και του εκ των μελών του ημετέρου Συλλόγου κ. Βασ. Γάκη.

 

 

Πρακτικόν Συνεδριάσεως Δ. Συμβουλίου

Εν Καστορία σήμερον τη 8 Απριλίου 1926, ημέραν της εβδομάδος Πέμπτην και ώραν 71/2 μ.μ.

Το Δ. Συμβούλιον…παρόντων εν όλω επτά μελών ήτοι 1) Δημ. Αχ. Γκολογκίνα 2) Χαΐμ Κοέν 3) Β. Κοβάτση 4) Β. Νικίδη 5) Βασ. Σιάνου, 6) Αβραάμ Μάγιου και 7) Σολομών Ελιάου…αποφασίζει τα κάτωθι:

1. Αναθέτει αφ’ ενός εις τον κ. Β. Σιάνον όπως έλθη εις συμφωνίαν μετά του κ. Κ. Ωρολογοπούλου καθ’ ην ο Σύλλογος αναλαμβάνει όπως από κοινού μετάσχη κατά την προσεχή δημοπρασίαν ενοικιάσεως του εν τη Άνω Αγορά  εκκλησιαστικού κτηρίου ένθα και ήδη είναι εγκατεστημένα το Γραφείον του κ. Ωρολογοπούλου και το του ημετέρου Συλλόγου, προσφέρων εξ όλου του ποσού του ενοικίου τα 20%. Αφ’ ετέρου δε [αναθέτει] εις τον κ. Αβραάμ Μάγιου ίνα προβή εις συμφωνίαν μετά του κ. Παναγιώτου Τσαντίλα δια την εν τη άνω Αγορά αίθουσαν του επί τω όρω αν δεχθή ως ενοίκιον μέχρι 2000 δραχ.

2. [Το Δ.Σ.] όρισεν όπως οι κ. Χ. Κοέν και Δ. Γκολογκίνας μεταβούν εις τον κ. Οικονομ. Έφορον Καστορίας ίνα ζητήσουν, εφ’ όσον τούτο καθίσταται εφικτόν, όπως επιβληθή εις πάντας τους εμπόρους Καστορίας να παρουσιάζωσι σημείωμα ότι είναι εγγεγραμμένοι εις τον εμπορικόν σύλλογον, μεθ’ ο να λαμβάνωσι  την σχετικήν άδειαν ασκήσεως επαγγέλματος και τούτο προς αύξησιν των μελών δια την ενίσχυσιν του ταμείου.

3. Αποφαίνεται όπως διορισθή νυκτοφύλαξ ο Κ. [Μπάνης(;)] εις αντικατάστασιν του Γ. Χασιώτου απολυθέντος ως ακαταλλήλου, και ορίζει επιτροπήν εκ των κ. Β. Νικίδη, Αν. Αλεξοπούλου και Ιακώβ Ελιάου εις ην να παρακληθή όπως συμμετάσχη και ο πρόεδρος της Κοινότητος κ. Κ. Γούσης ήτις να περιέλθει πάντα τα καταστήματα της κάτω Αγοράς ίνα διακανονίσει το εξ εκάστου εισπραττόμενον ποσόν μηνιαίως, προς αποφυγήν αντιρρήσεων εν τω μέλλοντι.

4. Κατόπιν υποβολής παραπόνων παρά μελών του Συλλόγου αποφασίζει όπως αποσταλούν έγγραφα εις το Υπουργείον  Οικονομικών και  Εταιρείαν διαχειρίσεως υπεγγείων προσόδων δι’ ων [το Δ.Σ.] να ζητή πληροφορίες περί των εν γένει καθηκόντων και δικαιωμάτων του διαχειριστού του ενταύθα Μονοπωλείου προς αποφυγήν παρεξηγήσεων εν τη εκτελέσει της υπηρεσίας του.

5. Γίνεται αποδεκτή εισήγησις του κ. Β. Κοβάτση προς πρόσληψιν ως εμμίσθου Γραμματέως του κ. Στ. Σιλτσιώτου επί μηνιαίω μισθώ εκ δραχμών εκατόν πεντήκοντα.[…]

 

Πρακτικόν Συνεδριάσεως Δ. Συμβουλίου 10 Απριλίου 1926, Σάββατον και ώραν 8^ην μ.μ. καθ’ ην παρέστησαν οι εξής:  1) Δημ. Αχ. Γκολογκίνας 2) Χαΐμ Κοέν 3) Β. Κοβάτσης 4) Β. Νικίδης 5) Βασ. Σιάνος 6) Σαμουήλ Μπάντση και 7) Σολομών Ελιάου.

Επί του α΄ θέματος ως προς την παρεξήγησιν των κ.κ. Γάκη και Βασδέκα, το Συμβούλιον συσκεφθέν ιδιαιτέρως μετά του κ. Προέδρου αποφασίζει και αναθέτει εις τους κ.κ. Χαΐμ Κοέν και Βασ. Νικίδην την διαλεύκανσιν του ζητήματος τούτου.

Επί του β΄ θέματος ως προς την υποβληθείσαν παραίτησιν του κ. Κοσμά Χαιροπούλου μέλους του Δ. Συμβουλίου, το Συμβούλιον αποδέχεται ταύτην.

Επί του γ΄ θέματος ως προς την παράδοσιν και παραλαβήν της υπηρεσίας παρά του τέως προέδρου κ. Νικ. Γκολογκίνα εις τον νεοεκλεγέντα τοιούτον κ. Δημ. Γκολογκίνα, αναβάλλει ταύτην δια την 14^ην τρέχοντος καθ’ ην αποφασίζει ίνα προσέλθη εις συνεδρίασιν το Δ. Συμβούλιον.

 

 

Πρακτικόν Συνεδριάσεως 14ης Απριλίου 1926, ημέρα Τετάρτη και ώρα 8.15 [μ.μ.] καθ’ ην παρέστησαν οι εξής: 1) Δημ. Αχ. Γκολογκίνας 2) Χαΐμ Κοέν 3) Β. Νικίδης 4) Αβρ. Μάγιου 5) Βασ. Κοβάτσης 6) Σολομών Ελιάου 7) Σαμουήλ Μπάντση και 8) Β. Σιάνος.

Επί του α΄ θέματος το Συμβούλιον ακούσαν του κ. Χαΐμ Κοέν επιληφθέντος της υποθέσεως Γάκη και Βασδέκα συνεπεία της από 10 τρέχ. μηνός πράξεως του Δ. Συμβουλίου, αποφασίζει ίνα προσκληθώσιν αμφότεροι ενώπιον του ίνα τοις κοινοποιηθεί η σχετική απόφασις.

Επί του β΄ θέματος δεκτής γενομένης της παραιτήσεως του Συμβούλου κ. Κοσμά Χαιροπούλου, αποφασίζει και διορίζει εις αντικατάστασιν αυτού τον επιλαχόντα κ. Γεώργιον Ωρολογόπουλον του ετέρου ισοψηφίσαντος κ. Αναστασίου Παπαμιχαήλ παραιτηθέντος υπέρ εκείνου.

Επί του γ’ θέματος ως προς την παράδοσιν και παραλαβήν της τε διοικητικής και οικονομικής υπηρεσίας αναβάλλει και αύθις ελλείψει χρόνου δια την προσεχή συνεδρίασιν.

Πρακτικόν Συνεδριάσεως 18ης Απριλίου 1926, ημέρα Κυριακή και ώρα 8 μ.μ. καθ’ ην παρέστησαν οι εξής: 1) Δημ. Αχ. Γκολογκίνας 2) Χαΐμ Κοέν 3) Σολ. Ελιάου 4) Βασίλειος Νικίδης 5) Αθ. Λιάντζης και 6) Σαμ.[ουήλ] Μπάντση.

Επί του α΄ θέματος αναφορικώς με την υπόθεσιν Γάκη και Βασδέκα, το Συμβούλιον εθεώρησε την όλην υπόθεσιν λελυμένη καθόσον αμφότεροι  εδήλωσαν τω κ. Προέδρω ότι διακανόνισαν την διαφορά των.

Επί του β΄ θέματος ως προς την  παράδοσιν και παραλαβήν του τε διοικητικού και οικονομικού μέρους, κληθέντος του τέως προέδρου κ. Νικολ. Γκολογκίνα, το Συμβούλιον προέβη εις την παρ’ αυτού παραλαβήν της υπηρεσίας επί τη βάσει απλού σημειώματος μη υπαρχόντων τακτικών πρωτοκόλλων ως κάτωθι. 

– Α’  Διοικητικόν Μέρος.

τράπεζα γραφείου μεγάλη, 1  μελανοδοχείον, 1 κονδυλοφόρον, 1 χαρτοφυλάκιον, 1 βιβλίον Πρωτοκόλλου, 1  Πρακτικών, 1 Ταμείου, 1 μητρώον, 2 σφραγίδες, 1 ταμπόν, 1 βιβλίον προσκλήσεων, 1 βιβλίον διεκπεραιώσεως [εγγράφων], 13 διπλότυπα πληρωμής των συνδρομών, το αρχείον εγγράφων παρελθουσών χρήσεων, 2 μεγάλας λάμπας, 4 παραπετάσματα τούλι,  1 σημαία,  2 κορνίζες, 1 ταμπέλλα,  23 καρέκλες και 2 τάβλια ελλιπή.

Β΄ Οικονομικόν Μέρος.

1) Από Ιακώβ Χαζάν (εισπράκτορα Συλλόγου) δραχμαί 300 εις νόμισμα παλαιόν (ολόκληραι).

2) Γενομένου ελέγχου επί των διαχειριστικών βιβλίων διεπιστώθη ότι ο  τέως γραμματεύς κ. Γ. Μπέτσιος εισέπραξε δια λογ/σμόν του Συλλόγου εν όλω δραχ. 2057.50 εξ ων είχε λαμβάνει μισθοδοσίαν 3 μηνών προς δραχ. 250 μηνιαίως ήτοι εν όλω δραχ. 750.- κατέθεσε προσέτι δραχ. 250 εις τον τέως Πρόεδρον κ. Ν. Γκολογκίναν αίτινες κατηναλώθησαν δι’ έξοδα του Συλλόγου, κατά την δήλωσιν του ως άνω Προέδρου, ήτοι εν όλω δραχμαί 1000. Υπολείπονται εισέτι δραχμαί 1057.50 κατακρατούμεναι παρά του ως άνω γραμματέως, προς ον το Συμβούλιον απεφάσισε ν’ απευθυνθή δι’ επιστολής προς καταβολήν της σχετικής οφειλής.

3) Από Χαΐμ Κοέν τέως ταμίου κατόπιν επισταμένου ελέγχου παρελήφθησαν δραχμαί 2100. Άπαν το ως άνω χρηματικόν ποσόν ήτοι δραχ. 300  εις παλαιόν νόμισμα και 2100 εις τρέχον τοιούτον παρεδώθησαν εις τον κ. Πρόεδρον του Συλλόγου ως και τα κάτωθι ανείσπρακτα διπλότυπα παρελθουσών χρήσεων [σημειώνονται οι αριθμοί των ανείσπρακτων διπλοτύπων] περί της εισπράξεως των οποίων το Συμβούλιον θέλει αποφασίσει εις προσεχήν συνεδρίαν.

 

 

 

Πρακτικόν Συνεδριάσεως 7^ης Μαΐου 1926, Παρασκευή.

Παρέστησαν οι εξής: 1) Δημ. Αχ. Γκολογκίνας 2) Βασ. Κοβάτσης 3) Γ. Ωρολογόπουλος 4) Χαΐμ Κοέν 5) Σολ. Ελιάου και 6) Βασ. Σιάνος.

1) Προσελθόντος του τέως Γραμματέως του Εμπορικού Συλλόγου κ. Γ. Μπέτσιου κατόπιν σχετικής προσκλήσεως εζητήθη παρ’ αυτού δρχ. 1057.50 χρηματικόν ποσόν: δηλώσαντος δε ότι απέδωκε λογαριασμόν εις τον τέως πρόεδρον κ. Νικ. Γκολογκίναν, το Συμβούλιον ανέθεσε εις τον κ. Χαΐμ Κοέν όπως μεταβαίνων μετά του κ. Μπέτσιου προς τον κ. Νικόλ. Γκολογκίναν εξετάση εάν τούτο έχεται αληθείας.

2)Τα υπό του κ. Προέδρου εν τω προηγουμένω πρακτικώ αναγραφόμενα και παραληφθέντα ανείσπρακτα διπλότυπα παρελθουσών χρήσεων παρεδόθησαν πιστώς εις τον ήδη Ταμίαν κ. Βασ. Κοβάτσην. Περί της εισπράξεως δε των ως άνω μήπω εισέτι εισπραχθέντων διπλοτύπων το Συμβούλιον ορίζει Επιτροπήν αποτελουμένην εκ των κ.κ. Βασ. Κοβάτση, Γ. Ωρολογοπούλου και Ιακώβ Σ. Ελιάου, ήτις θέλει επιμεληθή δια την είσπραξιν και απόδοσιν σχετικού λ/σμού εν καιρώ.

 

Πρακτικόν Συνεδριάσεως 12^ης Μαΐου 1926, ημέρα Τρίτη

Καθ’ ην παρέστησαν οι εξής:  1) Δημ. Αχ. Γκολογκίνας 2) Βασ. Νικίδης 3) Σολ. Ελιάου 4) Χαΐμ Κοέν 5) Γ. Ωρολογόπουλος 6) Βασ. Σιάνος 7) Σαμ. Μπάντση 8) Αβρ. Μάγιου.

Επί του α΄ θέματος το Συμβούλιον λαβόν υπ’ όψει υποβληθέντα παράπονα εκ μέρους εμπόρων, κατά του ενταύθα Διαχειριστού του Μονοπωλείου τόσον δια την λιανικήν πώλησιν του άλατος όσον και δια την θέσιν της αποθήκης ήτις ευρίσκεται εις μεμακρυσμένην θέσιν, εις βάρος των εμπόρων, ενώ κάλλιστα δύναται να τοποθετηθή τοιαύτη εν τη αγορά, αποφαίνεται όπως απευθυνθή εκ μέρους του Συλλόγου έγγραφον προς την Εταιρεία Υπεγγύων Προσόδων και διαταχθή ο ως άνω είρηται Διαχειριστής δεόντως.

Επί του β΄ θέματος το Συμβούλιον κρίνον ότι οι πόροι του Ταμείου Συλλόγου είναι ανεπαρκείς προς συντήρησιν τούτου με το ποσόν των 3 δραχμών της μηνιαίας συνδρομής αποφασίζει ίνα από 1^ης Ιανουαρίου ε.έ. μέχρι 31 Μαΐου ε.έ. εισπραχθώσιν ανά 5 δραχμαί μηνιαίως εν όψει και της από 13 Ιουνίου π.έ. πράξεως του προκατόχου Διοικ. Συμβουλίου.

 

 

 Πρακτικόν Συνεδριάσεως 26^ης Μαΐου 1926, ημέρα Τετάρτη καθ’ ην παρέστησαν οι εξής:  1) Δημ. Αχ. Γκολογκίνας 2) Βασ. Κοβάτσης 3) Βασ. Νικίδης 4) Χαΐμ Κοέν 5) Σολ. Ελιάου 6) Βασ. Σιάνος 7) Αβρ. Μάγιου και 8) Σαμ. Μπάντση.

1). Επί αναφυείσης διαφοράς οφειλής δραχμών 1200 υπό κ. Ρούσου εις τον κ. Βασ. Νικίδην το Συμβούλιον ακούσαν τας απόψεις αμφοτέρων και ελθών εις ιδιαιτέραν σύσκεψιν αποφαίνεται έκπτωσιν 200 δραχμών, μη αποδεχθέντος όμως του δευτέρου την απόφασιν αναβάλλει δια προσεχή συνεδρίασιν ίνα συζητήση περί του αν πρέπη το Συμβούλιον ν’ αναλαμβάνη διαιτησίας ή ου, και εν τη πρώτη περιπτώσει υπό ποίους όρους.

2).Το Συμβούλιον λαβόν υπ’ όψει ότι επειδή το ενταύθα κακουργοδικείον συνεδριάζει κατά Δευτέραν ημέραν καθ’ ήν γίνεται αγορά, και τούτο εναντίον των συμφερόντων των εμπόρων, καθ’ όσον προσέρχονται εις το Κακουργοδικείον προς κλήρωσιν των ενόρκων αποφασίζει ίνα απευθυνθή δι’ εγγράφου εις το εν Θεσσαλονίκη Εφετείον ποιούμενον έκκλησιν όπως αντικατασταθή η ημέρα αύτη και ορισθή ετέρα προς εκδίκασιν κακουργημάτων.

3) Ως προς το οφειλόμενον ποσόν εις το Ταμείον του Συλλόγου υπό του τέως Γραμματέως κ. Γ. Μπέτσιου κατόπιν επισταμένου ελέγχου υπό του Ταμείου του Συλλόγου κ. Βασ. Κοβάτση απεδείχθη ότι ούτος ώφειλε μόνον 110 δραχμάς ας και κατέβαλε.        

4) Ως προς την είσπραξιν των μήπω εισέτι εισπραχθέντων διπλοτύπων αποδείξεων παρελθουσών χρήσεων περί ης το από 7 Μαΐου πρακτικόν, μη προσφερθέντος του δευτέρου μέλους της Επιτροπής κ. Γ. Ωρολογοπούλου ν’ αναλάβη την εκτέλεσιν της ανατεθείσης αυτώ παραγγελίας το Συμβούλιον ορίζει αντ’ αυτού τον κ. Αβρ. Μάγιου.

5) Ως προς τας ημέρας καθ’ ας τα Καταστήματα δέον να είναι κλειστά το Συμβούλιον καθορίζει τας κάτωθι εορτασίμους ημέρας. [Αυτές είναι 28 και είναι όλες χριστιανικές εορτές: Μεγάλη Παρασκευή και τρεις ημέρες του Πάσχα – τρείς ημέρες των Χριστουγέννων – 25 Μαρτίου «Ευαγγελισμός της Θεοτόκου» - των Θεοφανείων – Αναλήψεως του Σωτήρος – Μεταμορφώσεως του Σωτήρος - 17 εορτές της Παναγίας και Αγίων της Εκκλησίας.].

 

Πρακτικόν Συνεδριάσεως 9^ης Ιουνίου 1926, ημέρα Τετάρτη

Καθ’ ην παρέστησαν οι εξής:  1) Δημ. Αχ. Γκολογκίνας 2) Βασ. Νικίδης 3) Βασ. Σιάνος 4) Χαΐμ Κοέν 5) Αβρ. Μάγιου και 6) Σαμ. Ελιάου.

Επί του α’ θέματος το Συμβούλιον απεφάσισε ίνα οσάκις πρόκειται περί διαιτησιών λαμβάνει εκ των προτέρων εγγράφους δηλώσεις παρά των αιτούντων την διαιτησίαν του Συλλόγου, ότι η απόφασις του Διοικητικού Συμβουλίου είναι σεβαστή.

Επί του β’ θέματος το Συμβούλιον λαβόν υπ’  όψει υποβληθέντα προφορικώς παράπονα εκ μέρους εμπόρων εις τον κ. Πρόεδρον κατά του ενταύθα Διαχειριστού του Μονοπωλείου, αποφασίζει ίνα αποστείλη έγγραφον εις την Εταιρείαν Διαχειρίσεως Υπεγγύων Προσόδων εκθέτον λεπτομερώς τας παρανομίας του εν λόγω Διαχειριστού εις βάρος των εμπόρων, δια τον αυστηρόν έλεγχον του Διαχειριστού.

 

Πρακτικόν  Συνεδριάσεως 18^ης Ιουνίου 1926 ημέρα Παρασκευή και 8 μ.μ. καθ’ ήν παρέστησαν εκ του Δ. Συμβουλίου οι 1) Δημ. Γκολογκίνας 2) Βασ. Σιάνος 3) Βασ. Νικίδης 4) Χαΐμ Κοέν 5) Σαμ. Ελιάου 6) Σολ. Ελιάου και ως ακροατές εκ των μελών του Συλλόγου οι κ.κ. Ν. Βασιλείου 2) Αβραάμ Σ. Μεβοράχ 3) Λάζ. Γιαννάκης 4) Αντών. Κάλλιαρης 5) Χαΐμ Ελιάου και 6) Παντελ. Σιάνος.

Επί τη αφίξει ενός αντιπροσώπου του Εμπορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης και ετέρου τοιούτου του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Θεσ/νίκης, ο κ. Πρόεδρος λαβών τον λόγον αναπτύσσει εις τους παρόντας τον σκοπόν της αφίξεως των δύο ως άνω αντιπροσώπων. Μετά τον κ. Πρόεδρον του ημετέρου Συλλόγου ομιλούν αλληλοδιαδόχως οι ως άνω αντιπρόσωποι εκθέτοντες εκτενώς τας απόψεις των ανωτέρω Συλλόγων και το κρίσιμον της καταστάσεως του Εμπορικού και Επαγγελματικού κόσμου κατόπιν της τροποποιήσεως του Διατάγματος περί μεταρρυθμίσεως και συμπληρώσεως των περί αισχροκερδείας κλπ. διατάξεων επί το αυστηρότερον, κατόπιν της οποίας ο Εμπορικός και Επαγγελματικός κόσμος περιήλθεν εις απόγνωσιν.  Το Συμβούλιον αποφαίνεται παμψηφεί όπως συντονίση τας ενεργείας του εκ παραλλήλου μετά των λοιπών τοιούτων οργανώσεων αποστέλλον τηλεγραφήματα 1) εις τον κ. Πρόεδρον της Δημοκρατίας 2) Υπουργόν Εσωτερικών 3) Γενικήν Διοίκησιν Μακεδονίας εκλιπαρούν την άρσιν των διατιμήσεων και Νόμου αισχροκερδείας και έτερα τοιαύτα [τηλεγραφήματα] προς τον Εμπορικόν Σύλλογον Θεσ/νίκης και Ομοσπονδίαν Επαγγελματιών Μακεδονίας, ότι τάσσεται ανεπιφυλάκτως παρά το πλευρό των προς επιτυχίαν του επιδιωκομένου σκοπού. Επί τούτοις επιφορτίζει τον κ. Πρόεδρον όπως ερχόμενος εις συνεννόησιν και μετά των λοιπών Προέδρων των ενταύθα οργανώσεων προς από κοινού υπογραφήν των άνω τηλεγραφημάτων.

 

Πρακτικόν Συνεδριάσεως 24^ης Ιουλίου 1926 ημέρα Σάββατον και ώραν 8.30’ μ.μ. καθ’ ην παρέστησαν οι εξής: 1) Δημ. Γκολογκίνας 2) Βασ. Σιάνος 3) Βασ. Κοβάτσης 4) Σολ. Ελιάου 5) Σαμ. Ελιάου 6) Βασ. Νικίδης και ειδική προσκλήσει ο κ. Παναγ. Μαυρουδής.

Επί του α’ θέματος το Συμβούλιον λαβόν υπ’ όψιν την υποβληθείσαν αίτησιν υπό εμπόρων του Συλλόγου παραπονουμένων κατά του ενταύθα Διαχειριστού του Μονοπωλείου αποφαίνεται όπως υποβληθή αύτη προς το Υ. Οικονομικών μετά αντιγράφου εγγράφου 10/6/26 αποσταλέντος τη Εταιρεία Διαχειρίσεως Υπεγγύων Προσόδων, αντίγραφον δε αυτής αποσταλεί και εις την ενταύθα Υποδιοίκησιν.

Επί του β’ θέματος αφορώντος το οίκημα εγκαταστάσεως του Γραφείου του Συλλόγου, ληγούσης της προθεσμίας της ενοικιάσεως του νυν κατεχομένου, το Συμβούλιον ορίζει επιτροπήν αποτελουμένην εκ των κ.κ. Δ. Γκολογκίνα και Βασ. Σιάνου ήτις εξουσιοδοτήθη να λάβη μέρος εις την γενησομένην δημοπρασίαν προς ενοικίασιν τούτου.

Επί του γ’ θέματος ως προς το υπ’ αριθ. Ε.Π. 120/1 εγγράφου της Δ/σεως Γενικής ασφαλείας του Κράτους το Συμβούλιον  απεφάσισεν όπως αποφασίση σχετικώς άμα τη αφίξει των αποσταλησομένων βιβλίων.

Εν τέλει λαβόν υπ’ όψει την υποβληθείσαν αίτησιν του κ. Αθαν. Λιάντζη [=Λιάντση] αιτούντος απαλλαγήν από των καθηκόντων του (ως μέλους Δ.Σ.) αποδέχεται ταύτην και αναθέτει τα καθήκοντα του Συμβούλου εις τον κ. Παναγιώτην Μαυρουδήν, δευτέρου επιλαχόντος,του πρώτου τοιούτου Αναστ. Παπαμιχαήλ δηλώσαντος, άλλοτε, ότι δεν διατίθεται να εργασθή ως μέλος του Συμβουλίου, καθότι επί σειράν ετών ηργάσθη ως τοιούτος. Προς τούτοις επιφορτίζεται ο κ. Πρόεδρος όπως ανακοινώση προφορικώς εις τον Αθαν. Λιάντσην ότι εγένετο αποδεκτή η παραίτησίς του.

 

[Πρακτικόν] -  Συνεδρίασις 14^ης Αυγούστου 1926 ημέρα Σάββατον και ώραν 8 μ.μ καθ’ ην παρέστησαν οι εξής: 1) Δημ. Γκολογκίνας 2) Βασ. Σιάνος 3) Παναγ. Μαυρουδής 4) Χαΐμ Κοέν 5) Σολ. Ελιάου 6) Σαμ. Ελιάου 6) Σαμ. Μπάντση.

…το Συμβούλιον λαβόν υπ’  όψει έγγραφον του Εμπορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης περί συμμετοχής εις την γενησομένην εν Θεσσαλονίκη Έκθεσιν, και του ημετέρου Συλλόγου, απεφάσισεν όπως απευθύνη έγγραφον και καταστήση ενήμερον τον Σύλλογον Γουνοποιών Καστορίας συνιστών άμα αυτόν όπως συμμετάσχη εις την Έκθεσιν άτε έχων τα αριστότερα [άριστα] των χειροτεχνημάτων (οία της γουνοποιΐας) να επιδείξη, ενώ ο ημέτερος Σύλλογος ουδέν το εξαιρετικόν έχει να επιδείξει.

 

Πρακτικόν Συνεδριάσεως 24^ης Σεπτεμβρίου 1926 ημέραν Παρασκευήν και ώραν 7.30’ μ.μ καθ’ ην παρέστησαν οι εξής:1) Δημ. Γκολογκίνας 2) Βασ. Σιάνος 3) Χαΐμ Κοέν 4) Σολ. Ελιάου 5) [Αβράμ] Σ. Μάγιου και 6) Σαμ. Ελιάου.

1) Το Συμβούλιον λαβόν υπ’  όψει το υπ’ αριθ. 5403 ε.έ. έγγραφον της ενταύθα Οικον. Εφορίας προς ανάδειξιν μέλους Επιτροπής κατατάξεως των επιτηδευματιών διαφόρων επαγγελματιών αποφασίζει και ορίζει εκ μεν των υφασματεμπόρων τους κ.κ. Ιακ. Ελιάου τακτικόν μέλος 2) Κοσμάν Χαιρόπουλον και 3) Βενιαμίν Κομφίνο αναπληρωματικά, των δε παντοπωλών τους κ.κ. Δημ. Γκολογκίναν τακτικόν 2) Παντ. Σιάνον και 3) Βασ. Κοβάτσην αναπληρωματικούς ειδοποιηθησομένους εγγράφως.

2) Το Συμβούλιον λαβόν υπ’  όψει ότι η πόλις Καστορίας στερείται πυροσβεστικών αντλιών και κατόπιν λαβόντων χώραν εσχάτως μικροπυρκαϊών αποφασίζει και καθορίζει Επιτροπήν συνισταμένην εκ των κ.κ. 1) Βασ. Σιάνου 2) Δημ. Γκολογκίνα 3) Χαΐμ Κοέν και 4) Βασ. Νικίδην ήτις παρουσιαζομένη ενώπιον του κ. Προέδρου της Κοινότητος παρακαλέση αυτόν όπως εις πρώτην Συνεδρίασιν του Κοινοτικού Συμβουλίου, προσκληθή και η ως ένω Επιτροπή ήτις θέλει εκθέσει τας απόψεις της και αναπτύξει την απόλυτον ανάγκην των πυροσβεστικών αντλιών προς αποφυγήν παντός κινδύνου πυρκαϊάς. 

 

Πρακτικόν Συνεδριάσεως 6^ης Οκτωβρίου 1926 ημέραν Τετάρτην και ώραν 7.30’ μ.μ καθ’ ην παρέστησαν οι εξής: 1) Δημ. Γκολογκίνας 2) Βασ. Σιάνος 3) Χαΐμ Κοέν  4) Βασ. Νικίδης 5). Σαμ. Ελιάου και 6) Σαμ. Μπάντσης.

α) Κατόπιν ληφθέντος τηλ/ματος Εμπορικής και Επαγγελματικής Ομοσπονδίας Θεσ/νίκης περί καθόδου εις τον εκλογικόν αγώνα και καταρτισμού Συνδυασμού το Συμβούλιον αποφασίζει ίνα καλούσα [=καλούν] εις αυριανήν Συνεδρίασιν και τους Προέδρους των Συνδέσμων Γεωργοκτηματιών 2) Καφεζαχαροπλαστών, Γουνοποιών, Υποδηματοποιών και Αλιέων, συνεννοούμενοι και συμπράττοντες ενεργήσωσι καταλλήλως. 

β)  Επί ληφθέντος επίσης τηλεγραφήματος Συνασπισμού Επαγγελματιών και Παραγωγικών τάξεων, συγκληθησομένου 10^ην Οκτωβρίου ε.έ. εν Θεσσαλονίκη, επί τη ευκαιρία της Εκθέσεως, περί υποδείξεως αντιπροσώπου του καθ’ ημάς Συλλόγου το Συμβούλιον αποφασίζει και υποδεικνύει τους κ.κ. Αθαν. Λιάντζην [=Λιάντσην] και Ισραήλ Ρούσου προς ους δέον να γνωστοποιήση τούτο τηλ/κώς  άτε διαμένοντας εν Θεσσαλονίκη ως και τον ως άνω Συνασπισμόν.

γ) Επί υποβληθείσης αιτήσεως εκ μέρους διαφόρων ενταύθα καπνοπωλών και  παντοπωλών παρακαλούντων όπως ενεργήσωμεν και ανακληθή η διάταξις περί πωλήσεως λιανικώς καπνών και σιγαρέττων αποκλειστικώς μόνον υπό αναπήρων και θυμάτων πολέμου (υπαρχόντων 2 μόνον ενταύθα ενώ προβλέπονται 20) το Συμβούλιον αποφασίζει ίνα απευθυνθή τω ενταύθα κ. Υποδιοικητή παρακαλούν τούτον όπως ενεργήση σχετικώς παρά τη Νομαρχία Φλωρίνης και προς τον Εμπορικόν Σύλλογον Θεσσαλονίκης ίνα ενεργήση τα δέοντα.

 

Πρακτικόν Συνεδριάσεως  7^ης Οκτωβρίου 1926 ημέραν Πέμπτην και ώραν 7 μ.μ καθ’ ην παρέστησαν οι εξής: 1)Δημ. Γκολογκίνας 2) Βασ. Νικίδης 3) Βασ. Σιάνος 4) Χαΐμ Κοέν 5) Παναγ. Μαυρουδής 6) Σαμ. Ελιάου και 7) Αβρ. Μάγιου, επίσης κατόπιν προσκλήσεως παρέστησαν και τα εξής σωματεία δια των κ.κ. Προέδρων: 1) Συνδέσμου Γουνοποιών Αργύρ. Παπαγεωργίου 2) Γεωργοκτηματιών Ηλ. Χαλάτσης και 3) Καφφεζαχαροπλαστών Κυρ. Ρόντσης.

Ανεγνώσθη το τηλεγράφημα του Συνασπισμού Εμπόρων, Επαγγελματιών και Παραγωγών δια την κοινήν σύμπραξιν εις τον εκλογικόν αγώνα, αναδεικνύοντες πρόσωπα εκ των τάξεων μας και απεφασίσθη όπως οι κ.κ. Πρόεδροι των παραστάντων Σωματείων ανακοινώσωσι τούτο εις τα υπ’ αυτών Σωματεία και επαναληφθή η Σύσκεψις την 9^ην Οκτωβρίου (Σάββατον) ε.έ. καθ’ ην ν’ αναδειχθώσι τα πρόσωπα των υποψηφίων.

Η Συνεδρίασις της 9^ης Οκτωβρίου ανεβλήθη λόγω απουσίας του Προέδρου των Γεωργοκτηματιών. Στη επομένη συνεδρίαση της 14^ης Οκτωβρίου παρέστησαν οι: 1) Δημ. Γκολογκίνας 2) Βασ. Νικίδης  3) Βασ. Σιάνος 4) Χαΐμ Κοέν  5) Παναγ. Μαυρουδής και 6) Αβρ. Μάγιου και κατόπιν ειδικής προσκλήσεως οι: 1) Σύνδεσμος Γεωργοκτηματιών δια του κ. Αντ. Κάλλιαρη 2) Σύνδεσμος Υποδηματοποιών δια του κ. Κ. Πασχάλη και 3) Σύνδεσμος Καφφεζαχαροπλαστών δια του κ. Κυρ. Ρόντση. Κατόπιν συζητήσεως και πάλιν επί του ζητήματος προς ανάδειξιν καταλλήλων υποψηφίων προσώπων δια τον εκλογικόν αγώνα ο κ. Μαυρουδής υπέδειξεν ως τοιούτον τον κ. Κωνσταντίνον Μήλιον, φαρμακοποιόν εν Χρουπίστη, ο δε κ. Αντ. Κάλλιαρης ανέλαβε να βολιδοσκοπήση τον κ. Ιωάννην Ζωγράφον εάν αποδέχεται υποψηφιότητα. 

Εν τέλει απεφασίσθη όπως αποσταλή τηλ/μα προς τον Εμπορ. Σύλλογον Φλωρίνης έχον ούτω. «Παρακαλούμεν τηλ/σατε αμέσως αποτέλεσμα ενεργειών σας δια κάθοδον εις εκλογικόν αγώνα εμπόρων, επαγγελματιών, παραγωγών περιφερείας σας, καταρτισμόν Συνδυασμού, ονόματα υποψηφίων, προς κοινήν εντεύθεν σύμπραξιν», εξού θέλει εξαρτηθή η περαιτέρω πορεία του ζητήματος.

 

Πρακτικόν Συνεδριάσεως της 19^ης Ιανουαρίου 1927 ημέραν Τρίτην και ώραν 6 μ.μ καθ’ ην παρέστησαν οι εξής: 1). Δημ. Γκολογκίνας 2) Βασ. Σιάνος 3) Χαΐμ Κοέν 4) Αβρ. Μάγιου 5) Σαμουήλ Μπάντσης 6) Σολομ. Ελιάου 7) Παναγ. Μαυρουδής.

Επί υποβληθείσης αιτήσεως του εκ των μελών του Συλλόγου κ. Ιωάννου Ζωγράφου απεφασίσθη όπως συνταχθή υπόμνημα προς την ενταύθα Εθνικήν Τράπεζαν (Υποκατάστημα) παραδοθησόμενον υπό των συμβούλων κ.κ. Αβρ. Μάγιου και Χαΐμ Κοέν οίτινες και προφορικώς θ’ αναπτύξωσι το θέμα τούτο.

Κατόπιν προφορικής παραγγελίας υπό του ενταύθα αστυϊάτρου κ. Χρ. Σιάνου όπως μη πωλώνται υπό των παντοπωλείων φαρμακευτικά είδη το Συμβούλιον απεφάσισε όπως Επιτροπή αποτελουμένη εκ του Προέδρου και ενός μέλους του Συμβουλίου ήτις παρουσιαζομένη εις την ενταύθα Υποδ/σιν Χωροφυλακής ενεργήση σχετικώς, προς δε όπως αποσταλή εις το Εμπορικόν και Βιομηχανικόν Επιμελητήριον προς λήψιν σχετικών οδηγιών.  Προκειμένου να ζητηθούν υπό της ενταύθα Οικονομικής Εφορίας τα ονόματα των υποδειχθησομένων υπό του καθ΄ ημάς Συλλόγου αντιπροσώπων των επαγγελματιών όπως μετάσχωσι της Επιτροπής προς εκδίκασιν των υποβληθεισών ενστάσεων κατά της εγγραφής κατατάξεως επιτηδευματιών, ορίζει δια μεν τους παντοπώλας τους κ. Β. Κοβάτσην, ως τακτικόν μέλος Επιτροπής, τους δε Αντ. Αλεξόπουλον και Λάζ. Γιαννάκην ως αναπληρωματικά τοιαύτα, δια δε τους υφασματεμπόρους τους Μποχώρ Πιτσιρίλο ως τακτικόν και τους Αβρ. Δ. Μάγιου και Ισχάκ Χ. Ρούσσο ως αναπληρωματικά. Απόντος του Ταμίου ανεβλήθη η συζήτησις επί του ζητήματος των μη καταβληθεισών συνδρομών εις προσεχή συνεδρίασιν.

Πρακτικόν Συνεδριάσεως της 16^ης Μαρτίου 1927 ημέραν Τετάρτην και ώραν 7 μ.μ καθ ήν παρέστησαν εκ του Εμπορικού Συλλόγου οι κ.κ. 1) Δ. Γκολογκίνας 2) Χαΐμ Κοέν 3) Β. Σιάνος 4) Σ. Ελιάου 5) Β. Κοβάτσης και 6) Π. Μαυρουδής. Κατόπιν δε ειδικής προσκλήσεως παρέστησαν εις την συνεδρίαν ως αντιπρόσωποι του συνδέσμου Γουνοποιών οι κ.κ. Αργ. Παπαγεωργίου, Χρ. Μάνθος και Θ. Χατζηγιάννης, ως αντιπρόσωποι του συνδέσμου Υποδηματοποιών οι κ.κ. Κ. Πασχάλης, Αχ. Μανακίδης, Στ. Ανδρίκος και Θ. Ντούμης ως αντιπρόσωποι εκ των Καφφεζαχαροπλαστών προσήλθεν ο Πρόεδρος του Συνδέσμου αυτών κ. Κυρ. Ρόντσης.

Επί του μόνου προς συζήτησιν θέματος σχετικού με την προκειμένην ανεργίαν των επαγγελματιών κατόπιν τηλεγραφήματος της Ομοσπονδίας Επαγγελματιών Θεσσαλονίκης ζητούσης πληροφορίας δια την [στάσιν] μας απεφασίσθη ομοφώνως όπως αποσταλή το κάτωθι τηλεγράφημα υπογραφόμενον υπό των κ.κ. Προέδρων των Συλλόγων 1) Εμπορικού 2) Γουνοποιών 3) Υποδηματοποιών 4) Καφφεζαχαροπλαστών, ήτοι: Ομοσπονδίαν Επαγγελματιών, Θεσσαλονίκην. Απαντώντες υμετέρω τηλεγραφήματι δηλούμεν ότι τασσόμεθα παρά πλευρόν σας, αναμένοντες σχετικάς οδηγίας.

 

Πρακτικόν Συνεδριάσεως της 9^ης Μαρτίου 1927 καθ ήν παρέστησαν εκ του Διοικ. Συμβουλίου του Εμπορικού Συλλόγου οι κ.κ. Δ. Γκολογκίνας, Χαΐμ Κοέν, Β. Σιάνος, Σαμ. Ελιάου, Αβρ. Μάγιου, Παναγ. Μαυρουδής, [επίσης παρέστησαν οι κ.κ. Πρόεδροι 1) Συλλόγου [Συνδέσμου] Γουνοποιών, 2) Υποδηματοποιών και 3)  Καφφεζαχαροπλαστών μετά των Συμβουλίων των] και απεφάσισαν:

1) Όπως εις τηλεγράφημα της Ομοσπονδίας Επαγγελματιών Θεσσαλονίκης δια το ζήτημα της ανεργίας απαντήσομεν ότι τασσόμεθα παρά το πλευρόν των διατελούντες εν αναμονή  σχετικών οδηγιών.

2) Όπως Επιτροπή εξ εκάστου των ανωτέρω Συλλόγων ήτοι εκ του Εμπορικού Συλλόγου ο κ. Χαΐμ Κοέν, εκ των Γουνοποιών ο κ. Χατζηγιάννης, εκ των Υποδηματοποιών ο κ. Ντόντσης και εκ των Καφφεζαχαροπλαστών ο κ. Κ. Ρόντσης,  μεταβή εις τον κ. Πρόεδρον της Κοινότητος και διαμαρτυρηθή δια το ζήτημα της μη κοινοποιήσεως των επιβληθέντων φόρων και επί του ζητήματος των αντλιών.

3) Όπως συγκληθή  Συνέλευσις όλων των Σωματείων Καστορίας δια την συγκρότησιν και ενταύθα Ομοσπονδίας Επαγγελματιών προς καλυτέραν εξυπηρέτησιν των συμφερόντων της τάξεως μας.

 

Πρακτικόν Συνεδριάσεως της 6^ης Μαΐου 1927  ημέραν Παρασκευή καθ’ ην παρέστησαν οι εξής: 1) Δημ. Γκολογκίνας, 2) Χαΐμ Κοέν, 3) Σαμουήλ Ελιάου, 4) Σολομών Ελιάου, 5) Π. Μαυρουδής και 6) Β. Κοβάτσης.

Επί του α’ θέματος σχετικού με την διενέργειαν αρχαιρεσιών του Συλλόγου το Δ. Συμβούλιον απεφάσισε τον προσδιορισμόν της ημέρας εις προσεχή συνεδρίασιν μετά την τακτοποίησιν του ταμείου και λοιπών ζητημάτων … του Δ.Σ.

Επί του β’ θέματος όπως κατόπιν του υπ’ αριθ. 2564/3.5.27 εγγράφου της ενταύθα Οικονομικής Εφορίας ορίσωμεν αντιπρόσωπον ως μέλος της Επιτροπής κατατάξεως Επιτηδευματιών δια το οικον. έτος 1927-1928 το Συμβούλιον ώρισεν δια μεν τους εμπόρους και συναφείς επαγγελματίας, τον κ. Αντ. Αλεξόπουλον, τακτικόν μέλος και τον κ. Λάζ. Γιαννάκην αναπληρωματικόν. Δια δε τους εμπόρους υφασμάτων και συναφείς επαγγελματίας τους κ.κ. Μποχώρ Πιτσιρίλο τακτικόν μέλος και Αβραάμ Δ. Μάγιου αναπληρωματικόν.

Επίσης το Δ. Συμβούλιον ώρισεν […] αντιπρόσωπον και γ’ μέλος της Εκδικαστικής Επιτροπής τους κ.κ. Αλεξ. Βουΐτσην τακτικόν και  Αθ. Τουμπίδην αναπληρωματικόν δια τους παντοπώλας και συναφή επαγγέλματα, [τον] Ισαάκ Χ. Ρούσσο τακτικόν και [τον] Αναστ. Παπαμιχαήλ αναπληρωματικόν δια τους εμπόρους υφασμάτων και ομοειδή επαγγέλματα.   

Πρακτικόν Συνεδριάσεως της 24^ης Μαΐου 1927  ημέραν Τρίτην καθ’ ην παρέστησαν οι εξής 1) Δημ. Γκολογκίνας 2) Χαΐμ Κοέν 3) Β. Νικίδης 4) Βασ. Σιάνος 5) Σαμ. Ελιάου 6) Γεωρ. Ωρολογόπουλος 7) Σολ. Ελιάου.

Επί του α’ θέματος αφορώντος την δίωξιν εμπόρων επί αισχροκερδία λόγω της υπερτιμήσεως της ζακχάρεως εκ του επιβληθέντος νέου δασμού ούσαι αδικαιολόγητοι ένεκα της μη κοινοποιήσεως παρά της αρμοδίας αρχής, το Δ. Συμβούλιο αποφάσισεν την αποστολήν τηλεγραφημάτων διαμαρτυρίας προς το Υπουργείον των Εσωτερικών και τους βουλευτάς Φλωρίνης κ.κ. Βαλαλάν, Λιούμπην, Δραγούμην, Μόδην δια την ενέργεια των δεόντων.

Τη προτάσει του τακτικού μέλους του Συλλόγου κ. Βενιαμίν Κονφίνο εγγράφεται, ως τακτικόν επίσης μέλος, ο ενταύθα έμπορος κ. Γιακώβ Μωΰς Χαζάν.

Στη συνεδρίαση του Δ.Σ. της 16^ης Ιουνίου 1927, ορίζεται ως ημέρα διεξαγωγής αρχαιρεσιών η 19^η του μηνός, κατά την οποίαν δεν επετεύχθη απαρτία και η συνεδρίαση λύθηκε χωρίς την διενέργεια ψηφοφορίας. Στην επομένη συνεδρίαση του Δ.Σ. στις 24 Ιουνίου,  ορίζεται ως ημέρα δια την διεξαγωγή αρχαιρεσιών η 30 Ιουνίου 1927.

Πρακτικόν Γενικής Συνελεύσεως 30^ης Ιουνίου 1927, ημέρα Πέμπτη

…τα υπογεγραμμένα τακτικά μέλη …ευρεθέντα εν απαρτία καθ’ όσον κατά την ανάγνωσιν του καταλόγου παρέστησαν πλέον των 32 μελών, του όλου αριθμού μελών ανερχομένου εις ογδοήκοντα δύο (82) μετά την γενομένην λογοδοσία του κ. Προέδρου ήρξατο η ενέργεια ψηφοφορίας καθ’ ην εψήφισαν εν όλω 36 μέλη εξ ης μετά την γενομένην διαλογήν ανεδείχθησαν κατά σειράν πλειοψηφίας μέλη του Νέου Διοικητικού Συμβουλίου δια το έτος 1927-28 οι εξής [ως τακτικά μέλη]: 1) Βασίλειος Νικίδης λαβών ψήφους 29, 2) Βασίλειος Σιάνος λαβών ψήφους 27, 3) Νικόλαος Γ. Γκολογκίνας λαβών ψήφους 23, 4) Δημήτριος Αχ. Γκολογκίνας λαβών ψήφους 21, 5) Χαΐμ Κοέν λαβών ψήφους 21, 6) Σολομών Ι. Ελιάου λαβών ψήφους 20, 7) Αβραάμ Σ. Μάγιου λαβών ψήφους 19, 8) Βενιαμίν Κονφίνο λαβών ψήφους 18, 9) Σολομών Μ. Ελιάου λαβών ψήφους 17, 10) Ισαάκ Χ. Ρούσσο λαβών ψήφους 16. Αναπληρωματικά δε μέλη εξελέγησαν κατά σειράν επιτυχίας: 1) Ιακώβ Σ. Ελιάου λαβών ψήφους 12, 2) Αναστάσιος Παπαμιχαήλ λαβών ψήφους 12, 3) Βασίλειος Κοβάτσης λαβών ψήφους 12, 4) Παναγιώτης Μαυρουδής λαβών ψήφους 12, και 5) Κοσμάς Χαιρόπουλος λαβών ψήφους 10. [ψηφίζουν (και υπογράφουν το πρακτικό) 36 μέλη από τα οποία τουλάχιστον 14 είναι Ισραηλίτες – 2 εξ αυτών υπογράφουν εβραϊστί].

 

Πρακτικόν Συνεδριάσεως της 28 Ιουλίου 1927 ημέραν Πέμπτην και ώρα 8 μ.μ.

Το Διοικητικόν Συμβούλιον …συνελθόν  εις τα εν τη άνω Αγορά Γραφεία του Συλλόγου  υπό την Προεδρίαν του κ. Βασιλείου Νικήδου Προέδρου …και παρόντων των μελών του 1) Χαΐμ Κοέν 2) Βενιαμίν Κονφίνου 3) Σαμουήλ Ελιάου 4) Αβραάμ Μάγιου και 5) Σολομών Ελιάου, αποφασίζει επί των κάτωθι θεμάτων των αναγραφομένων εν τη προσκλήσει του κ. Προέδρου.

1. Εγκρίνει τον διορισμόν του κ. Ευσταθίου Κουφιδάκη ως Ειδικού Γραμματέως του Συλλόγου με μηνιαίον μισθόν δραχμών 150 από 15 Ιουλίου ε.[νεστώτος] έ.[τους].

2. Επί της από 14-7-927 επιστολής του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών σχετικώς με την ίδρυσι οργανώσεως εδρευούσης εν Αθήναις αποτελουμένης εξ αντιπροσώπων τοπικών οργανώσεων ήτις σκοπόν θα έχη την παρακολούθησιν της Κομμουνιστικής κινήσεως και την λήψιν καταλλήλων προς καταπολέμησιν μέτρων, αποφασίζει όπως επί του ζητήματος τούτου και προς λήψιν οριστικής αποφάσεως προσκληθή γενική συνέλευσις των μελών του Συλλόγου, ήτις και θα γνωμοδοτήσει επί του προκειμένου.

3. Επί τη αιτήσεως των διαφόρων παντοπωλών σχετικώς με το ζήτημα της λιανικής πωλήσεως σιγαρέττων παρ’ αυτών αποφασίζει όπως ο Σύλλογος καταβάλλει την δέουσαν ενέργειαν προς την Επαγγελματικήν Ομοσπονδίαν ίνα αύτη ενεργήση παρά τοις αρμοδίοις δια την άρσιν της απαγορεύσεως της πωλήσεως των σιγαρέττων και παρά των λοιπών παντοπωλών.»

 [Υπάρχει και Πρόχειρον Πρακτικόν της ιδίας ημέρας, γραμμένο σε φύλλο χαρτιού, από το οποίο προκύπτει ότι το Συμβούλιον παρέλαβε από τον τέως πρόεδρο Δημ. Γκολογκίναν μόνον το Διοικητικόν μέρος του Συλλόγου].

Πρακτικόν  Συνεδριάσεως Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας  της 25ης Σεπτεμβρίου 1927 ημέρας Κυριακής και ώρα 8 μ.μ.

Το Διοικητικόν Συμβούλιον …συνελθόν …υπό την Προεδρίαν του κ. Βασιλείου Νικήδου Προέδρου …και παρόντων των μελών του 1) Νικολάου Γκολογκίνα  2) Σολομών Ελιάου 3) Χαΐμ Κοέν 4) Αβραάμ Μάγιου και 5) Βενιαμίν Κονφίνου 6) Ισαάκ Ρούσσου και 7) Παναγιώτη Μαυρουδή αποφασίζει επί των εξής:

1. Ν’ απευθυνθή ο Εμπορικός Σύλλογος προς τους κ.κ. βουλευτάς Καστορίας, ίνα ούτοι ενεργήσωσι παρά τω Υπουργείω των Οικονομικών και καταργηθή η έκτακτος φορολογία υπέρ του Εμπορικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης.

2. Να εγγραφή ο Εμπορικός Σύλλογος Καστορίας συνδρομητής εις την εφημερίδα «Επαγγελματική Ανεξαρτησία».

3. Προβαίνει εις την σύστασιν Επιτροπής εκ των κ.κ. Αλεξίου Βουΐτση, Νικολάου Γκολογκίνα και Λεωνίδα Εκιντζόγλου, έργον της οποίας θα είναι η σύνταξις εβδομαδιαίου δελτίου τιμών λιανικής πωλήσεως διαφόρων αποικιακών προϊόντων.

4. Αποφαίνεται όπως αποσταλή επιστολή προς τον βουλευτήν Καστορίας κ. Σίμον Λιούμπην, ίνα ενεργήση  ούτος παρά τω Υπουργείω Συγκοινωνίας όπως και η Δυτική Μακεδονία τύχει του ευεργετήματος της εκπτώσεως των εισιτηρίων εν τοις σιδηροδρόμοις  Θεσσαλονίκης - Μοναστηρίου ως συμβαίνει και εις την γραμμήν Θεσσαλονίκης - Αθηνών. 

5. Εγκρίνει την εγγραφή ως μελών του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας  των κ. Λεωνίδα Εκιντζόγλου και Γεωργίου Νικολετοπούλου.

6. Να καταρτισθή επιτροπή ήτις να επιληφθή του διορισμού δύο νυκτοφυλάκων προς φύλαξιν της άνω και της κάτω αγοράς, να αποτανθή δε εγγράφως εις το Κοινοτικόν Συμβούλιον ίνα τούτο επιβάλη πληρωμήν συνδρομών εις άπαντας τούς καταστηματάρχας. 

7. Να γίνη έγγραφον προς  το Κοινοτικόν Συμβούλιον δι ου να υπομνησθή τούτο δια την προμήθειαν πυροσβεστικών αντλιών.

8. Εκλέγει γενικόν Γραμματέα του Εμπορικού Συλλόγου τον κ. Π. Μαυρουδήν.

 

Πρακτικόν  Συνεδριάσεως Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας  της 13ης Οκτωβρίου 1927 ημέρας Πέμπτης και ώρας 7 μ.μ.

Το Διοικητικόν Συμβούλιον …συνελθόν …υπό την Προεδρίαν του κ. Βασιλείου Νικήδου Προέδρου …και παρόντων των μελών του 1) Παναγιώτη Μαυρουδή, Βενιαμίν Κονφίνου, Σολομών Ελιάου, Ισαάκ Ρούσσου, Νικολάου Γκολογκίνα  και Χαΐμ Κοέν  αποφασίζει επί των κάτωθι:

1. Κατόπιν προτάσεως του Προέδρου [το Δ.Σ.] εγκρίνει όπως η μηνιαία συνδρομή των μελών του Εμπορικού Συλλόγου αυξηθή αναδρομικώς από 1 Ιανουαρίου 1927 εις δραχμάς δέκα (10) μηνιαίως, εισπράττηται δε κατά τριμηνίαν.           

2. Εγκρίνει τας ενεργείας του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών εναντίον των Κομμουνιστών και αναθέτει όπως γίνη η σχετική απάντησις προς τον ως άνω Σύλλογον.

3. Καθορίζει την σύνταξιν εβδομαδιαίων δελτίων τιμών λιανικής υπό της προς τούτο εκλεγείσης επιτροπής.

 

Πρακτικόν  Γενικής Συνελεύσεως των μελών του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας  της 18ης Δεκεμβρίου 1927 ημέρας Κυριακής και ώρας 3 μ.μ.

…τα κάτωθι υπογεγραμμένα μέλη του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας συνελθόντα εν τω Γραφείω του Συλλόγου τούτου κατόπιν προσκλήσεως του Προέδρου αυτού ίνα αποφανθή επί του εν τη προσκλήσει θέματος ήτοι αν δέον ή ου το Σωματείον αυτών να ενωθή μετά των λοιπών Σωματείων της πόλεως Καστορίας εις Ομοσπονδίαν Επαγγελματιών Καστορίας

Ακούσαν… Αποφαίνεται Παμψηφεί, όπως ενωθή το Σωματείον αυτών μετά των λοιπών Σωματείων της πόλεως Καστορίας αποτελούντα ούτω μίαν ένωσιν υπό την επωνυμίαν «Ομοσπονδία Επαγγελματιών Καστορίας» εκλέγει δε δια μυστικής ψηφοφορίας ως αντιπροσώπους του Σωματείου αυτών τους κ.κ. Βασίλειον Νικίδην δια ψήφων 21 και Χαΐμ Κοέν δια ψήφων 13 ίνα μετά των υπό των λοιπών Σωματείων εκλεγησομένων μελών, προβώσιν εις την επιψήφισιν του καταστατικού της ιδρυθησομένης Ομοσπονδίας Επαγγελματιών Καστορίας και την ενέργειαν των νομίμων δια την αναγνώρισιν του Σωματείου και την εκλογήν του Διοικητικού Συμβουλίου της Ομοσπονδίας.

2) Εγκρίνει όπως η γενομένη αύξησις υπό του Διοικητικού Συμβουλίου της πενταδράχμου εισφοράς εις δεκάδραχμον τοιαύτη θεωρηθή έγκυρος μέχρι της εκλογής του νέου Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου. [από τις υπογραφές των 34 μελών προκύπτει ότι οι 21 είναι εβραίοι, ο Χαΐμ Κοέν λαμβάνει 13 ψήφους].

Πρακτικόν  Συνεδριάσεως του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας  της 31ης Μαρτίου 1928 ημέρας Σαββάτου και ώρας 7 μ.μ.

Το Διοικητικόν Συμβούλιον του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας  συνελθόν εις τα εν τη άνω Αγορά Γραφεία αυτού υπό την Προεδρείαν του κ. Βασιλείου Νικίδου Προέδρου κατόπιν προσκλήσεως τούτου και παρόντων των μελών του Βενιαμίν Κονφίνου, Παναγιώτου Μαυρουδή, Αβραάμ Μάγιου, Σαμουήλ Ελιάου, Σολομών Ελιάου, Ισαάκ Ρούσσου και Νικολάου Γκολογκίνα αποφασίζει επί των κάτωθι:

1.- Να σταλή εις το Υπουργικόν Συμβούλιον, Γενικήν Διοίκησιν Μακεδονίας, και κ.κ. βουλευτάς έγγραφος παράκλησις [όπως] οι μεν διατάξωσι ν’ αρχίση η κατασκευή της οδού Καστορίας – Σόροβιτς άμα τη υπογραφή της συμβάσεως της οδοποιΐας του Κράτους, οι δε έχοντες τούτο υπ’ όψει ενεργώσι δια την αποπεράτωσιν του τμήματος τούτου.

2.- Εκλέγει δύο επιτροπάς εκ των μελών του Δ.Σ. του Συλλόγου ίνα ανατεθή εις αυτούς η είσπραξις των καθυστερουμένων συνδρομών των μελών του Συλλόγου εκ τούτων η μεν Α’ αποτελουμένη εκ των κ.κ. Βενιαμίν Κονφίνου, Αβραάμ Μάγιου και Σαμουήλ Ελιάου θέλει εισπράξη την συνδρομήν των μελών της άνω αγοράς, η δε Β’ αποτελουμένη εκ των κ.κ. Βασιλείου Νικίδου, Νικολάου Γκολογκίνα και Παναγιώτου Μαυρουδή θέλει εισπράξη την συνδρομήν των μελών της κάτω Αγοράς.

 

Πρακτικόν  Συνεδριάσεως του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας  της 2 Μαΐου 1928 ημέρας Τετάρτης και ώρας 7 μ.μ.

Το Διοικητικόν Συμβούλιον του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας  συνελθόν εις τα εν τη άνω Αγορά Γραφεία αυτού υπό την Προεδρείαν του κ. Βασιλείου Νικίδου Προέδρου κατόπιν προσκλήσεως τούτου, αποτελούμενον εκ των παρόντων μελών αυτού Βενιαμίν Κονφίνου, Παναγιώτου Μαυρουδή, Αβραάμ Μάγιου, Σαμουήλ Ελιάου, Σολομών Ελιάου, Ισαάκ Ρούσσου και Νικολάου Γκολογκίνα αποφασίζει επί των κάτωθι:

1. Επί της αιτήσεως του κ. Νικ. Βουλγαροπούλου σχετικώς με την διαφοράν αυτού μετά του Αβραάμ Σ. Ρούσσου κατόπιν εξετάσεως της διαφοράς των αποφαίνεται όπως αποζημιωθή ο κ. Βουλγαρόπουλος παρά του Α. Σ. Ρούσσου με τριακοσίας (300) δραχμάς.

2. Να σταλή έγγραφος παράκλησις του Εμπορικού Συλλόγου προς το Κεντρικόν Κατάστημα της Εθνικής Τραπέζης εις Αθήνας ίνα μεριμνήση δια την μεταφοράν των Γραφείων του ενταύθα Υποκαταστήματος της εις το κέντρον μεταξύ άνω και κάτω Αγοράς προς διευκόλυνσιν των συ ναλλαγών μετά της Τραπέζης ταύτης του Εμπορικού κόσμου Καστορίας.

3. Αποφασίζει όπως ο κ. Πρόεδρος του Εμπ. Συλλόγου μετάσχη της Επιτροπής δια την συλλογήν εράνου υπέρ των σεισμοπαθών Κορίνθου.

4. Να σταλή έγγραφον εις την εταιρεία υπεγγύων Προσόδων, ίνα αύτη φροντίση και διατάξη την αποστολήν μεγάλης ποσότητος άλατος καθότι παρατηρείται μεγάλη έλλειψις άλατος εν τη αγορά.

5. Αποφασίζεται όπως ο κ. Πρόεδρος του Συλλόγου εν συμπράξει μετά των λοιπών Προέδρων των Σωματείων της πόλεως επισκεφθή τον αφιχθέντα κ. Νομάρχην Φλωρίνης και εκθέση αυτώ τας διαφόρους ελλείψεις και ανάγκας της πόλεως.

 

Στη συνέχεια καταγράφονται τα Πρακτικά τριών Γενικών Συνελεύσεων [7, 10 και 21 Ιουνίου 1928] προκειμένου να εκλεγούν τα μέλη της Εξελεγκτικής Επιτροπής (της διαχειρίσεως του αποχωρούντος Δ. Συμβουλίου). Εκλέγονται, στην τρίτη Συνέλευση, οι: 1) Χρήστος Ν. Μιχαήλ δια ψήφων είκοσι, 2) Ιωάννης Ζωγράφος δια ψήφων δέκα πέντε και 3) Δημήτριος Γκολογκίνας δια ψήφων δώδεκα. [Παρίστανται και ψηφίζουν 29 μέλη  από τα οποία τα 14, τουλάχιστον, είναι Ισραηλίτες].

Δύο ακόμη Γενικές Συνελεύσεις [15 και 19 Ιουλίου 1928]  δια την εκλογή νέου Διοικητικού Συμβουλίου απέβησαν άκαρπες λόγω ελλείψεως απαρτίας, δια  τούτο η εκλογή του Δ.Σ. επετεύχθη στην τρίτη κατά σειρά Γενική Συνέλευση, της 29^ης Ιουλίου 1928. Εξελέγησαν κατά σειράν επιτυχίας οι εξής: Βασίλειος Νικίδης, λαβών ψήφους τριάκοντα (30) 2) Νικόλαος Γκολογκίνας λαβών ψήφους είκοσι επτά (27) 3) Δημήτριος Γκολογκίνας λαβών ψήφους είκοσι       τρεις (23) 4) Αλέξιος Βουΐτσης λαβών ψήφους είκοσι δύο (22) 5) Χαΐμ Κοέν λαβών ψήφους είκοσι δύο (22) 6) Παναγιώτης Μαυρουδής λαβών ψήφους είκοσι δύο (22) 7) Χριστάκης Ν. Μιχαήλ λαβών ψήφους είκοσι μίαν (21) 8) Σολομών Ι. Ελιάου λαβών ψήφους δέκα οκτώ (18) 9)  Βενιαμίν Ελιάου λαβών ψήφους ένδεκα (11) 10) Ιακώβ Σ. Ελιάου λαβών ψήφους δέκα (10).    

Επιλαχόντες δε οι κ.κ.

1) Αβραάμ Σ. Μάγιου λαβών ψήφους εννέα (9) 2) Μποχόρ Πισιρίλου λαβών ψήφους εννέα (9) 3) Γεώργιος Στάθης λαβών ψήφους οκτώ (8) 4) Ιωάννης Ζωγράφος λαβών ψήφους οκτώ (8)  5) Βενιαμίν Κονφίνου λαβών ψήφους πέντε (5). [Σε αυτή τη Γενική Συνέλευση εψήφισαν 32 μέλη, από τα οποία τα 19 ήταν Ισραηλίτες.]

Πρακτικόν συνεδριάσεως του Δ.Σ. του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας της 2 Αυγούστου 1928.

Το Διοικητικόν Συμβούλιον … το εκλεγέν κατά την Γενικήν Συνέλευσιν των μελών του Συλλόγου της 29 Ιουλίου 1928, συνελθόν …  υπό την προεδρείαν και κατόπιν προσκλήσεως του πλειοψηφούντος μέλους κ. Βασιλείου Νικίδου, αποτελούμενον δε εκ των παρόντων αυτού μελών, Αλεξίου Βουΐτση, Χρήστου Μιχαήλ, Σολομών Ι. Ελιάου, Βενιαμίν Χ. Ελιάου, Δημητρίου Γκολογκίνα και Παναγιώτου Μαυρουδή

1. Προβαίνει εις την εκλογήν  Προεδρείου  του Συλλόγου, του Βασιλείου Νικίδου εκλεγέντος Προέδρου δια ψήφων εξ (6), του Αλεξ. Βουΐτση εκλεγέντος Αντιπροέδρου δια ψήφων τεσσάρων (4), του Χρήστου Μιχαήλ εκλεγέντος Ταμείου δια ψήφων τεσσάρων (4), και του Παν. Μαυρουδή εκλεγέντος Γ. Γραμματέως δια ψήφων τριών (3).

2.Παραιτηθέντος του εκ των μελών του Δ.Σ. κ. Νικολάου Γκολογκίνα, αποφασίζεται όπως προσκληθή ο πρώτος επιλαχών κ. Αβραάμ Σ. Μάγιου.

3. Εγκρίνεται η παροχή δωρεάς, εις το Ταμείον του Τμήματος εν Καστορία του εν Αμερική Συλλόγου Καστοριέων η «Ομόνοια» εκ δραχμών χιλίων (1000)  δια την υπό του Τμήματος τούτου κατασκευήν  βρύσεως εν τη θέσει «Λειβάδια».

 

Πρακτικόν Συνεδριάσεως της 4 Σεπτεμβρίου 1928.

Το Διοικητικόν Συμβούλιον …συνελθόν εις τα εν τη άνω Αγορά Γραφεία του Συλλόγου υπό την προεδρείαν του κ. Βασιλείου Νικίδου, Προέδρου … αποτελούμενον εκ των παρόντων μελών, Δημητρίου Γκολογκίνα, Αλεξίου Βουΐτση, Χαήμ Κοέν, Σολομών Ι. Ελιάου και Βενιαμήν Χ. Ελιάου προβαίνει εις την λήψιν αποφάσεων     

1. Καταρτίζεται επιτροπή α΄ εκ των κ. Αβραάμ Σ. Μάγιου, Σολομών Ι. Ελιάου και Παναγιώτου Μαυρουδή ίνα ενεργήσωσι την είσπραξιν των καθυστερούμενων συνδρομών των μελών του Συλλόγου των ευρισκομένων εν τη άνω αγορά, β’  εκ των Βασιλείου Νικίδου, Αλέξιου Βουΐτση και Βενιαμίν Ελιάου, δια την είσπραξιν καθυστερούμενων συνδρομών των εν τη κάτω αγορά μελών του Συλλόγου.

2. Αποφασίζεται όπως ο Σύλλογος δια τας υπηρεσίας ας προσφέρει ο κλητήρ Ιακώβ Χαζάν, χορηγηθή εις αυτόν εφ’ άπαξ έκτακτον επίδομα εκ δραχμών τετρακοσίων πεντήκοντα (450), ορίζεται δε του λοιπού μηνιαίος μισθός αυτού εκ δραχμών διακοσίων (200). 

Πρακτικόν Συνεδριάσεως του Δ.Σ. της 20 Σεπτεμβρίου 1928.

…Το Δ.Σ. «συνελθόν υπό την προεδρία του κ. Βασιλείου Νικίδου Προέδρου … [και] αποτελούμενον εκ των παρόντων αυτού μελών  Σολομών Ελιάου, Βενιαμίν Ελιάου, Χρήστου Μηχαήλ, Αβραάμ Μάγιου, Χαήμ Κοέν, Δημητρίου Γκολογκίνα, Παναγιώτου Μαυρουδή και Ιακώβ  Ελιάου προβαίνει εις την λήψιν των κάτωθι αποφάσεων:

1. Κατόπιν υποβληθέντων παραπόνων των διαφόρων τυρεμπόρων Καστορίας περί διατιμήσεως του τυρού, αποφασίζεται όπως γίνη δεκτή η εκ μέρους αυτών υποβληθησομένη αίτησις προς την Επιτροπήν διατιμήσεως και υποβληθή εις τον κ. Πρόεδρον αυτής με την παράκλησιν όπως αύτη ληφθή υπό ευμενή κρίσιν.

2. Αποφασίζεται όπως ο Σύλλογος εγγραφή συνδρομητής του εβδομαδιαίου δελτίου του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης.

 3. Να σταλή εγκύκλιος εις την περιφέρειαν Καστορίας, ίνα εγγράφωνται μέλη του Εμπορικού Συλλόγου και έμποροι της περιφερείας.

Πρακτικόν Συνεδριάσεως του Δ.Σ. της 26^ης Σεπτεμβρίου  1928.

[…] Το Διοικητικόν Συμβούλιον …συνελθόν υπό την προεδρίαν του κ. Βασιλείου Νικίδου Προέδρου…αποτελούμενον εκ των παρόντων αυτού μελών Ιακώβ Ελιάου, Αβραάμ Σ. Μάγιου, Σολομών Ι. Ελιάου, Χρήστου Ν. Μιχαήλ, Χαήμ Κοέν, Βενιαμίν Ελιάου, προβαίνει εις την λήψιν των κάτωθι αποφάσεων:

1) Κατόπιν του υπ’ αριθμ. 4172 ε.έ. εγγράφου του κ. Οικονομικού Εφόρου Καστορίας όπως ο Σύλλογος υποδείξη ένα αντιπρόσωπον μεθ’ ενός ή πλειόνων αναπληρωτών, ίνα χρησιμεύση ως γ’ μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής φορολογίας συνολικής καθαράς προσόδου κατά την διάρκειαν του τρέχοντος οικονομικού έτους 1928-29, υποδεικνύει τακτικόν μεν τον κ. Ιακώβ Σ. Ελιάου, αναπληρωτάς δε τον κ. Χρηστάκην Ν. Μιχαήλ και Αναστάσιον Στάθην.

2) Αποφασίζεται όπως την προσεχή Κυριακήν 30 Σ/βρίου ε.έ. προσκληθώσιν άπαντα τα μέλη του Εμπορικού Συλλόγου εις γενικήν συνέλευσιν, ίνα αποφανθώσιν εάν πρέπη να αυξηθή η μηνιαία συνδρομή των μελών του Εμπορικού Συλλόγου προς απρόσκοπτον λειτουργίαν του Συλλόγου και καθορίσωσι το ποσόν της συνδρομής.

 

Πρακτικόν Γενικής Συνελεύσεως των μελών του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας, [30 Σεπτεμβρίου 1928].

…Τα κάτωθι υπογεγραμμένα μέλη …συνελθόντα εις τα Γραφεία του Συλλόγου…ίνα συσκεφθώσιν επί του ζητήματος «εάν δέον να αυξηθή η ετησία συνδρομή των μελών του Εμπορικού Συλλόγου ή ου».

Επειδή τα παρόντα μέλη του Συλλόγου δεν αποτελούσι τον νόμιμον αριθμόν προς συγκρότησιν απαρτίας λύεται η συνεδρίασις ίνα αύτη επαναληφθή εις άλλην [στη συνεδρίαση παρευρίσκονται και υπογράφουν 15 μέλη - τουλάχιστον 10 Ισραηλίτες]. Ομοίως, λύεται η συνεδρίαση και της επομένης Γενικής Συνελεύσεως της 18^ης Οκτωβρίου 1928, καθώς διαπιστώνεται, και κατ’ αυτήν, έλλειψη απαρτίας.

Πρακτικόν Γενικής Συνελεύσεως των μελών του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας, [24 Οκτωβρίου 1928].

[…]

Επειδή η παρούσα συνεδρίασις είναι τρίτη τοιαύτη επί του αυτού θέματος, προβαίνει εις την συζήτησιν επί των εξής:

Ο κ. Πρόεδρος εκθέτει ότι με την καταβαλλομένην υπό των μελών αυτού μηνιαίαν συνδρομήν των πέντε (5) δραχμών δεν δύναται ο Σύλλογος να λειτουργήση ανελλιπώς, καθόσον τα εκ των συνδρομών τούτων έσοδα δεν επαρκούσιν ούτε δια τα απαραίτητα δια την διοίκησιν του Συλλόγου έξοδα και προτείνει όπως δια να συγκρατηθή ο Σύλλογος και λειτουργήση αυξηθή  η μηνιαία συνδρομή εις δρ. δέκα (10) τροποποιουμένου του σχετικού άρθρου του καταστατικού. Σκεφθέν, Επειδή εκ της εξετάσεως εν γένει της καταστάσεως αποδεικνύεται το βάσιμον της προτάσεως του κ. Προέδρου, Δια ταύτα

Αποφαίνεται ομοφώνως υπέρ της τροποποιήσεως του άρθρου 11 του καταστατικού του Συλλόγου αντικαθισταμένου ως εξής: Αρθρον 11. «Τα τακτικά μέλη καταβάλλουσιν ως μηνιαίαν συνδρομήν των τουλάχιστον δέκα (10) δραχμάς, έχουσι δε το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι υπό την προϋπόθεσιν ότι έχουσι καταβάλλει την του λήξαντος Συλλογικού έτους συνδρομήν του.» [ψηφίζουν και υπογράφουν το πρακτικό  29 μέλη, εκ των οποίων τα 10 Ισραηλίτες].

Πρακτικόν συνεδριάσεως του Δ.Σ. του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας της 29 Νοεμβρίου 1928…

Το Διοικητικόν Συμβούλιον του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας παρόντων των Αλ. Βουΐτση Αντιπροέδρου και υπό την Προεδρίαν τούτου, Π. Μαυρουδή, Ι. Ελιάου, Α. Μάγιου, Β. Ελιάου, Σ. Ελιάου, Δ. Γκολογκίνα αποφασίζει τα εξής:

1) Γίνεται αποδεκτή η παραίτηση την οποία υπέβαλε ο Βασίλειος Νικίδης από τη θέση του Προέδρου και  μέλους του Δ. Σ. του Συλλόγου. Αποφασίζεται ότι καθήκοντα προέδρου, μέχρι της εκλογής του νέου, θα εκτελεί ο αντιπρόεδρος Αλ. Βουΐτσης, επί πλέον, προσκαλείται στο Δ.Σ., προς αναπλήρωση, ο πρώτος επιλαχών των τελευταίων αρχαιρεσιών.

2) Να αποσταλή έγγραφον προς το Πολιτικόν Γραφείον, Υπουργείον Οικονομικών, Διεθνή Οικον. Έλεγχον και Εταιρείαν υπεγγύων Προσόδων όπως προτιμηθή η αποθήκη Αθ. Μυλωνά ήτις παρουσιάζει όλα τα πλεονεκτήματα  και καθ’ όλα ετοίμη προς παράδοσιν, συμφώνως προς υποδείξεις των εντεύθεν διελθόντων Επιθεωρητών, εν αντιθέσει προς τον Μενδρεσέ όπερ είναι τελείως ακατάλληλον, λόγω της κλίσεως του εδάφους. [αναφορά, πιθανότατα, στην αποθήκη του Μονοπωλείου].

 

Πρακτικόν συνεδριάσεως του Δ.Σ. … της 8 Μαρτίου 1929…

Το Δ.Σ.…συνελθόν εν τω καφενείω του Λ. Πετροπούλου ελλείψει ιδίου Γραφείου υπό την Προεδρείαν του αντιπροέδρου κ. Α. Βουΐτση παρόντων και των μελών του Π. Μαυρουδή, Δ. Γκολογκίνα, Χ. Κοέν, Χρ. Μιχαήλ, Σολ. Ελιάου και Β. Ελιάου αποφασίζει

1) Ο κ. αντιπρόεδρος υποβάλλει την παραίτησίν του εκ της προεδρίας, γενομένης δεκτής ταύτης, γίνεται εκλογή δια μυστικής ψηφοφορίας. Πρόεδρος εκλέγεται ο κ. Π. Μαυρουδής δια ψήφων 5 και αντιπρόεδρος ο κ. Α. Βουΐτσης δια ψήφων /6/, ανατίθεται δε η Γεν. Γραμματεία εις τον κ. Δ. Γκολογκίναν.

2) Αποφασίζεται όπως γίνη έγγραφον εις τον Μηχανικόν Καστορίας δια το ζήτημα της διευθετήσεως της κοίτης του ποταμού παρά την γέφυραν Μανιάκην.

3) Ανατίθεται εις τον κ. Πρόεδρον να φροντίση δια την εξεύρεσιν καταλλήλου δωματίου ίνα χρησιμεύση ως Γραφείον του Συλλόγου.

[υπάρχει και σε φύλλο το Πρακτικόν, συμμετέχουν και υπογράφουν ο Χαΐμ Κοέν και ο Β. Ελιάου].

 

Πρακτικόν Γενικής  Συνελεύσεως… [13^ης  Οκτωβρίου 1929 δια την εκλογή Προεδρείου]:

Διαπιστώνεται έλλειψη απαρτίας [παρευρίσκονται και υπογράφουν 7 μέλη]. Ομοίως, κατά την επαναληπτική της 20ης Οκτωβρίου [υπογράφουν 4 μέλη].

 

Πρακτικόν  Γενικής Συνελεύσεως των μελών του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας, [3 Νοεμβρίου 1929].

[…] Επειδή η παρούσα [Γ.Σ.] είναι η τρίτη, προβαίνει εις την εκλογήν νέου Διοικητικού Συμβουλίου με τα παρευρεθέντα μέλη αυτού. Γενομένης ψηφοφορίας δια ψηφοδελτίων και διαλογής τούτων προέκυψε το  εξής αποτέλεσμα:

1.Ο κ. Βασίλειος Νικίδης έλαβε ψήφους είκοσι /20/,  2. Ο κ. Σαμουήλ Ελιάου έλαβε ψήφους δέκα πέντε /15/, 3. Ο κ. Ιωάννης Ζωγράφος έλαβε ψήφους δέκα τέσσαρας /14/, 4. Ο κ. Παναγ. Μαυρουδής έλαβε ψήφους δέκα τρεις /13/, 5. Ο κ. Χαήμ Κοέν έλαβε ψήφους δέκα τρεις /13/,  6. Ο κ. Νικόλαος Γκολογκίνας έλαβε ψήφους δώδεκα /12/,  7. Ο κ. Δημήτριος Γκολογκίνας έλαβε ψήφους δώδεκα /12/,8. Ο κ. Ιωάννης Βουΐτσης έλαβε ψήφους δώδεκα /12/, 9. Ο κ. Χρηστάκης Μιχαήλ έλαβε ψήφους ένδεκα /11/, 10.Ο κ. Βασίλειος Κοβάτσης έλαβε ψήφους ένδεκα /11/, 11. Ο κ. Αβραάμ Σ. Μάγιου έλαβε ψήφους εννέα /9/, 12. Ο κ. Λάζαρος Γιαννάκης έλαβε ψήφους οκτώ /8/, 13. Ο κ. Γεώργ. Στάθης έλαβε ψήφους επτά /7/, 14. Ο κ. Σολομών Ι. Ελιάου έλαβε ψήφους  /7/,  15. Ο κ. Αθανάσιος Τουμπίδης έλαβε ψήφους εξ /6/.

εκ τούτων οι μεν δέκα πρώτοι θέλουσι συγκροτήση το νέον Διοικητικόν Συμβούλιον οι δε επιλαχόντες πέντε ως αναπληρωματικοί των τακτικών μελών του Δ.Σ. [υπογράφουν τα μέλη τα οποία εψήφισαν και είναι 18(+4;)  - εξ αυτών 10 είναι Ισραηλίτες].

 

Πρακτικόν Συνεδριάσεως του Δ.Σ. του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας, [22 Νοεμβρίου 1929].

…συνελθόντα τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου … αποτελούμενα εκ των παρόντων αυτού μελών Β. Νικίδου, Χ. Μιχαήλ, Β. Κοβάτση, Δ. Γκολογκίνα, Ι. Ζωγράφου, Χ. Κοέν, Π. Μαυρουδή.

1) Προέβη εις την δια ψηφοφορίας εκλογήν Προέδρου, Αντιπροέδρου, Ταμίου και Γραμματέως καθ’ ην Πρόεδρος εξελέγη ο Βασ. Νικίδης δια ψήφων 7, Αντιπρόεδρος ο Ι. Ζωγράφος δια ψήφων 4, Ταμίας ο Ι. Βουΐτσης δια ψήφων 5 και Γραμματεύς ο Π. Μαυρουδής δια ψήφων 5.

2) Αποφασίζεται όπως επιστραφή η εβδομαδιαία εφημερίς «Εμπορεία».

3) Αποφασίζεται ν’ ανατεθή εις τον κ. Πρόεδρον όπως συνεννοούμενος και μετά του κ. Προέδρου Συνδέσμου Γουνοποιών προβώσιν εις σχετικά διαβήματα παρά τω κ. Νομάρχη Φλωρίνης προς παροχήν κονδυλίου εκ δρ. 50.000 δια την επισκευήν της οδού Σόροβιτς – Καστορίας από Νταουλίου μέχρι Σόροβιτς. 

 

Πρακτικόν Συνεδριάσεως του Δ.Σ. του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας, [4 Δεκεμβρίου 1929].

συνελθόντα τα παρόντα κάτωθι μέλη…ήτοι Β. Νικίδης Πρόεδρος, Π. Μαυρουδής, Ι. Βουΐτσης,  Χ. Μιχαήλ, Β. Κοβάτσης, Ι. Ζωγράφος και  Δ. Γκολογκίνας [δεν παρίσταται για πρώτη φορά ισραηλίτης].…απεφάσισαν

1) Να παραστή το Δ.Σ. εις την προσεχή εορτήν του Συλλόγου Αλιέων.

2) Αναθέτει εις τον κ. Πρόεδρον όπως συνεννοηθή μετά του τέως Ταμίου και εμμίσθου Γραμματέως, όπως εντός 8 ημερών διακανονίσωσι την διαχείρισιν του παρελθόντος έτους  ώστε, μετά την παραλαβήν, διακανονισθή η διαχείρισις της νέας χρήσεως πληρωμής και εισπράξεως καθυστερουμένων.

3) Προσδιορίζει δύο επιτροπάς 1) εκ των κ. Ισαάκ Ελιάου Μπάντση και Βασ. Νικίδου και εν τη κάτω αγορά εκ των κ. Ι. Ζωγράφου, Χ. Μιχαήλ και Χ. Κοέν  ίνα φροντίση  την  είσπραξιν των καθυστερουμένων συνδρομών του Συλλόγου.

4) Να υποβληθή παράκλησις προς τον κ. Πρόεδρον του Δικαστηρίου [όπως] τας συνεδριάσεις της Δευτέρας ορίζη δι’ άλλην ημέραν.

 

Πρακτικόν Συνεδριάσεως του Δ.Σ. του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας, 14 Ιανουαρίου 1930.

…συνελθόντα τα μέλη του Δ.Σ. …αποτελούμενα εκ των παρόντων αυτού μελών Β. Νικίδου Προέδρου και Ι. Ζωγράφου, Σαμ. Ελιάου,  Χ. Κοέν,  Χρ. Μιχαήλ και  Δ. Γκολογκίνα μελών απεφάσισαν

1) Όπως ο κ. Πρόεδρος κατόπιν τηλ/τος των κατοίκων Σκλήθρου και Λεχόβου απευθυνθή εις το Γραφείον του Μηχανικού και εξακριβώση τα εν τω τηλ/ματι διαλαμβανόμενα. Εάν δε ταύτα έχουσιν αληθείας κληθώσι και οι λοιποί Πρόεδροι Σωματείων και  ληφθή από κοινού απόφασις δια την σύνταξιν τηλ/κής διαμαρτυρίας ή και δια την συγκρότησιν συλλαλητηρίου.

2) Ανατίθεται στον Πρόεδρο να έλθει σε απευθείας συνεννοήσεις μετά του Παραρτήματος της Οργανώσεως Παύλος Μελάς στη Καστοριά. 

3) [ανολοκλήρωτη καταγραφή: «Περί συντάξεως εβδομαδιαίου δελτίου λιανικής πωλήσεως διαφόρων ειδών»].

4) Κατόπιν πληροφοριών περί μεταφοράς της γεφύρας Μανιάκων, επί του Αλιάκμονος και εις την θέσιν Σμίξη, αποφασίζεται όπως, και εν συνεννοήσει μετά του Δημάρχου, ζητηθή η μεταφορά της γεφύρας ταύτης επί του ποταμού Μπέλιτσα ίνα διευκολυνθή η συγκοινωνία των πέραν του ποταμού τούτου κατοίκων των χωρίων.

5) Αποφασίζεται η μεταφορά των Γραφείων του Συλλόγου εις το άνω πάτωμα του καταστήματος του κ. Προέδρου του Συλλόγου.

Πρακτικόν Συνεδριάσεως του Δ.Σ. του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας, 25 Ιουνίου 1930.

…συνελθόντα τα μέλη του Δ.Σ.… υπό την προεδρίαν του κ. Β. Νικίδου Προέδρου κατόπιν προσκλήσεως τούτου αποτελούμενον εκ των παρόντων  Δημ. Γκολογκίνα, Χρ. Μιχαήλ,  Χ. Κοέν, Σ. Ελιάου και Ι.Βουΐτση

1) Αποφασίζει όπως ειδοποιηθώσι τα μέλη του Συλλόγου και συμμορφωθώσι προς το υπ’ αριθμ. 5027/18-6-30 έγγραφον του κ. Επάρχου κανονίζοντος τας ώρας εργασίας των καταστημάτων, ίνα μη τα μέλη ευρεθώσιν αντιμέτωπα προς τα αστυνομικά όργανα.

2) Αποφασίζεται όπως αντιπροσωπευθεί ο Σύλλογος εις το τελεσθησόμενον εν Μελά  μνημόσυνον υπέρ του εθνομάρτυρος Π. Μελά και κατατεθή εξ ονόματος του Συλλόγου στέφανος εκ φυσικών ανθέων.

3)  Αποφασίζεται όπως προσκληθεί ο Π. Μαυρουδής, Γ. Γραμματεύς, και εκθέσει τους λόγους της παραιτήσεως του.

4) Αποφασίζεται ότι καλώς έπραξεν ο κ. Πρόεδρος ν’ αποστείλη ευχαριστήριον τηλ/μα προς τον κ. Γ. [=Γενικόν] Διοικητήν Μακεδονίας ως Πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου, καθόσον ούτος έπραξε τούτο αποβλέπων εις την εξυπηρέτησιν των τοπικών συμφερόντων και δη των συγκοινωνιακών, και ότι εις την κατά του Θ. Βαλαλά μήνυσίν του δεν εξουσιοδοτήθη παρά του Συμβουλίου.

Πρακτικόν Συνεδριάσεως του Δ.Σ. του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας, [7 Αυγούστου 1930].

Εν Καστορία σήμερον την 7 του μηνός Αυγούστου του 1930 έτους, το Δ. Σ. του Εμπορικού Συλλόγου συνελθόν εις τα Γραφεία αυτού υπό την προεδρίαν του κ. Β. Νικίδου Προέδρου παρόντων των μελών του Ι. Ζωγράφου, Χρ. Μιχαήλ, Ι. Βουΐτση,  Δ. Γκολογκίνα, Π. Μαυρουδή και Β. Κοβάτση αποφασίζει τα εξής:

1) Όπως γίνη σχετική απάντηση εις το 5466 ε.έ. έγγραφον του κ. Επάρχου Καστορίας περί της επεκτάσεως ή μη του νέου νόμου περί ενοικιοστασίου εν Καστορία, εν η να εκτεθή ότι δεν συντρέχει σπουδαίος λόγος επεκτάσεως αυτού, όπως ανέφερεν και ο Δήμος Καστορίας.

2) Να ερωτηθή ο Μηχανικός κ. Α. Γκανίλας υπό Επιτροπής και μας γνωρίση τας απόψεις του δια την οδόν Γάβρου /Γαβρεσίου/.

3) Δέχεται να χορηγηθή πιστοποιητικόν εις τον εκ Μακροχωρίου κ. Θωμάν Τσαδήλαν ότι τυγχάνει ζωέμπορος.

4) Αναθέτει εις τον κ. Μαυρουδήν να κανονίση το ζήτημα του ενοικίου των Γραφείων του Συλλόγου με την Εθνικήν Τράπεζαν. 

5) Να γίνη έγγραφον προς το Υπουργείον των Οικονομικών και την Εταιρείαν Υπεγγείων Προσόδων και να διαμαρτυρηθή ο Σύλλογος δια την παροχήν άλατος απ’ ευθείας εις Άργος Ορεστικόν. Επί του ζητήματος τούτου μειοψηφεί ο κ. Χ. Μιχαήλ.

6) Να προταθή εις τον Δήμον όπως η Εμποροπανήγυρις γίνη εις την θέσιν «Ξυλοπάζαρο»,  της θέσεως «Λειβάδια» απεχούσης πολύ της πόλεως. 

Εικόνα 3. Εμπορικός Σύλλογος Καστορίας, Εορτολόγιον, 22 Ιουλίου 1926 στο οποίο περιλαμβάνονται οι ετήσιες αργίες σύμφωνα με την απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της 26 Μαΐου 1926.    

 

Α1΄. Πρακτικά τα οποία είναι γραμμένα σε φύλλα [=«κόλλες αναφοράς»].

Πρακτικόν 3 Οκτωβρίου 1930

…παρόντων Β. Νικίδου Προέδρου, Χαΐμ Κοέν, Χρήστου Ν. Μιχαήλ, Σαμουήλ Ελιάου, Β. Κοβάτση, Παν. Μαυρουδή, Ιωαν. Βουΐτση…

Ορίζονται οι ωρες λειτουργίας των καταστημάτων: «άνοιγμα πρωΐαν 7.30 [έως] 12.30 μ.μ. – άνοιγμα 2.30 – 8.30 μ.μ. Παντοπωλεία 7.30 π.μ. έως 12.30 μ.μ. [και] άνοιγμα 2.30- 9.30 μ.μ., πρατήρια καπνού 7.30-12.30 [και] 2.30 – 8.30, κουρεία 7-12.30 [και] 2.30-9.30.  

Έντονη υπήρξε και η αντιδικία μεταξύ του Εμπορικού Συλλόγου (και 6 ακόμα Συνδέσμων της Καστοριάς) με τον Διευθυντή του τοπικού υποκαταστήματος της Εθνικής Τραπέζης. Στη συνεδρίαση του Δ.Σ. της 3^ης Ιανουαρίου 1932 στην οποια παρίστανται και υπογράφουν τα Πρακτικά 36 μέλη του Συλλόγου, προαναγγέλονται όσα θα συζητήσουν (και θα αποφασίσουν) τα Επαγγελματικά Σωματεία Καστορίας δυο μέρες αργότερα, στις 5 Ιανουαρίου 1932. Όπως φαίνεται από το Πρακτικό τα 7 Σωματεία,  το σύνολο των επαγγελματιών της πόλεως  αποφασίζουν να κινηθούν εναντίον του Διευθυντή της Εθνικής Τραπέζης και προς τούτο θα διαμαρτυρηθούν στο Κεντρικό Κατάστημα της Εθνικής Τραπέζης, σημειώνοντας «την αστάθειαν και ασυνέπειαν» οι οποίες χαρακτηρίζουν τον Διευθυντή του Υποκαταστήματος Καστορίας.

Σήμερον την 3^ην του μηνός Ιανουαρίου 1932.

«Έγεινεν Γεν. Συνέλευσις και έγεινεν απαρτία. Εις την Γεν. Συνέλευσιν παρευρέθησαν και άτομα μη εγγεγραμμένα εις τον Σύλλογον τα οποία έγειναν αποδεκτά και έλαβον τον λόγον.

Η συζήτησις επεξετάθη εκτός του θέματος του αναγραφομένου εις τα πρακτικά αλλά και κατά του προσώπου του κ. Διευθυντού της Εθνικής Τραπέζης [στη συνέχεια προαναγγέλονται όσα πρόκειται να αποφασίσουν τα Επαγγελματικά Σωματεία Καστορίας στις 5 Ιανουαρίου 1932, υπογράφουν 36 μέλη μεταξύ αυτών και ο Χαΐμ Κοέν].

Πρακτικόν, 5 Ιανουαρίου 1932.

Σήμερον την πέμπτην του μηνός Ιανουαρίου ημέραν Τρίτην και ώραν 6 μ.μ. συνήλθον τα Επαγγελματικά Σωματεία της πόλεως μας 1) Εμπορικός Σύλλογος 2) Σύνδεσμος Γουνοποιών 3) Σύνδεσμος Φαρμακοποιών 4) Σύνδεσμος αρτοποιών 5) Αλιέων 6) Υποδηματοποιών 7) Καφεζυθεστιατόρων

Παμψηφεί απεφάσισαν τα κάτωθι:

1) Να γίνουν διαμαρτυρίαι εις το Κεντρικόν Κατάστημα της Εθνικής Τραπέζης [και] εις την Κυβέρνησιν, εις τον κ. Βαλαλάν, εις τον κ. Βάρδαν και κ. Δραγούμην να συνηγορήσουν υπέρ των δικαίων παραπόνων μας. Να διατυπωθή ότι εις την Τράπεζαν Αθηνών δεν συμβαίνουν  και ότι μας παρέχει όλας τα ευκολίας.

2) Να γίνη διαμαρτυρία και σύστασις εις το Κεντρικόν Κατάστημα της Εθνικής δια την αστάθειαν και ασυνέπειαν αι οποίαι χαρακτηρίζουν τον ενταύθα Διευθυντήν κ. Δ.

3) Να γίνη ευχή [=ευχαριστήρια επιστολή] και σταλή εις την Τράπεζαν Αθηνών δια τας ευκολίας που γίνονται εις το ενταύθα Υποκ/μα μόνον ενταύθα.

4) Να παρακληθή η Επιτροπή να εξετάση τους συμβούλους της Εθνικής περί της στάσεώς των ως προς το ζήτημα των χορηγουμένων πιστώσεων και εν περιπτώσει καθ’ ην θέλει εξακριβωθή ότι δεν ετήρησαν την στάσιν οίαν ήθελον τηρήση να διαμαρτυρηθή εναντίον των και να απαιτήση την παραίτησίν των.

5) Να παρακληθή το Κεντρικόν όπως διαθέση ανάλογον ποσόν δια πιστώσεις εις την Επαρχία μας αναλόγως των καταθέσεων.

6) Να παρακληθούν οι Νομικοί κ.κ. Κωνσταντίνος Ωρολογόπουλος, Παναγ. Γυιόκας και Δημ. Γκιάτας δια την νομικήν των συμβουλήν δια την σύνταξιν των σχετικών διαμαρτυριών κ.λ.π.

7) Να παρακληθή η Κυβέρνησις όπως εις την Επιτροπήν επί της χορηγήσεως Συναλλάγματος μετέχουν και 2 έμποροι της πόλεώς μας δια την εξακρίβωσιν, έστω και συμβουλευτικώς.

8) Να εξετασθούν τα Συμβολαιογραφεία δια τας εκτελέσεις αι οποίαι έγειναν από της συστάσεως της Εθνικής μέχρι της ελεύσεως του κ. Δ. και από την έλευσιν του μέχρι σήμερον και να διατυπωθούν εις την διαμαρτυρίαν του Κεντρικού.

9) Η Γεν. Συνέλευσις της Ομοσπονδίας αναθέτει εις τους κ.κ. Πρόεδρον του Εμπορικού Συλλόγου Βασίλειον Νικίδην 2) Πρόεδρ. Συνδέσμου Γουνοποιών κ. Βασίλ. Ζήκον 3) κ. Κύριλλον Παπακυρίλλου και 4) Ιακώβ Ελιάου την εκτέλεσιν των ανωτέρω αποφάσεων.

[υπογράφουν οι πρόεδροι -  μεταξύ των μελών συμμετέχουν (και υπογράφουν) οι Χαΐμ Κοέν και Ζιακ Ελιάου].

 

Εν Καστορία σήμερον την 12 Μαΐου [1932] συνελθόν το Διοικητικόν Συμβούλιον απαρτιζόμενον εκ των κ.κ. Β. Νικίδου, Γεωρ. Γκολογκίνα, Χρ. Μιχαήλ, Ιακώβ Ελιάου, Ιωαν. Βουΐτση και Χαΐμ Κοέν αποφασίζει τα κάτωθι.

1)Εις απάντησιν του υπ’ αριθ. 3779 9-5-32 εγγράφου του κ. Επάρχου Καστορίας περί ανοίγματος και κλείσίματος των  καταστημάτων αποφασίζει τα κάτωθι ως εξής.

α) Εμπορικών καταστημάτων υφασμάτων και ειδών νεοτερισμών π.μ. 7.30-1 και 4-8.30.

β) Παντοπωλείων, εδωδιμοπωλείων και καταστημάτων αποικιακών π.μ. 7-1 και 4-9.30.

γ) Πρατήρια χονδρ. πωλήσεως καπνού π.μ. 7-1 και 4-9.30.

δ) κουρείων π.μ. 7-1 και 3.30 -10.

2) Αποφασίζει κατ’ αρχήν την αποστολήν αντιπροσώπου εις το Πανελλήνιον Εμπορικόν Συνέδριον και ως τοιούτον διορίζει τον κ. Ιακώβ Ελιάου.

 

Πρακτικόν Γενικής Συνελεύσεως Μελών Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας [26 Μαρτίου 1933].

Εν Καστορία σήμερον την εικοστήν έκτην (26) του μηνός Μαρτίου του 1933 έτους ημέραν Κυριακήν και ώραν 7 μ.μ. τα κάτωθι μέλη του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας συνελθόντα εις το Καφενείον «Αίγλη» απεφάσισαν τα εξής:

1) Όπως τα μέχρι σήμερον χρέη των μελών προς τον Σύλλογον αποσβεσθούν, γίνη δε έκκλησις εις τα μέλη όπως δια δωρεών ενισχύσουν τον Σύλλογον δια την οικονομικήν ενίσχυσίν του και δια τον σκοπόν τούτον καθορίζη Επιτροπήν εκ των κ. Γεωργ. Γκολογκίνα, Ιακώβ Σ. Ελιάου, Β. Νικίδη, Ισαάκ Ρούσσου, Αθαν. Τουμπίδου και Βενιαμίν Κονφίνου. Προσφέροντες δε οι κ.κ. 1) Β. Νικίδης Δρ. 200 2) Χρ. Ν. Μιχαήλ Δρ.200 3) Ιακώβ Ελιάου Δρ. 200 4) Νικ. Γκολογκίνας Δρ. 250 5) Γεώργ. Γκολογκίνας Δρ.250 6) Β. Τουφεξής Δρ.100 7) Σουμ.& Αβρ. Ελιάου Δρ.200 8) Χαΐμ & Κ. Κοέν Δρ.200 9) Ι. Βουΐτσης Δρ.200 10) Χ. Μεβοράχ Δρ.100 11) Εμμ. & Ισ. Μεβοράχ Δρ.200 12) Σολ. Ελιάου Δρ.100 13) Ισαάκ & Μωΰς Ζαχαριά Δρ.200 14) Καλέβ Ελιάου Δρ.200 15) Ισαάκ Ρούσσου Δρ.150 16) Ιακώβ Μπ. Κοέν Δρ.100 17) Σαμ. Ελιάου Δρ.100 18) Κ. Χριστόπουλος Δρ.50 19) Αδελφοί Κοβάτση Δρ.200 20) Ζ. Μπακάλης Δρ.200 21) Αντ. Σέκρος Δρ.200 22) Λ. Γιαννάκης Δρ.50 23) Αθ. Τουμπίδης Δρ.150 24) Λουκάς Πέτρου Δρ.100 25) Β. Κονφίνου Δρ.200 26) Παν. Σιόλης Δρ.50 27) Ιωάν. Ράσης Δρ.100 28) Γ. Δέδης Δρ.75 29) Αλέξ. Καραβιδάς Δρ.100 30) –Ρόμπε Δρ.50 31) Δαμ. Κοντόπουλος Δρ.75 32) Στέφ. Στούμπος Δρ.100 33) Στ. Ράπτης Δρ.50 34) Νικόλ. Βασιλείου Δρ.100 35) Μωΰς & Δαβ. Ελιάου Δρ.100 36) Ισαάκ Ελιάου Δρ.50. Άπαντες οι ως άνω ως και οι καταβάλλοντες θα ονομασθώσι δωρηταί.

2) Αποφασίζει και αναθέτει εις το Δ.Σ. εν λευκώ εν συνεργασία μετά των λοιπών Σωματείων Καστορίας να ενεργήση παν το νόμιμον δια την τελείαν διευθέτησιν του ζητήματος των χορδάδων και του Δημοτικού δασμολογίου. [Από τους 36 συμμετέχοντες, οι 14 είναι Ισραηλίτες]

Το Δ.Σ. ..σήμερον την 4^ην Μαΐου 1933… παρόντων των μελών Ι. Ελιάου, Π. Μαυρουδή, Β. Κοβάτση, Γ. Γκολογκίνα, Ι. Βουΐτση … αποφασίζει

1) όπως ενοικιασθή μαγαζείον εν τη κάτω Αγορά ίνα χρησιμοποιηθή ως Γραφείον του Συλλόγου και ανατίθεται εις τους κ. Ι. Ελιάου και Β. Κοβάτσην να εξεύρουν το κατάλληλον οίκημα.

2) υποδεικνύει τους Αλ. Βουΐτσην, Γ. Γκολογκίναν και Χαήμ Κοέν μέλη της εκδικαστικής Επιτροπής ενστάσεων επιτηδευματιών και τους Β. Κοβάτσην, Χ. Μιχαήλ και Σ. Ελιάου μέλη της επιτροπής αιτήσεων αναθεωρήσεως και τον μεν Βασίλειον Νικίδην ως τακτικόν μέλος της επιτροπής κατατάξεως νέων επιτηδευματιών αναπληρωτάς δε τούτου τους κ. Ιακώβ Ελιάου και Κ. Χερόπουλον.

3) Όπως ο Σύλλογος εκδώση εγκύκλιον περί εγγραφής ως μελών εις τον Σύλλογον επιτηδευματιών ίνα δυνηθή ο Σύλλογος να υποστηρίζη αυτούς κατά την νέαν κατάταξιν επιτηδευματιών και να κοινοποιηθή το υπ’ αριθ.1413 έγγραφον του Οικ. Εφόρου Καστορίας.

4) Όπως γίνη γενική συνέλευσις προς εκλογήν νέου Διοικητ. Συμβουλίου την Κυριακήν 14 Μαΐου 1933 εν τη «Αίγλη» και ώραν 11 π.μ.

[στη συνέχεια: «κανονίζονται ώραι ανοίγματος από 15 Μαΐου 1933 των καταστημάτων αι εξής:..»]

Πρακτικά Συνεδριάσεως 5/7/933.

Παρόντες Σύμβουλοι Βασ. Νικίδης, Χ. Κοέν, Π. Μαυρουδής, Ι. Ελιάου, Γ. Ν. Γκολογκίνας, Σ. Μπάντσης, Ι. Βουΐτσης.

1.Εγκρίνεται η ενοικίασις γραφείων του Συλλόγου εν τη οικία Ισάκ Ελιάου Καραμούτσιου αντί 2000 δραχμών ετησίως και εις βάρος του την κατανάλωσιν του ηλεκτρικού φωτός.

2) Ανατίθεται εις τον πρόεδρον όπως … εξωφλήση τους …λογαριασμούς του Γραμματέως Ευσταθίου Κουφιδάκη, Ιακώβ Χαζάν κλητήρος και του κήρυκος Β. Χονέν.

3) Αποφασίζεται όπως εις τας προσεχείς εκλογάς του Συλλόγου θα έχωσιν δικαίωμα ψήφου μόνον οι έχοντες εκπληρώσει τας υποχρεώσεις εξοφλούντες.

4) αποφασίζεται η ανασύνταξις των μητρώων του Συλλόγου …

5) Αποφασίζεται η διενέργεια των εκλογών αναδείξεως νέου Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου την 13 του μηνός Ιουλίου.

Εικόνα 4. Η υπ’ αριθμ. 80 σελίδα του βιβλίου των Πρακτικών. Αριστερά υπογράφει ο Πρόεδρος Βασίλειος Νικίδης και δεξιά, μεταξύ των παρευρεθέντων μελών, υπογράφουν οι Ιακώβ [Ζιακ] Ελιάου και Χαΐμ Κοέν [αλλά και οι: Μποχόρ Πιτσιρίλου, Ισάκ Α. Ελιάου, Σουμαγιά Ελιάου, Ισάκ Ι. Ασσαέλ, Ισάκ Χ. Ρουσσό [=Ρούσσο], Σαμουήλ Μ. Ελιάου, Ισραέλ Κασσούτο].

 

Β΄. Συνεδριάσεις του Δ.Σ.

Έτος	αριθ. συνεδριασεων	από	έως
1924	4	27/3	27/5
1925	11	1/3	13/6
1926	19	28/3	14/10
1927	13	19/1	18/12
1928	16	31/3	29/11
1929	6	8/3	4/12
1930	3	[14/1 – 25/6 – 7/8]

 

Τα περισσότερα κείμενα στο Βιβλίο των Πρακτικών έχουν καταγράψει οι έμμισθοι Γραμματείς του Συλλόγου, οι οποίοι με τον διορισμό τους από το Δ.Σ. ανελάμβαναν και άλλες υποχρεώσεις απέναντι στο Σύλλογο. Την 25^η Μαρτίου 1925, με απόφαση του Δ.Σ.,  προσλαμβάνεται, ως έμμισθος Γραμματέας του Συλλόγου, ο Γεώργιος Μπέτσιος δια χειρός του οποίου είναι γραμμένα τα αριθμημένα από τον αριθ.1/25.3.1925 έως τον αριθ.7/13.6.1926 Πρακτικά των τακτικών και εκτάκτων συνεδριάσεων του Διοικητικού Συμβουλίου. Η μηνιαία αποζημίωση του Γ. Μπέτσιου ορίζεται στο ποσόν των 250 δραχμών και καλύπτει το σύνολο των υποχρεώσεων τις οποίες έχει αναλάβει έναντι του Συλλόγου (επί πλέον: χρέη κλητήρος, εισπράκτορος κ.ά.). Μετά την αδράνεια του Συλλόγου κατά το διάστημα 13 Μαρτίου 1925 - 28 Μαρτίου 1926, τα πρακτικά καταγράφει ο Στέργιος Σελτσιώτης, του οποίου η πρόσληψη, με μηνιαίο μισθό 150 δραχμών, καταχωρίζεται στο Πρακτικό της 8^ης Απριλίου 1926. Και στη συνεδρίαση της 28.7.1927, εγκρίνεται ο διορισμός του Ευσταθίου Κουφιδάκη ως Ειδικού Γραμματέως του Συλλόγου, από 15 Ιουλίου 1927,  με μηνιαίο μισθό 150 δραχμών.

Η λειτουργία του Συλλόγου στη διάρκεια των ετών 1924 – 1930, παρουσιάζει σημαντικά διαστήματα αδρανείας του Δ.Σ.: Συγκεκριμένα, δεν καταγράφονται συνεδριάσεις στα διαστήματα από 27/5/1924 έως 1/3/1925 [9 μήνες]  και από 13/6/1925 έως 28/3/1926 [περίπου 9 μήνες]. Επίσης, κατά μικρότερα διαστήματα:  από 14/10/1926 έως 19/1/1927 [3 μήνες],  από 28/7/1927 έως 25/9 [δύο μήνες], από 13/10 έως 18/12/1927 [δύο μήνες] και από 29/11/1928 έως 8/3/1929 [τρεις μήνες].  Κατά το έτος 1927 πραγματοποιούνται 5 συνεδριάσεις το πρώτο πεντάμηνο του έτους, 4 κατά τον μήνα Ιούνιο και 4, συνολικά, το β’ εξάμηνο του έτους. Τέλος, πραγματοποιούνται μόνον τρεις συνεδριάσεις  κατά το έτος 1930. Στη συνεδρίαση του Δ.Σ. της Τετάρτης 27/3/1924 ορίζεται, ως τακτική ημέρα συνεδριάσεως του Δ.Σ. η Πέμπτη «κατά δεκαπενθημερίαν» και ώρα 7^η μ.μ.  Οι  επόμενες συνεδριάσεις πραγματοποιούνται κατά τις ημέρες Τετάρτη ή Κυριακή. Στη συνεδρίαση του Σαββάτου της 9^ης Μαΐου 1925  «ορίζεται ως τακτική ημέρα Συνεδριάσεως το Σάββατον εσπέρας ανά δεκαπενθήμερον».  Επομένως, σε μία κανονική ροή των εργασιών του Διοικητικού Συμβουλίου σημαίνει ότι αυτό θα έπρεπε να συνεδριάζει δύο φορές το μήνα. Όπως προκύπτει όμως από τα Πρακτικά του Συλλόγου για πολλά ζητήματα, σοβαρά ή λιγότερα σοβαρά, η λειτουργία του Συλλόγου δεν ακολούθησε συνήθως με συνεπή τρόπο τις αποφάσεις, τις οποίες ελάμβανε το Διοικητικό Συμβούλιο. 

Ενδεικτική της καταστάσεως που κατά διαστήματα επεκράτησε στο Σύλλογο είναι το γεγονός ότι στη πρόσκληση για γενική συνέλευση προς διενέργειαν αρχαιρεσιών την 1^η Μαρτίου 1925, η οποία έγινε «δια του κήρυκος και τοιχοκολήσεως», στην καθορισμένη ημέρα και ώρα προσήλθαν δύο μόνο μέλη του Συλλόγου με αποτέλεσμα να αναβληθεί η Συνέλευση και να ορισθεί νέα ημερομηνία, η 8 Μαρτίου 1925. Και σε αυτή όμως συγκεντρώθηκαν 22 μέλη, οπότε λόγω ελλείψεως απαρτίας και πάλι, ανεβλήθη η Γενική Συνέλευσις και προσδιορίστηκε νέα για την 15^η Μαρτίου. Τελικώς, η Γενική Συνέλευση πραγματοποιείται στις 22 Μαρτίου 1925 κατόπιν προσκλήσεως «γενομένης δια τετάρτην φοράν», όπως αναφέρεται στο εισαγωγικό κείμενο του οικείου Πρακτικού, το οποίον υπογράφουν 43 μέλη όσα συμμετείχαν στην Γενική Συνέλευση και έλαβαν μέρος στις αρχαιρεσίες για την εκλογή νέου Διοικητικού Συμβουλίου.

Εδώ χρειάζεται να σημειωθεί ότι ο Λ. Μαυροβίτης, προηγούμενος πρόεδρος του Συλλόγου και υποψήφιος εκ νέου για το Δ.Σ., λαμβάνει μόνον 8 ψήφους και εκλέγεται σε μία από τις τρεις τελευταίες θέσεις των επιλαχόντων της ψηφοφορίας.

Η συνεδρίαση των νεοεκλεγέντων μελών του Δ.Σ.  πραγματοποιείται την 25^η Μαρτίου ημέρα Τετάρτη και το πρακτικό της στο Βιβλίο παίρνει τον αριθμό 1, όπως εάν επρόκειτο για την αρχή μιας νέας εποχής, διαφορετικής από την προηγούμενη.

Όπως φαίνεται από τη σύνθεση του Δ.Σ., 3 μέλη του είναι χριστιανοί και κατέχουν 3 θέσεις στη διοίκηση του Συλλόγου, αυτή του προέδρου, του αντιπροέδρου και του γραμματέως, ενώ τα άλλα 6 μέλη είναι εβραίοι και στη διοίκηση συμμετέχουν με μία  μόνο θέση, αυτή του ταμία. Ενδιαφέρον, επίσης,  παρουσιάζει το γεγονός ότι ο Χαΐμ Κοέν στις αρχαιρεσίες έλαβε 39 ψήφους,  12 περισσότερους από τον Νικόλαο Γκολογκίνα, ο οποίος εξελέγη πρόεδρος του Συλλόγου ενώ ο Κοέν ανέλαβε τη «δυσχερή», (σε κάθε περίπτωση Συλλόγου ή Σωματείου), θέση του ταμία. Φαίνεται ότι υπήρχε μία εκ των προτέρων συμφωνία μεταξύ εβραίων και χριστιανών για τον τρόπο συμπληρώσεως των βασικών θέσεων της Διοικήσεως. Και, ταυτοχρόνως, υπήρξε συναντίληψη μιας τακτικής, η εφαρμογή της  οποίας ήταν δυνατόν να υποστηρίζει αποτελεσματικότερα τα συμφέροντα του Συλλόγου, και να διευκολύνει τις απαραίτητες σχέσεις των επικεφαλής (του Συλλόγου) με τη Δημόσια Διοίκηση της Ελλάδος.

Σε αυτή τη περίπτωση οι χριστιανοί, ως μέλη του Προεδρείου του Διοικητικού Συμβουλίου, στις επαφές και στις διεκδικήσεις απέναντι στην τοπική, (αλλά και στην κεντρική), εξουσία, θα επετύγχαναν καλλίτερα αποτελέσματα και το γεγονός αυτό φαίνεται ότι αναγνώριζαν και αποδέχονταν οι εβραίοι συνάδελφοί τους.

Γ’.  Πρόεδροι και μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου [Δ.Σ.] του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας, 1924-1930. 

Τον Μάρτιο του 1924 η σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου είναι: Πρόεδρος Λεωνίδας Μαυροβίτης, Αντιπρόεδρος Π. Σιάνος, Ταμίας Ιακώβ Ελιάου, Γραμματέας Δ. Γκολογκίνας, μέλη: Χαΐμ Κοέν, Γεώργιος Στάθης, Αβραάμ Μάγιου, Κ. Χαιρόπουλος, Αντ. Παπαμιχαήλ και Ν. Ρούμπας.

Το επόμενον Δ.Σ. συγκροτείται την 25 Μαρτίου 1925 και αποτελείται από τους παρακάτω: πρόεδρος Νικόλαος Γκολογκίνας, αντιπρόεδρος Αναστάσιος Παπαμιχαήλ, ταμίας Χαΐμ Κοέν, γραμματεύς Παντελής Σιάνος, μέλη του Δ.Σ. Μποχώρ Πιτσιρίλο, Σολομών Ελιάου, Αβραάμ Μάγιο, Σαμουήλ Σ. Ελιάου, Ιακώβ Σ. Ελιάου.

Στις 28 Μαρτίου 1926 εκλέγεται και συγκροτείται σε σώμα νέο Διοικητικό Συμβούλιο. Πρόεδρος ο Δημήτριος Αχ. Γκολογκίνας, αντιπρόεδρος ο Χαΐμ Κοέν, ταμίας ο Βασίλειος Κοβάτσης και γραμματέας ο Βασ. Νικίδης. Μέλη του Δ.Σ. εκλέγονται οι: Κοσμάς Χαιρόπουλος, Αθανάσιος Λιάντος, Αβραάμ Μάγιου, Βασίλειος Σιάνος, Σολομών Ι. Ελιάου και Σαμουήλ Μπάντσης.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι ο πρώτος εκλεγείς σε αριθμό ψήφων Κοσμάς Χαιρόπουλος δεν εξελέγη σε κάποια από τις 4 θέσεις των επικεφαλής του Δ.Σ. – του Προεδρείου του Δ.Σ. - ενώ πρόεδρος εξελέγη ο Δημήτριος Αχ. Γκολογκίνας, ο οποίος είχε έρθει 9^ος, προτελευταίος, στη σειρά κατατάξεως, σύμφωνα με  τον αριθμό των ψήφων των μελών του Δ.Σ. 

Στη συνέχεια, στις αρχαιρεσίες της 30ης Ιουνίου 1927, ως τακτικά μέλη εκλέγονται κατά σειράν ψήφων οι: Βασίλειος Νικίδης, Βασίλειος Σιάνος, Νικόλαος Γ. Γκολογκίνας, Δημήτριος Αχ. Γκολογκίνας, Χαΐμ Κοέν, Σολομών Ι. Ελιάου, Αβραάμ Μάγιου, Βενιαμίν Κονφίνο, Σολομών Μ. Ελιάου και Ισαάκ Χ. Ρούσσο. Πρόεδρος εκλέγεται ο Βασίλειος Νικίδης και γραμματέας ο Παναγιώτης Μαυρουδής.

Οι επόμενες αρχαιρεσίες διεξήχθησαν την 29^η Ιουλίου 1928 και οι εκλεγέντες ως μέλη του Δ.Σ. εξέλεξαν στις 2 Αυγούστου το Προεδρείο του Συλλόγου. Πρόεδρος,  ο πλειοψηφήσας στις εκλογές, Βασίλειος Νικίδης, αντιπρόεδρος ο Αλέξιος Βουΐτσης,  ταμίας ο Χρήστος Μιχαήλ και γεν. γραμμματέας ο Παν. Μαυρουδής. Μέλη του Δ.Σ. οι Χαήμ Κοέν, Σολομών Ι. Ελιάου, Βενιαμίν Χ. Ελιάου, Ιακώβ Σ. Ελιάου,  Δημήτριος Γκολογκίνας – τον παραιτηθέντα από μέλος του Δ.Σ. Νικόλαο Γκολογκίνα αντικαθιστά ο πρώτος επιλαχών Αβραάμ Σ. Μάγιου. Στο τέλος Νοεμβρίου παραιτείται ο πρόεδρος Β. Νικίδης, καθήκοντα προέδρου θα ασκεί προσωρινώς μέχρι της εκλογής νέου προέδρου, ο αντιπρόεδρος Αλ. Βουΐτσης. Αυτή την περίοδο ο σύλλογος φαίνεται ότι διανύει μία δύσκολη κατάσταση  καθώς παραιτείται και ο ασκών καθήκοντα προέδρου, με αποτέλεσμα να εκλεγεί από τα μέλη του Δ.Σ., (και όχι από το σύνολο των μελών σε συνεδρίαση Γενικής Συνελεύσεως), νέος πρόεδρος ο Π. Μαυρουδής και αντιπρόεδρος ο Α. Βουΐτσης, ενώ η γεν. γραμματεία ανατίθεται στον Δ. Γκολογκίνα. Ενδεικτικό της καχεξίας του συλλόγου αποτελεί το γεγονός ότι το τελευταίο έτος το Δ.Σ. έχει συνεδριάσει μόνον δύο φορές, (τον Νοέμβριο του 1928 και τον Μάρτιο του 1929), και τα θέματα με τα οποία κυρίως ασχολήθηκε ήταν οι παραιτήσεις των προηγουμένων (προέδρου και αντιπροέδρου) και η εκλογή του νέου προέδρου. Καθίσταται επομένως αναγκαία μία εκ νέου εκκίνησις, η οποία θα ενεργοποιήσει τον Σύλλογο και θα δραστηριοποιήσει τα μέλη του Δ.Σ. Τις 3 Νοεμβρίου 1929 διεξάγονται αρχαιρεσίες και στις 22 του μηνός συγκροτείται το σώμα του Συλλόγου. Πρόεδρος, πάλι ο Βασίλειος Νικίδης, αντιπρόεδρος ο Ι. Ζωγράφος, ταμίας ο Ι. Βουΐτσης, και γραμματέας ο Π. Μαυρουδής. Τα υπόλοιπα τακτικά μέλη του Δ.Σ. είναι οι: Σαμουήλ Ελιάου, Χαήμ Κοέν, Νικόλαος Γκολογκίνας, Χρηστάκης Μιχαήλ, Βασίλειος Κοβάτσης. Σημειώνεται ότι ο Σαμουήλ Ελιάου εξελέγη δεύτερος σε αριθμό ψήφων μετά τον Β. Νικίδη και ο Χαήμ Κοέν πέμπτος με τον ίδιο αριθμό ψήφων με όσους έλαβε και ο τέταρτος, κανείς όμως από τους δύο δεν αναλαμβάνει θέση στο Προεδρείο. Με αυτή τη διάρθρωση του Δ.Σ. και αφού συμπεριληφθούν στις σελίδες του 4 ακόμη εγγραφές Πρακτικών, με τελευταία αυτήν της 7^ης Αυγούστου 1930, θα ολοκληρωθεί (και θα κλείσει) το Κατάστιχο των Συνεδριάσεων του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας των ετών 1924-1930.

Οι δημοσιεύσεις στην εφημερίδα «Καστορία» διαφόρων ειδήσεων του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας είναι εξαιρετικά σπάνιες – δύο όμως έχουν ιδιαίτερη αξία και επιβεβαιώνουν την εκτίμηση ότι θα χρειαστεί επί πλέον μελέτη και συγκέντρωση υλικού για την πληρέστερη ιστορία του Συλλόγου. Η πρώτη από αυτές δημοσιεύεται στο φύλλο αριθμός 613/28 Ιουλίου 1935 – πρόκειται για την παρακάτω Πρόσκληση: «Προσκαλούνται άπαντα τα μέλη του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας εις γενικήν συνέλευσιν την προσεχή Κυριακήν 4^ην Αυγούστου εν τη αιθούση του εμπορικού συλλόγου προς εκλογήν νέου διοικητικού συμβουλίου. Ο Πρόεδρ. του Εμπ. Συλλόγου, Ιακώβ Σ. Ελιάου». Ένας Ισραηλίτης, ο Ιακώβ Σ. Ελιάου, πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας: πρώτη φορά από το έτος ιδρύσεώς του Συλλόγου αναδεικνύεται Ισραηλίτης στη θέση του Προέδρου. Και η δεύτερη δημοσιευμένη είδηση στο φύλλο  αριθμός 651/10 Μαΐου 1936: «Γενομένων αρχαιρεσιών της Ομοσπονδίας επαγγελματιών και βιοτεχνών Καστορίας την 6^ην Μαΐου ε.έ. εξελέγη η κάτωθι διοικούσα Επιτροπή:  […]

Η Ομοσπονδία αποτελείται από τους Συλλόγους Γουνοποιών, Υποδηματοποιών, Ραπτών, Αρτοποιών, Κουρέων και Καφεζυθεστιατοροζαχαροπλαστών».

Όπως προκύπτει, η Ομοσπονδία αποτελείται από έξι Συνδέσμους και Συλλόγους της πόλεως ενώ από την σύνθεσή της απουσιάζει ο Εμπορικός Σύλλογος, ο οποίος υπήρξε από πολλών ετών ισχυρός υπέρμαχος της ανάγκης δημιουργίας Ομοσπονδίας επαγγελματιών και βιοτεχνών Καστορίας.

Το 1924 από τα 10 μέλη του Δ.Σ. τα 3 είναι Ισραηλίτες και στο Προεδρείο, ως ταμίας,  συμμετέχει ένας εξ αυτών, ο Ιακώβ Ελιάου. Στο επόμενο Δ.Σ. το οποίον σχηματίστηκε την 25^ης Μαρτίου 1925 εξελέγησαν 9 μέλη, 3 χριστιανοί και 6 Ισραηλίτες.  Το Προεδρείο, πρόεδρος, αντιπρόεδρος, γραμματεύς και ταμίας εκλέγονται από τα 9 αυτά μέλη του Δ.Σ. Οι 3  χριστιανοί εκλέγονται στις 3 από τις 4 θέσεις του προεδρείου: στις θέσεις του προέδρου, αντιπροέδρου και γραμματέα και στην τέταρτη,  εκλέγεται ο Χαήμ Κοέν, ταμίας του Δ.Σ. - η σημαντική διαφορά των ψήφων του Δ.Σ., 3 χριστιανοί έναντι 6  Ισραηλιτών, δεν απεικονίζεται στο αποτέλεσμα της ψηφοφορίας. Στις 28 Μαρτίου 1926 συγκροτείται σε σώμα νέο Διοικητικό Συμβούλιο. Πρόεδρος ο Δημήτριος Αχ. Γκολογκίνας, ταμίας και γραμματέας χριστιανοί, αντιπρόεδρος ο Χαΐμ Κοέν. Μέλη του Δ.Σ. εκλέγονται 3 χριστιανοί και 3 Ισραηλίτες. Συνολικά 6 μέλη του Δ.Σ. είναι οι χριστιανοί και 4 οι Ισραηλίτες. Η θέση του αντιπροέδρου στην οποία εξελέγη ο Χαΐμ Κοέν, είναι η ανώτερη την οποία καταλαμβάνει ισραηλίτης- μέλος- του Εμπορικού Συλλόγου κατά το διάστημα 1924-1933.

Ακολούθως στο Δ.Σ., στις εκλογές της Γενικής Συνελεύσεως 30.6.1927, εκλέγονται 4 χριστιανοί και 6 Ισραηλίτες. Η επομένη Γ.Σ. πραγματοποιήθηκε στις 18/12/1927. Ενδιαμέσως, δύο συνεδριάσεις του Δ.Σ. στις οποίες παρίστανται ο πρόεδρος, δύο χριστιανοί και 5 Ισραηλίτες μέλη. Με την ίδια σύνθεση, (παρόντες: 3 χριστιανοί – 5 Ισραηλίτες), συνεδριάζει το Δ.Σ.  έως την επομένη Γενική Συνέλευση αρχαιρεσιών της 29 Ιουλίου 1928, κατά την οποίαν εκλέγονται ως μέλη στο Δ.Σ. 6 χριστιανοί και 4  Ισραηλίτες. Στην πρώτη συνεδρίαση του νέου Δ.Σ., στις 2/8/1928, παραιτείται ο Νικ. Γκολογκίνας και στην θέση του προσκαλείται ο Αβραάμ Μάγιου, επομένως 5 μέλη είναι οι χριστιανοί και 5 οι Ισραηλίτες. Στις 3 συνεδριάσεις του Σεπτεμβρίου 1928, συμμετέχουν ο Πρόεδρος και από ένα έως 3 μέλη χριστιανοί, καθώς και από 3 έως 5 (δύο φορές) Ισραηλίτες.

Μετά τις δύο άκαρπες  συνεδριάσεις, λόγω ελλείψεως απαρτίας, στις 13/10 και 20/10/1929, στη Γ. Σ. της 3/11/1929, εκλέγονται 8 χριστιανοί και 2 Ισραηλίτες. Σε αυτή τη Γ.Σ. ψηφίζουν μόνον (18+4) 22 μέλη, από τα οποία τα 10 είναι Ισραηλίτες. Στις δύο τελευταίες συνεδριάσεις του Δ,Σ. του 1929 παρίστανται ο Πρόεδρος Β. Νικίδης, 6 χριστιανοί και ο Χαήμ Κοέν στη μία και στην άλλη ο Πρόεδρος και 6 χριστιανοί μέλη του Δ.Σ. Είναι η πρώτη φορά που σε συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου δεν παρίσταται Ισραηλίτης, μέλος του οργάνου καθώς απουσιάζουν και οι δύο Ισραηλίτες σύμβουλοι. Εν τούτοις, οι εκλεγμένοι Χαήμ Κοέν και Σαμουήλ Ελιάου συμμετέχουν στις συνεδριάσεις των δύο πρώτων Διοικητικών Συμβουλίων του 1930 υπό την προεδρία του Βασ. Νικίδη με παρόντες επί πλέον 3 χριστιανούς, μέλη του Συμβουλίου. Και στην τελευταία συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας παρευρίσκονται ο πρόεδρος και 6 χριστιανοί, μέλη του Συλλόγου, ενώ και πάλι απουσιάζουν οι δύο Ισραηλίτες. Όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα των αρχαιρεσιών, κατά τα έτη 1924, 1926 και 1929 είχαν εκλεγεί περισσότεροι χριστιανοί από Ισραηλίτες  στο Διοικητικό Συμβούλιο ενώ τα έτη 1925 και 1927 περισσότεροι ήταν οι Ισραηλίτες. Το 1928 ο αριθμός χριστιανών και Ισραηλιτών ήταν ίδιος, εξελέγησαν 5 σύμβουλοι από την κάθε πλευρά.

Οι εκλεγέντες πρόεδροι κατά σειράν, από το 1924 έως το 1930,  ήταν: Λεωνίδας Μαυροβίτης, Νικόλαος Γκολογκίνας, Δημήτριος Αχ. Γκολογκίνας και Βασίλειος Νικίδης. Ο Β. Νικίδης εξελέγη τα έτη 1927 και 1928, παραιτήθηκε μετά τη δεύτερη εκλογή του και επανεξελέγη τρίτη φορά το 1929.

Πίνακας 1 [αριθμητικός] των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου, του  Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας κατά τα έτη 1924-1929.

Έτος	Αρ. μελών Δ.Σ.	Χριστιανοί	Ισραηλίτες
1924	10	7	3
1925	9	3	6
1926	10	6	4
1927	10	4	6
1928	10	5	5
1929	10	8	2

 

 

Δ’. Οι Ισραηλίτες μέλη του Δ.Σ. του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας.

Όπως προκύπτει από τις δύο πρώτες εγγραφές Πρακτικών του Δ.Σ., (αυτές της 27^ης Μαρτίου και 13^ης Μαΐου 1924), οι Χαΐμ Κοέν και Αβραάμ Μάγιου είναι μέλη του Δ.Σ. του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας και ο Ιακώβ Ελιάου ταμίας του Σώματος. Στον Ιακώβ Ελιάου ανατίθεται να συμφωνήσει την ενοικίαση ενός διαμερίσματος, ως χώρου των προσωρινών γραφείων του Συλλόγου.

Στις αρχαιρεσίες της Γενικής Συνελεύσεως της 22ας Μαρτίου 1925 εκλέγονται 6 ισραηλίτες τακτικά μέλη του  Δ.Σ. και σε αυτά προστίθεται και ένα αναπληρωματικό που αντικατέστησε παραιτηθέντα χριστιανό, μέλος του Δ.Σ. Οι 7 ισραηλίτες του Δ.Σ. είναι οι: Χαΐμ Κοέν, Μποχώρ Πιτσιρίλο, Σολομών Ελιάου, Αβραάμ Σ. Μάγιου, Σαμουήλ Ελιάου, Ιακώβ [Ζιακ] Σ. Ελιάου, Ισχάκ [Ισαάκ] Χ. Ρούσσο, Σαμουήλ Μπάντση [= Σαμουήλ Ελιάου;]

Μετά την διακοπή στις λειτουργίες του Συλλόγου από τον Ιούνιο του 1925 έως τον  Μάρτιο του 1926, στις αρχαιρεσίες της 28^ης Μαρτίου 1926 εκλέγονται 4 Ισραηλίτες τακτικά μέλη και ένα αναπληρωματικό. Το Δ.Σ. συγκροτείται σε σώμα με πρόεδρο τον Δημήτριο Αχ. Γκολογκίνα και αντιπρόεδρο τον Χαΐμ Κοέν. Οι Σαμουήλ Μ. Ελιάου, Σολομών Ι. Ελιάου και Αβραάμ Σ. Μάγιου είναι οι άλλοι 3 Ισραηλίτες, μέλη του Δ.Σ.

Συχνά η συνεδρίαση του Δ.Σ. γίνεται «παρουσία απάντων αυτού των μελών» ενίοτε όμως, όπως στη περίπτωση της Εκτάκτου Συνεδριάσεως της 12^ης Μαΐου 1925, καταγράφεται η απουσία  από την συνεδρίαση των Ιακώβ Σ. Ελιάου και Σολομών Ελιάου αλλά υπογράφουν το Πρακτικό της Συνεδριάσεως - φαίνεται ότι ενημερώνονται εκ των υστέρων για τα θέματα και τις ληφθείσες αποφάσεις και με την υπογραφή τους δηλώνουν ότι συμφωνούν και αυτοί, με αποτέλεσμα να εξασφαλίζεται η ομοφωνία του συνόλου των μελών στις αποφάσεις του Δ.Σ.

Δύο από τα μέλη, ο Ιακώβ Ελιάου και ο Ισαάκ Ρούσου στη Γενική Συνέλευση της 19^ης Μαΐου 1925 εκλέγονται, ο πρώτος τακτικό και ο δεύτερος αναπληρωματικό μέλος τριμελούς φορολογικής επιτροπής του Συλλόγου.

Στη Συνεδρίαση της 8^ης Απριλίου 1926, τα μέλη του Δ.Σ. αναθέτουν στον Αβρ. Μάγιου να ενοικιάσει  αίθουσα για λογαριασμό του Συλλόγου και, συγχρόνως, ορίζουν το ανώτερο ύψος του μισθώματος, το οποίον είναι διατεθειμένοι να καταβάλλει ο Σύλλογος, στον ιδιοκτήτη της αιθούσης. Στην ίδια συνεδρίαση ο Ιακώβ Ελιάου ορίζεται μέλος επιτροπής, η οποία πρόκειται να συνεννοηθεί  με τους εμπόρους της κάτω Αγοράς προκειμένου, από κοινού, να συμφωνήσουν και να διακανονισθεί το ποσόν το οποίον θα εισπράττει ο Σύλλογος από τον καθένα εξ αυτών, ώστε να μη δημιουργηθούν, μεταξύ αυτών και του Συλλόγου,  προβλήματα στο μέλλον.

Τους μήνες Απρίλιο και Μάϊο του 1926 το Δ.Σ. συνεδριάζει 8 φορές, 5 τον Απρίλιο και 3 τον Μάϊο. Συμμετέχουν στις συνεδριάσεις, συναποφασίζουν επί των θεμάτων και υπογράφουν τα πρακτικά οι 4 Ισραηλίτες μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου. Από αυτούς οι Χαΐμ Κοέν και Σολομόν Ι. Ελιάου παρευρίσκονται και στις 8 συνεδριάσεις, ενώ οι Αβραάμ Μάγιου και Σαμουήλ Μ. Ελιάου συμμετέχουν ο πρώτος σε 4 και ο δεύτερος σε 6 συνεδριάσεις.

Ο Χαΐμ Κοέν παρευρίσκεται στις 8 από τις 9 επόμενες συνεδριάσεις του έτους 1926, ο Σαμουήλ Μ. Ελιάου στις 7, ενώ οι Σολομόν Ελιάου και Αβραάμ Μάγιου στις 5.

Συνολικά στις 18 συνεδριάσεις μετά από την Γενική Συνέλευση της 28^ης Μαρτίου 1926 και τις αρχαιρεσίες μέχρι και την συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της 14^ης Δεκεμβρίου 1926 οι 4 εκλεγμένοι Ισραηλίτες παρευρίσκονται στις συνεδριάσεις του και εκτελούν, ότι είναι απαραίτητο για την λειτουργία του Προεδρείου. Και οι 4 συμμετέχουν σε 5 συνεδριάσεις, οι 3 σε 9 και οι δύο σε 4.  

Ο Χαΐμ Κοέν συμμετείχε και στις 6 συνεδριάσεις του Ιανουαρίου – Ιουνίου 1927, οι Σολομόν Ελιάου και Σαμουήλ Μ. Ελιάου στις 5 και ο Αβραάμ Μάγιου στις 3 από αυτές.

Στη συνεδρίαση της 31 Μαρτίου 1928 παρευρίσκονται 5 Ισραηλίτες μέλη του Συμβουλίου, οι: Βενιαμίν Κονφίνου, Αβραάμ Μάγιου, Σαμουήλ Ελιάου, Σολομόν Ελιάου, Ισάκ Χ. Ρούσσου. Από αυτούς οι Βεν. Κονφίνου, Αβραάμ Μάγιου και Σαμουήλ Ελιάου ορίζονται μέλη της επιτροπής η οποία θα επιδιώξει να εισπράξει τις καθυστερούμενες συνδρομές από τα μέλη του συλλόγου της άνω Αγοράς. Οι παραπάνω 5 συμμετέχουν και στην συνεδρίαση της 2 Μαΐου 1928. Στις δύο πρώτες άγονες συνεδριάσεις για την εκλογή εξελεγκτικής επιτροπής συμμετέχουν οι Ισάκ Χ. Ρούσσο και Σολομόν Ελιάου ενώ στη πρώτη από αυτές και ο Β. Κονφίνου. Στη τρίτη κατά σειράν από την οποία εκλέγεται η Εξελεγκτική Επιτροπή ψηφίζουν συνολικά 29 μέλη του Συλλόγου από τα οποία 15 τουλάχιστον είναι Ισραηλίτες. Δεν εκλέγεται ισραηλίτης μέλος της επιτροπής και το πιθανότερον είναι, ότι δεν υπήρξε ανάλογη υποψηφιότητα εκ μέρους ισραηλίτη, μέλους του Συλλόγου.

Στις δύο πρώτες συνεδριάσεις της Γενικής Συνελεύσεως, όπως συμβαίνει σχεδόν πάντα, δεν επιτυγχάνεται απαρτία (λόγω προσελεύσεως περιορισμένου αριθμού μελών) και η συνεδρίαση λύεται χωρίς αποτέλεσμα. Και σε αυτή τη περίπτωση, στις συνεδριάσεις της 15 και 19 Ιουλίου 1928 στις οποίες δεν είχε σημειωθεί απαρτία προσήλθε ο Σολομόν Ι. Ελιάου, ενώ ο Αβραάμ Μάγιου στη δεύτερη. Στην επομένη, αυτή της 29^ης Ιουλίου 1928 ψηφίζουν 32 μέλη από τα οποία τουλάχιστον 18 είναι Ισραηλίτες. Εκλέγονται ως τακτικά μέλη: 5^ος ο Χαΐμ Κοέν με 22 ψήφους – όσες και ο 4^ος -, 8^ος ο Σολομόν Ι. Ελιάου με 18, 9^ος ο Βενιαμίν Ελιάου με 11 και 10^ος   ο Ιακώβ Ελιάου με 10 ψήφους. Επιλαχόντες είναι 1.  Αβραάμ Σ. Μάγιου με 9, 2. Μποχόρ Πιτσιρίλου με 9…και 5. Βενιαμίν Κονφίνου με 7. Στη θέση του Νικ. Γκολογκίνα που παραιτείται, προσκαλείται ο Αβραάμ Μάγιου, ως πρώτος επιλαχών. Στις 3 συνεδριάσεις του Δ.Σ. κατά τον Σεπτέμβριο του 1928 συμμετέχουν στη πρώτη 3 και στις δύο επόμενες 5 Ισραηλίτες μέλη του Συμβουλίου, οι παρακάτω: Σολομόν Ι. Ελιάου, Ιακώβ Ελιάου, Αβραάμ Σ. Μάγιου, Βενιαμίν Ελιάου, Χαΐμ Κοέν. 

Δύο άκαρπες  Γενικές Συνελεύσεις συγκαλούνται  στις 30 Σεπτεμβρίου και 18 Οκτωβρίου 1928, προκειμένου τα μέλη να αποφασίσουν εάν συμφωνούν ή όχι, ώστε να αυξηθεί η μηνιαία συνδρομή των μελών του Συλλόγου. Στη τρίτη κατά σειρά, της 24^ης Οκτωβρίου 1928, ψηφίζουν 29 μέλη, (εκ των οποίων, τουλάχιστον, τα 10 είναι Ισραηλίτες), προβαίνουν στην τροποποίηση σχετικού άρθρου του Καταστατικού και, ομοφώνως, αποδέχονται τον διπλασιασμό της μηνιαίας συνδρομής, από 5 σε 10 δραχμές. Στην συνεδρίαση της 29^ης Νοεμβρίου 1928 κατά την οποία παραιτείται ο πρόεδρος Βασ. Νικίδης και καθήκοντα προέδρου θα ασκεί ο αντιπρόεδρος Αλ. Βουΐτσης, παρευρίσκονται και συναποφασίζουν οι Αβραάμ Μάγιου, Βενιαμίν Ελιάου, Σαμουήλ Ελιάου και Ισαάκ Ελιάου. Επακολουθεί ένα κενό 3 μηνών έως την συνεδρίαση της 8 Μαρτίου 1929  στην οποία συμμετέχουν και οι Χαΐμ Κοέν, Σολομόν Ι. Ελιάου και Βενιαμίν Ελιάου. Ενδεικτικό της καταστάσεως στην οποία έχει περιέλθει ο Σύλλογος είναι το γεγονός ότι συνέρχεται «εν τω καφενείω του Λ. Πετροπούλου ελλείψει ιδίου Γραφείου». Στη συνέχεια υπάρχουν δύο αναμενόμενες άγονες συνεδριάσεις της Γενικής Συνελεύσεως και η τρίτη στην οποία ψηφίζουν μόνο 22 μέλη από τα οποία 10 είναι ισραηλίτες. Ο Σαμουήλ Ελιάου εκλέγεται 2^ος με 15 ψήφους και ο Χαΐμ Κοέν 5^ος με 13 ψήφους όσες έλαβε και ο 4^ος. Στην εκλογή Προεδρίου της 22 Νοεμβρίου συμμετέχει ο Χαΐμ Κοέν και στη συνεδρίαση της 4 Δεκεμβρίου 1929 ορίζονται ο Ισαάκ Ελιάου [Μπάντση] και ο Χαΐμ Κοέν, ο καθένας μέλος μιας από τις δύο επιτροπές που θα αναλάβουν να συγκεντρώσουν τις καθυστερούμενες συνδρομές, από την άνω και κάτω Αγορά αντιστοίχως.

Το έτος 1930 συγκαλούνται 3 συνεδριάσεις: την 14 Ιανουαρίου, την 25 Ιουνίου και την 7 Αυγούστου. Στις δύο πρώτες συμμετέχουν οι Σαμουήλ Ελιάου και Χαΐμ Κοέν. Στην συνεδρίαση της 7^ης Αυγούστου 1930, την τελευταία της οποίας το Πρακτικό γράφεται στη σελίδα 94 του Βιβλίου, παρευρίσκονται ο πρόεδρος Βασ. Νικίδης και τα μέλη: Ι. Ζωγράφος, Χ. Μιχαήλ, Ι. Βουΐτσης, Δ. Γκολογκίνας, Π. Μαυρουδής και Β. Κοβάτσης.  Στην τελευταία αυτή συνεδρίαση δεν παρίσταται ισραηλίτης καθώς απουσιάζουν τα δύο εκλεγμένα μέλη, οι Σαμουήλ Ελιάου και ο Χαΐμ Κοέν.

 

Ε’. Η περίπτωση του Χαΐμ Κοέν και έτεροι εξέχοντες Ισραηλίτες, μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου Εμπόρων Καστορίας.

α) η περίπτωση του Χαΐμ Κοέν

Στα δύο πρώτα Πρακτικά, της 27^ης Μαρτίου και της 13^ης Μαΐου 1924, ο Χαΐμ Κοέν δεν παρίσταται στη συνεδρίαση  του Διοικητικού Συμβουλίου αλλά το όνομά του αναφέρεται, την πρώτη φορά μαζί με αυτό του Γεωργίου Στάθη και τη δεύτερη με το όνομα του Αβράμ Μάγιου καθώς ο ίδιος, όπως και αυτοί οι δύο, είναι εκλεγμένα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας και τα ονόματα των μελών του Δ.Σ. σημειώνονται είτε όταν αυτοί παρευρίσκονται είτε όταν απουσιάζουν από τις συνεδριάσεις του οργάνου. Η παρουσία του γίνεται ιδιαιτέρως αισθητή στην Γενική Συνέλευση, η οποία συγκαλείται στις 22/3/1925 με θέμα τις αρχαιρεσίες του Συλλόγου. Υποβάλλει υποψηφιότητα και εκλέγεται πρώτος με 39 ψήφους, οι επόμενοι 4 έλαβαν 30 ψήφους ο καθένας και έκτος κατά σειράν εξελέγη ο Νικόλαος Γκολογκίνας με 27. Μάλιστα στη στήλη με τα παριστάμενα «μέλη» του Συλλόγου, ο Χαΐμ Κοέν υπογράφει προτελευταίος πάνω από τον Νικολ. Γκολογκίνα  - τις δύο υπογραφές φαίνεται σαν να τις έχει σημειώσει το ίδιο χέρι, αυτό του Χαΐμ Κοέν. Στη συνεδρίαση της 25/3/1925, εκλέγεται ταμίας του Δ.Σ, με πρόεδρο τον Νικόλαο Γκολογκίνα, αντιπρόεδρο τον Αναστάσιο Παπαμιχαήλ και Γενικό Γραμματέα τον Παντελή Σιάνο.

Στη συνέχεια υπογράφει ως μέλος του Δ.Σ. τα  πρακτικά αριθ.1 έως αριθ.4 [12/5/1925] ενώ στη Γενική Συνέλευση, στην οποία αποφασίζεται δια βοής ότι ο Σύλλογος θα αποτελέσει αυτοτελή φορολογικό όμιλο ο Χαΐμ Κοέν συμμετέχει και εκλέγεται δια ψήφων 50 (επί 51 ψηφισάντων) πρώτος, ως τακτικό μέλος της τριμελούς φορολογικής επιτροπής του Συλλόγου. Οι επόμενοι δύο, ο πρόεδρος Νικόλ. Γκολογκίνας και ο Ιακώβ Ελιάου λαμβάνουν 38 και 34 ψήφους αντιστοίχως.

Συμμετέχει ως μέλος του Δ.Σ. στις συνεδριάσεις οι οποίες συγκαλούνται και καταγράφονται στα πρακτικά με τους αριθμούς 5, 6 και 7 [13/6/1925] και στις αρχαιρεσίες της  Γενικής Συνελεύσεως της 28/3/1926 εκλέγεται δεύτερος με 23 ψήφους - πρώτος ο Κοσμάς Χερόπουλος με 24.

Ο Χαΐμ Κοέν στις 28/3/1926 εκλέγεται αντιπρόεδρος με 9 ψήφους των μελών του Δ.Σ., ενώ πρόεδρος εκλέγεται ο Δημήτριος Αχ. Γκολογκίνας με 9 ψήφους επίσης. Συμμετέχει στις πέντε συνεδριάσεις οι οποίες πραγματοποιούνται τον Απρίλιο του 1926 στη συνεδρίαση, μάλιστα, της 8/4/1926 το Διοικητικό Συμβούλιο, σε μία προσπάθεια να εντάξει στο Σύλλογο το σύνολο των εμπόρων της πόλεως, αναθέτει στους Χαΐμ Κοέν και Δ. Γκολογκίνα μία ευαίσθητη (και δύσκολη) αποστολή: Να συναντήσουν τον Οικονομ. Έφορον Καστορίας και να ζητήσουν (μέσω αυτού) να επιβάλλεται από την Εφορία, στον καθένα, ο οποίος προτίθεται να  αποκτήσει άδεια ασκήσεως επαγγέλματος, η εγγραφή του προηγουμένως στον Εμπορικό Σύλλογο Καστορίας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η αύξηση των μελών θα επιφέρει ενίσχυση του ταμείου του Συλλόγου, αυτός είναι ο προφανής λόγος του συγκεκριμένου αιτήματος αλλά όχι ο μόνος και, ίσως, ούτε ο κυριότερος. Η παρουσία ενός συλλόγου, του Εμπορικού εν προκειμένω,  με σημαντικώς μεγαλύτερο αριθμό μελών από τον ήδη υπάρχοντα θα συνιστούσε, σε οποιαδήποτε περίπτωση  εκδηλώνονταν, μία άλλου μεγέθους δυναμική παρέμβαση στις διάφορες πτυχές της κοινωνικής και πολιτικής ζωής της επαρχίας Καστορίας. Και θα παρείχε εξαιρετικές, επί πλέον, δυνατότητες στις διασυνδέσεις και [αμοιβαίες] εξυπηρετήσεις ανάμεσα στα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, ιδιαιτέρως στον Πρόεδρο, και στους τοπικούς, κυρίως, κοινωνικούς και πολιτικούς παράγοντες της δημόσιας ζωής. Ο Χαΐμ Κοέν συμμετέχει στις πυκνές συνεδριάσεις του Δ.Σ. το 1926 και κατά τη διάρκεια του έτους του ανατίθενται αποστολές, οι οποίες αποδεικνύουν  ότι χαίρει εκτιμήσεως και απολαμβάνει σεβασμού από το σύνολον των μελών του Συλλόγου. Επί παραδείγματι, του ανατίθεται να ασχοληθεί με την περίπτωση της διαιτησίας μεταξύ των  Γάκη – Βασδέκα, την οποία είχε αποδεχθή ο Σύλλογος, καθώς και με την υπόθεση του τέως γραμματέως του συλλόγου και να εξετάσει εάν ο τελευταίος αυτός, είχε ή όχι οικονομική εκκρεμότητα με τον Σύλλογο. Και στη συνέχεια ορίζεται μέλος 4μελούς επιτροπής προκειμένου αυτή να παρουσιαστεί στη συνεδρίαση του Κοινοτικού Συμβουλίου Καστορίας και να εκθέσει τις απόψεις της για την απόλυτον ανάγκην υπάρξεως πυροσβετικών αντλιών στη πόλη. Στη συνεδρίαση της 9^ης Μαρτίου 1927, στην οποία παρίστανται μέλη του Δ.Σ. του Εμπορικού Συλλόγου και οι Πρόεδροι του Συλλόγου [=Συνδέσμου] Γουνοποιών, Υποδηματοποιών και   Καφφε - ζαχαροπλαστών με τά μέλη  των Συμβουλίων τους, ορίζεται  Επιτροπή από ένα μέλος εξ εκάστου των ανωτέρω Συλλόγων προκειμένου αυτή να μεταβεί εις τον  Πρόεδρον της Κοινότητος και να διαμαρτυρηθεί δια το ζήτημα της μη εγκαίρου κοινοποιήσεως των επιβληθέντων φόρων καθώς και «επί του ζητήματος των αντλιών» - ο Χαΐμ Κοέν προτείνεται και συμμετέχει στην επιτροπή, ως εκπρόσωπος του Εμπορικού Συλλόγου. Συνεχίζει, ως μέλος του Δ.Σ., να συμμετέχει και στις επόμενες συνεδριάσεις του Δ.Σ. και να στηρίζει τις αποφάσεις του Συλλόγου - στις αρχαιρεσίες της Γενικής Συνελεύσεως την 30/6/1927 καταλαμβάνει την πέμπτη θέση και εκλέγεται με 21  ψήφους ενώ πρώτος, κατά σειράν επιτυχίας, εκλέγεται ο Βασίλειος Νικίδης με 29 ψήφους. Στη συνεδρίαση της 28 Ιουλίου 1927 υπό την προεδρία του Βασ. Νικίδη συμμετέχουν 5 μέλη, άπαντες Ισραηλίτες, ένας εξ αυτών είναι ο Χαΐμ Κοέν. Εξακολουθεί να συμμετέχει και στις συνεδριάσεις του Σεπτεμβρίου και Οκτωβρίου, στις οποίες 5 από τους 7 συμμετέχοντες στη πρώτη και 4 από τους 7 στη δεύτερη είναι ισραηλίτες. Κατά την τελευταία μάλιστα συνεδρίαση, αυτή της 13 Οκτωβρίου 1927, το Δ.Σ. «Εγκρίνει τας ενεργείας του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών εναντίον των Κομμουνιστών…». Στη Γενική Συνέλευση της 18^ης Δεκεμβρίου 1927 εκλέγονται οι Βασίλειος Νικίδης με 21 ψήφους και Χαΐμ Κοέν με 13 ως αντιπρόσωποι του Συλλόγου για να προετοιμάσουν, μαζί με τους αντιπροσώπους των άλλων Σωματείων της πόλεως, την ψήφιση του καταστατικού, την αναγνώριση   του Σωματείου και την εκλογήν του Διοικητικού Συμβουλίου της «Ομοσπονδίας Επαγγελματιών Καστορίας», σύμφωνα με την απόφαση που είχε λάβει το καθένα από τα συνεργαζόμενα σωματεία.

Δεν συμμετέχει στις συνεδριάσεις του Μαρτίου και Μαΐου 1928 και στις δύο πρώτες Γ. Σ. του Ιουνίου,  αλλά συμμετέχει στη τρίτη κατά σειρά Γ.Σ. της 21/6/1928 από την οποία εκλέγεται εξελεγκτική επιτροπή του Συλλόγου. Στη Γενική Συνέλευση της 29^ης Ιουλίου 1928 θέτει υποψηφιότητα και εκλέγεται 5^ος κατά σειράν επιτυχίας με 22 ψήφους, με πρώτον εκλεγέντα τον Βασ. Νικίδη με 30 ψήφους. Δεν συμμετέχει στις άκαρπες, λόγω ελλείψως απαρτίας, Γενικές Συνελεύσεις του Οκτωβρίου αλλά θέτει υποψηφιότητα στη τρίτη κατά σειρά, αυτήν της 3^ης Νοεμβρίου, και εκλέγεται πέμπτος με 13 ψήφους, όσες έλαβε και ο 4^ος Α. Μαυρουδής. Είναι εμφανές ότι το τελευταίο διάστημα ο Εμπορικός Σύλλογος Καστορίας παρουσιάζει έντονα σημεία κοπώσεως και αδυνατεί να κινητοποιήσει τους επαγγελματίες της πόλεως, ειδικότερα φυσικά αυτούς στους οποίους απευθύνεται, τους εμπόρους. Παρ’ όλα αυτά ο Χαΐμ Κοέν παραμένει ενεργό μέλος του Δ.Σ., συμμετέχει στις δύο τελευταίες συνεδριάσεις του έτους και μάλιστα σε αυτήν της 4^ης/12/1929 ορίζεται μέλος τριμελούς επιτροπής – μίας από τις δύο που δημιουργείται - με σκοπό  την  είσπραξη καθυστερούμενων συνδρομών από τα μέλη του Συλλόγου. Συμμετέχει σε δύο συνεδριάσεις που έγιναν τον Ιανουάριο και τον Ιούνιο του 1930, απουσιάζει από αυτήν της 7^ης Αυγούστου 1930, την τελευταία η οποία είναι καταγραμμένη στο Κατάστιχο των Πρακτικών του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας.

Και στα λυτά φύλλα με τα Πρακτικά, τα οποία έχουν διασωθεί, ο Χαήμ Κοέν συμμετέχει ως μέλος του Δ.Σ. στη διοίκηση του Συλλόγου κατά το διάστημα 1930-1933, γεγονός το οποίον σημαίνει ότι συνεχίζει να επανεκλέγεται και στις  επομενες 3 αρχαιρεσίες μετά από αυτήν της 3/11/1929. Μάλιστα στην συνεδρίαση της 4^ης Μαΐου 1933, στην οποία δεν παρίσταται, ορίζεται μέλος της τριμελούς  εκδικαστικής Επιτροπής ενστάσεων επιτηδευματιών, μαζί με τους Αλ. Βουΐτση και  Γ. Γκολογκίνα.

 α1). Ποίος ήταν ο Χαΐμ Ιακώβ Κοέν.

Είναι πολύ δύσκολο να ταυτοποιήσει κανείς ονοματεπώνυμο Εβραίου της Καστοριάς με το αντίστοιχο φυσικό πρόσωπο, αυτό το οποίο προκύπτει και από άλλα  γνωστά στοιχεία και, φυσικά, αυτό το οποίο, τότε, πραγματικά υπήρξε. Περισσότερο δύσκολο ακόμα και από την ταυτοποίηση ονομάτων και προσώπων στα δύο χωριά της νήσου Λευκάδας, το Κατωχώρι και το Βλυχό, με την πληθώρα του ίδιου επωνύμου και τα κοινά επαναλαμβανόμενα κύρια ονόματα των προσώπων. Παρ΄όλα αυτά, είναι απαραίτητο να καταβληθεί μια προσπάθεια, έστω,  προκειμένου να εντοπίσει και να παρουσιάσει κανείς πρόσωπο με τέτοια σπουδαία παρουσία, όπως υπήρξε αυτή του Χαΐμ Κοέν στην πόλη της Καστοριάς. Ήταν έμπορος φυσικά, αλλά σε ποια επιχείρηση είχε δραστηριοποιηθεί τότε; υπήρξε εύπορος ή ακόμη και κάτι περισσότερο από αυτό, είναι ακόμη γεγονός αναμφισβήτητο ότι διέθετε κοινωνική αποδοχή από χριστιανούς και εβραίους συνδημότες και, επί πλέον, έχαιρε σεβασμού από τους συναδέλφους του εμπόρους της πόλεως. Λοιπόν, μετά από έρευνα και μετά τις πρώτες (αλλά και τις τελευταίες) επιφυλάξεις, πιθανόν, ο Χαΐμ Ιακώβ Κοέν να ήταν ο έμπορος ο οποίος  αναφέρεται, μόνος αυτός, στην ενότητα «Πιλοποιεία» του Μεγάλου Οδηγού Βορείου Ελλάδος…1939 -1940 και καταγράφεται, επίσης, μαζί με δύο χριστιανές εμπόρους, στην άλλη, παρόμοια ενότητα του Οδηγού, «Πίλοι γυναικείοι»¹. Περίμενε κανείς ότι ο Χαΐμ Κοέν  θα ήταν έμπορος, υαλικών, υφασμάτων ή νεωτερισμών και ότι σε ένα τέτοιο χώρο θα δραστηριοποιούνταν και θα διακρίνονταν επαγγελματικά στη πόλη της Καστοριάς. Αλλά ένας ιδιοκτήτης πιλοποιείου;

Είναι γεγονός ότι το καπέλλο, κατά την προπολεμική περίοδο, συνιστούσε ένα μάλλον απαραίτητο ενδυματολογικό στοιχείο για τους άντρες και τις γυναίκες και η παρουσία του ήταν συνηθέστερη στις αστικές περιοχές, ιδιαιτέρως εκείνες, οι οποίες είχαν σχέσεις και συναλλαγές με τον έξω κόσμο όπως, κατ’ εξοχήν, τέτοια υπήρξε η πόλη της Καστοριάς με τις πολλαπλές επαφές της με την Ευρώπη και την Αμερική.

Προς την κατεύθυνση αυτή, να είναι δηλαδή η επιχείρηση ενός πιλοποιείου μία δυναμική επιχείρηση και ο ιδιοκτήτης της να ανήκει στους περισσότερον εύρωστους οικονομικά δημότες της πόλεως, συνηγορούν και τα παρακάτω δύο υποστηρικτικά γεγονότα: Ο Χαΐμ Κοέν είναι ένας από τους τρεις ισραηλίτες εμπόρους, του οποίου το κατάστημα διαφημίζεται στα πρώτα φύλλα της καινούργιας εφημερίδας «Καστοριανή Ζωή²». Και στην ίδια εφημερίδα, στα μονόστηλα «Κοινωνικά», αναφέρεται δύο φορές τους μήνες Οκτώβριο και Νοέμβριο του έτους 1935 αντιστοίχως, ότι ο Χαΐμ Κοέν επέστρεψε από τη Θεσσαλονίκη με πλουσίαν συλλογή γυναικείων και ανδρικών καπέλλων για το κατάστημά του³. Είναι εξαιρετικά σπάνια η διαφήμιση ισραηλιτών στις εβδομαδιαίες εφημερίδες των χριστιανών εκδοτών – τις μόνες που κυκλοφορούσαν στην Επαρχία Καστορίας – και το ίδιο σπάνιες οι αναφορές αυτών στα «Κοινωνικά», στα οποία πλεονάζουν οι ειδήσεις για τους χριστιανούς, ευϋπόληπτους πολίτες της Επαρχίας. Επομένως, η αναφορά στον Χαΐμ Κοέν συμβαίνει χάριν, ενδεχομένως, της προσωπικής σχέσεως του ιδίου με τους ιδιοκτήτες της εφημερίδας αλλά και λόγω της σοβαρής  επαγγελματικής του δραστηριότητας στο χώρο του εμπορίου της πόλεως.

Και στην παλαιότερη «Καστορία», αναφέρονται ταξίδια  του Χαΐμ Κοέν στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη για τον εμπλουτισμό του πιλοποιείου του με καπέλλα «εποχής» ή καπέλλα «της τελευταίας μόδας⁴».Στην ίδια εφημερίδα δημοσιεύεται, επίσης, διαφήμιση με αναφορά στις πραγματικές εκπτώσεις, τις οποίες παρέχουν τα πιλοποιεία Κοέν⁵.

Στον Εκλογικό Κατάλογο της κοινότητος Καστορίας του 1927 καταγράφεται ο Χαήμ Κοέν του Ιακώβ⁶ με τις συμπληρωματικές ενδείξεις: έμπορος και  έτος γεννήσεως 1888. Και στο Παράρτημα εκλογικού καταλόγου του Δήμου Καστορίας του 1945, περιλαμβάνεται και ο Ιακώβ Κοέν του Χαΐμ⁷ με έτος γεννήσεως το 1920, πιθανόν γιος του Χαΐμ Κοέν. Σε δύο ακόμη περιπτώσεις, προς το παρόν, συναντάται το ονοματεπώνυμο Χαΐμ Ι. Κοέν, το οποίο μοιάζει να αναφέρεται στο ίδιο πρόσωπο: Είναι του υπ’ αριθμόν 26/145 μέλους του ονομαστικού Καταλόγου εμπόρων του 1921 και του υπ’ αριθ. 35/89 του Μητρώου της δεκαετίας του 30.

Ακόμη σε έγγραφο με τίτλο «Κατάλογος Ενόρκων δια το κακουργοδικείον Καστορίας δια το έτος 1927» ένας εκ των Ισραηλιτών του Καταλόγου – [8/65] -  είναι ο Κοέν Χαήμ του Ιακώβ, έμπορος, ετών 37. Η τελευταία, χρονική,  καταγραφή για τον Χαήμ Κοέν ευρίσκεται στο έγγραφο «Κατάστασις ονομαστική των Εβραίων κατοίκων πόλεως Καστορίας των γεννηθέντων αρρένων από το έτος 1882 μέχρι του έτους 1925 συμπεριλαμβανομένου^7α», το οποίον συνέταξαν οι υπηρεσίες του Δήμου στις 14-5-1941 και το υπογράφει ο δήμαρχος Καστορίας Φιλόλαος Πηχεών. Σε αυτό, ο Κοέν Χαήμ σημειώνεται  με αύξοντα αριθμό 87/184 και έτος γεννήσεως το 1890. Το 1941 δηλαδή είναι 51 [1890] ή 53 ετών [1888]. Πρέπει να σημειωθεί ότι η Κατάστασις συνετάγη και υπεβλήθη κατά την πρώτη περίοδο της Γερμανικής κατοχής στη Καστοριά [15 Απριλίου- 27 Ιουνίου 1941].

 

β). Ο Αβραάμ Σ. Μάγιου.

 

Ο Αβραάμ Σ. Μάγιου, υπήρξε τακτικό μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου από το έτος 1924 έως το 1927. Στις αρχαιρεσίες της 29/7/1928 εξελέγη πρώτος επιλαχών και στην πρώτη συνεδρίαση του Δ.Σ. προσεκλήθη να αντικαταστάσει  τον παραιτηθέντα σύμβουλο Νικόλαο Γκολογκίνα. Πρώτος επιλαχών εξελέγη και στις αρχαιρεσίες κατά την Γενική Συνέλευση της 3^ης Νοεμβρίου 1929. Στον Μέγα Οδηγό και στην ενότητα Αργυραμοιβεία σημειώνονται τα ονόματα 5 επαγγελματιών, 3 Ισραηλιτών και δύο χριστιανών. Οι Εβραίοι είναι οι: Ελιάου Ιακ. – Μάγιο Αβρ. – Ρούσσο Αβράμ, πολύ πιθανόν ο ένας εξ αυτών ο Αβραάμ Μάγιο, είναι αυτός στον οποίον αναφερόμαστε εδώ. Και στον εκλογικό κατάλογο του 1927 περιλαμβάνεται ο Μάγιος Αβραάμ του Σαμουήλ, αργυραμοιβός με έτος γεννήσεως το 1869. Τα στοιχεία, ηλικία και επάγγελμα ταιριάζουν για την ταυτοποίηση, περισσότερο από τα αντίστοιχα του Χαΐμ Ι. Κοέν, αλλά και πάλιν όχι απολύτως.

 Από την υπογραφή του, την οποία είχα συναντήσει (και προσέξει)  κατ’ επανάληψη στις καταγραφές του Καταστίχου των Πρακτικών, «αναγνώρισα» τον Ισραηλίτη ο οποίος υπέβαλε αίτηση περί μεταδημοτεύσεως του, προς τον Πρόεδρον της Κοινότητος Καστορίας κατά την 19/2/1926. Και από τα στοιχεία της αιτήσεως προκύπτει ότι ο Αβραάμ Μάγιο(ς) είναι εγγεγραμμένος στα μητρώα αρρένων του Δήμου Θεσσαλονίκης. Όπως αναφέρει στην αίτησή του, «Επειδή από πολλών ετών εγκατεστάθη ενταύθα και επιθυμώ να γίνω και δημότης λαμβάνω την τιμήν να παρακαλέσω υμάς όπως ενεργήσητε δια την μεταδημότευσή μου.». Την επομένη, η Κοινότης Καστορίας απευθύνεται εις το Δήμο Θεσσαλονίκης και παρακαλεί, εάν δεν υπάρχει αντίρρηση επί της μεταδημοτεύσεως του Αβ. Μάγιου, να τον διαγράψουν από το δημοτολόγιον Θεσσαλονίκης και να αποστείλουν πιστοποιητικό στη Κοινότητα, προκειμένου αυτή να προχωρήσει στη εγγραφή του στο ιδικό της Μητρώον. Ο Δήμος Θεσσαλονίκης συναινεί  στην μεταδημότευση του Αβραάμ Μάγιου, αποστέλει στη Κοινότητα το σχετικό πιστοποιητικό  και ολοκληρώνεται η εγγραφή του Αβράμ Μάγιο⁸, ο οποίος εγράφεται  στα Μητρώα της Κοινότητας Καστορίας με αύξ. αριθμό 571 και έτος γεννήσεως 1863.

Επομένως, ο Αβράμ Σ. Μάγιου, κατάγονταν από τη Θεσσαλονίκη και είχε εγκατασταθεί στη Καστοριά περί το 1920 ή, το πιθανότερον, αρκετά ενωρίτερα από τότε. Το ονοματεπώνυμό του ευρίσκεται στον Κατάλογο των μελών του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας του έτους 1921 [20/145]. Επίσης, ως τραπεζίτης ή αργυραμοιβός συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο της 13/5/1924, των καταλλήλων προσώπων των δυναμένων να εργασθούν ως ανταποκριτές στη Καστοριά της Τραπέζης Παναγιωτοπούλου. Και στους Καταλόγους των Ενόρκων δια το κακουργοδικείον Καστορίας δια το έτος 1927, και το 1932, συμπεριλαμβάνεται ο Μάγιο Αβραάμ του Σαμουήλ, τραπεζίτης, 56 ετών το 1927. Κατά τα έτη 1927 και 1928 ο Αβράμ Μάγιου, ως μέλος του Κοινοτικού Συμβουλίου Καστορίας, συμμετέχει συγχρόνως και ως μέλος στην Επιτροπή Υδρεύσεως της πόλεως.

Επί πλέον, ο Αβράμ Σ. Μάγιου εξελέγη πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητος Καστορίας και αυτή ήταν η σοβαρότερη θέση την οποία κατέλαβε κατά την περίοδο του μεσοπολέμου και η υψηλότερη στην οποία θα μπορούσε να αναδειχθεί Ισραηλίτης στην πόλη⁹.

γ). Ο Ιακώβ [Ζιακ] Ελιάου

Ιδιαίτερη είναι η περίπτωση του Ιακώβ [Ζιακ] Ελιάου, ενός εκ των σπουδαιοτέρων εμπόρων και των ισχυροτέρων οικονομικών και κοινωνικών παραγόντων της Καστοριάς.

Ο Ζιακ Ελιαίου επέστρεψε από το στρατόπεδο, υπήρξε ένας εκ των ολίγων Καστοριανών οι οποίοι επέζησαν. Ο κ. Παπαστρατής στο βιβλίο του δημοσίευσε ιδιαίτερο κείμενο, για την περίπτωση του Ζιακ Ελιάου¹⁰. Εδώ, προστίθεται το γεγονός της παρουσίας του στον Εμπορικό Σύλλογο Καστορίας και μερικά στοιχεία για την τύχη της περιουσίας του, μετά την εκτόπιση του ιδίου. Στο πρώτο έτος, που αναφέρεται στο Βιβλίο των Πρακτικών, το 1924,  ο Ιακώβ Ελιάου συμμετέχει στο Διοικητικό Συμβούλιο, κατέχει μάλιστα τη θέση του ταμία. Εκλέγεται και στις επόμενες αρχαιρεσίες της 22ας Μαρτίου 1925, ενώ στη Γενική Συνέλευση της 19^ης Μαΐου 1925, κατά την οποία τα μέλη ερωτώνται και δια βοής αποφασίζουν ότι δέχονται να αποτελέσει το Σωματείο τους αυτοτελή φορολογική μονάδα, αναδεικνύεται τακτικό μέλος της τριμελούς φορολογικής Επιτροπής του Συλλόγου. Στη συνέχεια, στην έκτακτη συνεδρίαση της 30 Μαΐου 1925 εισηγείται την τακτοποίηση οικονομικής οφειλής του Συλλόγου απέναντι στον Χαΐμ Ελιάου. Ο Ιακώβ [Ζιακ] Ελιάου δεν συμμετέχει στις αρχαιρεσίες της 28^ης Μαρτίου 1926 αλλά συμμετέχει σε αυτές της 30^ης Ιουνίου 1927 και καταλαμβάνει τη θέση του πρώτου επιλαχόντος. Στη συνέχεια, εκλέγεται τακτικό μέλος στις αρχαιρεσίες της Γενικής Συνελεύσεως της 29^ης Ιουλίου 1928. Ο Ιακώβ [Ζιακ] Σ. Ελιάου δεν συμμετείχε στις τελευταίες εκλογές, αυτές της 3 Νοεμβρίου 1929, έλαβε όμως μέρος σε επόμενες αρχαιρεσίες και εξελέγη, καθώς προκύπτει από την παρουσία του ως μέλους του Δ.Σ. των ετών 1932 και 1933 στα Πρακτικά, τα οποία έχουν καταγραφεί στα υπάρχοντα λυτά φύλλα.

Επί πλέον, ο Ζιακ Ελιάου υπήρξε πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητος Καστορίας, την υπογραφή του φέρει έγγραφο (του αρχείου Νέστορος Καββαδά, εφεξής αρχείο Ν.Κ.) με ημερομηνία 28 Σεπτεμβρίου 1934.

Και δύο λόγια για την τύχη της περιουσίας του στην Καστοριά, μετά την βίαιη εκτόπισή του – περισσότερα στο αντίστοιχο κεφάλαιο του βιβλίου: Σύμφωνα με  απόφαση  της Οικονομικής Εφορίας Καστορίας, στις 21/6/44, «Εκτίθεται εις αρχικήν πλειοδοτικήν δημοπρασίαν η εκποίησις βελονών και λοιπών εξαρτημάτων εκ του καταστήματος Ζακ Ελιάου, συμφώνως προς τους κάτωθι εκτιθεμένους όρους: Η δημοπρασία ενεργηθήσηται ενταύθα και εις τον συνήθη τόπον των δημοπρασιών την 1/7/44 ημέραν Σάββατον και ώραν 11^ην-12^ην μεσημβρινήν, το δε αποτέλεσμα ταύτης εναπόκειται εις την κρίσιν της Επιτροπής^10β». Επιτροπή ορίζεται από την Υπηρεσία Διαχειρήσεως Ισραηλιτικών Περιουσιών – ΥΔΙΠ, υπηρεσία υπαγομένη στην Οικονομική Εφορία Καστορίας. Και αμέσως μετά, την επομένην 22/6/1944, ο Οικονομικός Έφορος Καστορίας ως Διευθυντής της Υπηρεσίας Δ.Ι.Π. διακηρύττει ότι: «Εκτίθεται εις επαναληπτικήν πλειοδοτικήν δημοπρασίαν η εκποίησις των μηχανών γουναρικής, βελονών γουναρικής και λοιπών εξαρτημάτων εκ του καταστήματος Ζακ Ελιάου, συμφώνως προς τους όρους και τας υποχρεώσεις… Η δημοπρασία μονοήμερος ενεργηθησομένη ενταύθα και εν τω συνήθει των δημοπρασιών τόπω, άρξεται την 10^ην ώραν π.μ. της 1^ης Ιουλίου ε.έ. και λήγει την μεσημβρίαν της αυτής ημέρας η δε έγκρισις ή μη του αποτελέσματος αυτής απόκειται εις την κρίσιν της Επιτροπής Διαχειρίσεως Ισραηλιτικών Περιουσιών^10γ.». Μία από τις μεγαλύτερες περιουσίες της πόλεως εκτίθεται σε πλειοδοτική δημοπρασία, τρεις μήνες μετά την 24 Μαρτίου 1944. Μάλιστα, το σημαντικότερο μέρος της εκτίθεται σε επαναληπτική δημοπρασία, γεγονός το οποίον σημαίνει ότι το ποσόν το οποίον προσέφερε ο πλειοδότης κατά την  πρώτη δημοπρασία θεωρήθηκε από την ΥΔΙΠ ότι δεν ανταποκρίνονταν στην αξία των δημοπρατηθέντων περιουσιακών στοιχείων και η Υπηρεσία προχώρησε στην επανάληψη της δημοπρασίας. Σε αυτή τη περίπτωση, εκείνοι οι οποίοι θα συμμετείχαν στην πλειοδοτική δημοπρασία θα έπρεπε να είχαν την ανάλογη οικονομική ευχέρεια προκειμένου να προσφέρουν την υψηλότερη τιμή αλλά και τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν, στη συνέχεια, τα περιουσιακά στοιχεία των καταστημάτων Ζιακ Ελιάου, τα οποία θα περιέρχονταν στη κατοχή τους. Και ο Ιακώβ [Ζιακ]   επιστρέφει από το Άουσβιτς. Είναι ο δεύτερος Ισραηλίτης της Καστοριάς - ο πρώτος είναι φυσικά ο Χαΐμ Κοέν και ο τρίτος ο Αβραάμ Μάγιο[υ] – για τον οποίον, εύχομαι, να έχει αφήσει σημειώσεις για τις ημέρες εκείνες του χαλασμού αλλά και για τις ημέρες της επώδυνης επιστροφής στα χώματα του τόπου του. 

 

δ). Απαραίτητη αναφορά στον Καλέβ Ελιάου.

 

Ο Καλέβ Ελιάου, υπήρξε μία σημαντική επιχειρηματική παρουσία στη Καστοριά και ο τελευταίος πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητος Καστορίας. Η εφημερίδα «Καστοριανή Ζωή» στο φύλλο 12 της 17 Αυγούστου 1935 δημοσιεύει κύριο άρθρο με τίτλο «Το ψωμί», στο οποίο αναφέρεται στην, κατά την εκτίμησή της, κακή ποιότητα του ψωμιού, ως αποτέλεσμα των ακαταλλήλων αλεύρων του εβραίου αλευροβιομηχάνου Καλέβ Ελιάου και, στη συνέχεια, με την αρθρογραφία της επιδιώκει την αυστηρή τιμωρία του. Η είδηση για την διεξαγωγή της δίκης, δημοσιεύεται στην «Καστοριανή Ζωή» της 7 Δεκεμβρίου 1935 - η απόφαση του δικαστηρίου ήταν απαλλακτική για τον κατηγορούμενο, λόγω αμφιβολιών. Δεύτερη δίκη, πάλι για το ίδιο ζήτημα, διεξάγεται στις 2 Δεκεμβρίου 1936 και αυτή τη φορά ο Καλέβ Ελιάου καταδικάζεται – η είδηση για την δίκη δημοσιεύεται στο φύλλο της εφημερίδας της 5 Δεκεμβρίου 1936. Εντύπωση προξενεί η βιαιότητα της γλώσσας της  εφημερίδας εναντίον του Καλέβ Ελιάου και το γεγονός ότι στην είδηση δεν αναφέρεται το είδος της ποινής, η οποία του επιβλήθηκε.

Ο Κ. Ελιάου, ως Πρόεδρος της Κοινότητος, υπογράφει, αργότερα, την διακήρυξη της μειοδοτικής δημοπρασίας εργασιών επισκευής του Ισραηλιτικού Σχολείου, η οποία δημοσιεύεται στη τοπική εφημερίδα «Καστορία»¹¹.

Στη στήλη των Κοινωνικών  της εφημερίδας  «Καστοριανή Ζωή» δημοσιεύεται μία από τις πιο σπάνιες ειδήσεις που έχουν δημοσιευτεί στις τοπικές εφημερίδες, καθώς αναφέρεται σε γυναίκα και μάλιστα Εβραία: «Ανεχώρησεν δια Σερβίαν η κυρία Αλέγγρη Κ. Ελιάου μετά των τέκνων της¹²». Προφανώς, η αναφορά αυτή συμβαίνει, γιατί πρόκειται για τη σύζυγο και τα τέκνα του Καλέβ Ελιάου.

Ο Καλέβ Ελιάου, με αίτησή του στις 3/12/1940, ζήτησε και έλαβε από το Δήμο το παρακάτω πιστοποιητικόν οικογενειακής καταστάσεως, στο οποίο παρουσιάζονται τα μέλη της οικογενείας του και το έτος της γεννήσεώς τους^12α: «Ο εκ των κατοίκων της πόλεως Καστορίας …Ελιάου Καλέβ του Χαήμ…και έτος γεννήσεως το 1891, ελθών εις πρώτον νόμιμον γάμον μετά της Αλέγρης το γένος Βενιαμίν Κονφίνου, απέκτησε μετ’ αυτής τα κάτωθι τέκνα ευρισκόμενα και σήμερον εν ζωή ήτοι: 1) την Λίναν εγγεγραμένην εις το Δημοτολόγιον του Δήμου… και έτος γεννήσεως το 1921 2) Τον Ελιάου Χαήμ του Καλέβ… 1925 3) Τον Ελιάου Βενιαμίν του Καλέβ … 1928 4) Τον Ελιάου Μωϋσήν του Καλέβ …1933 5) την Σολ εγγεγραμμένην εις τα Δημοτολόγια του Δήμου Καστορίας υπ’ αύξοντα αριθμόν Ε/287 και έτος γεννήσεως το 1935… τα ανωτέρω τέκνα ευρισκόμενα και σήμερον εν ζωή τυγχάνουσι άγαμα…». Από τα 7 μέλη της οικογενείας Καλέβ Ελιάου διεσώθησαν δύο, η Λίνα και ο Βενιαμίν, οι γονείς και τα τρία άλλα τέκνα τους δολοφονήθηκαν από τους Γερμανούς ναζί στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως και στις πορείες θανάτου.  Στην ονομαστική κατάσταση της 14.5.1941, των Εβραίων  των γεννηθέντων από το έτος 1882 μέχρι του 1925 συμπεριλαμβανομένου, σημειώνονται οι Καλέφ και Χαήμ Ελιάου, πατέρας και γιος: 26/184 Ελιάου, Καλέφ του Χαήμ, έτος γεννήσεως 1892 και 27/184 Ελιάου Χαήμ του Καλέφ, 1925.

Ο Καλέβ Ελιάου δεν ήταν μέλος του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας και το όνομά του δεν περιλαμβάνεται σε Κατάλογο ή Μητρώο των μελών του Συλλόγου  μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’30.  Μετά το 1931, πιθανόν, θα έγινε και αυτός μέλος του Συλλόγου, καθώς στη Γενική Συνέλευση της 26^ης Μαρτίου 1933 δώρισε το ποσόν των 200 δρχ. για την ενίσχυση του Συλλόγου και το όνομά του αναφέρεται στη σχετική εγγραφή. Πρέπει, εν τούτοις, η γνώμη του και οι απόψεις του, μέσω των Ισραηλιτών μελών του Δ.Σ., να επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο διοικείται ο Σύλλογος και να συμβάλλουν στη διαμόρφωση της πολιτικής του. Είναι, επίσης, πιθανόν, εκτός του Καλέβ Ελιάου, να υπήρξαν και άλλοι έμποροι μεταξύ των χριστιανών και (περισσότερο) μεταξύ των Ισραηλιτών εμπόρων, οι οποίοι είχαν μεγάλη οικονομική δύναμη, επομένως και αντίστοιχη συνολική επιρροή, αλλά προτίμησαν τη σκιά, το λάθε βιώσας, τον χαμηλό τρόπο εκείνον ο οποίος  αποφεύγει την δημοσιότητα σε όλες τις πτυχές της κοινωνικής ζωής του ατόμου. Και όπως συνέβη στις πόλεις με εβραϊκές κοινότητες, διεκόπη η συνέχεια  αιώνων και οι εξέχοντες  εβραίοι της Καστοριάς έχουν καλυφθεί, προσωρινά ελπίζω, από την λήθη.

Κατά τη διάρκεια της κατοχής,  για την  παραγωγή και διανομή αλεύρων στο πληθυσμό της πόλεως, ήταν απαραίτητη η λειτουργία του μύλου των Ελιάου. Επί πλέον, πολύ πιθανόν, μέρος των προϊόντων του μύλου να τα διέθεταν οι Γερμανοί, είτε για τις ανάγκες στρατιωτικών τους μονάδων στη Μακεδονία, είτε σε πρόσωπα στη περιοχή του νομού για τα οποία ιδιαιτέρως ενδιαφέρονταν. 

Εικόνα 5. Έγγραφο – Πιστοποιητικό - του Γερμανικού Τομέως Καστορίας το οποίον αναφέρεται στον Καλέβ Ελιάου, 16 Μαρτίου 1944.

Δύο σημειώματα, διευθυνόμενα προς το Ηλεκτρικόν Εργοστάσιον Καστορίας, αναφέρονται στον Καλέβ Ελιάου.

Το περιεχόμενο του πρώτου (με ημερομηνία 2-3-44) έχει ως εξής: «Κατόπιν εντολής του κ. Διευθυντού παρακαλείσθε όπως χορηγήσετε εις τον κ. Καλέφ Ελιάου (8) οκτώ Kg. ακαθάρτου πετρελαίου εντός της σήμερον επί επιστροφή. Εντολή Νομάρχου [υπογραφή].». Αριστερά, στο κάτω μέρος σημειώνεται: «Παρέλαβον το άνω ποσόν των 8 χιλιογρ. ακαθάρτου πετρελαίου αυθημερόν. Ο λαβών Σεραφείμ Κουκίδης.».

Το δεύτερο, υπογράφει, δώδεκα μέρες αργότερα [16.3.1944], ο επικεφαλής του τομέως Καστορίας Γερμανός υπολοχαγός: «Ο φέρων αυτό το πιστοποιητικό/έγγραφο Kaleb Eliau, δικαιούται να παραλάβει 10 κιλά καυσίμου ύλης από την Νομαρχία Καστορίας.». Εν συνεχεία αρμόδιος υπάλληλος του ελληνικού δημοσίου δίδει εντολή στο Ηλεκτρικό Εργοστάσιο Καστορίας να χορηγήσει στον Καλέβ Ελιάου την αναφερομένη ποσότητα ακαθάρτου πετρελαίου. Στο πίσω μέρος του φύλλου ο Σεραφείμ Κουκίδης, όπως και προηγουμένως, υπογράφει, την επομένη 17/3/1944, ότι παρέλαβε το πετρέλαιο. Η ποσότητα του πετρελαίου παραχωρείται στον Κάλεφ Ελιάου, κατόπιν διαταγής των αρχών, επειδή η λειτουργία του μύλου του εξυπηρετεί ανάγκες ή επιδιώξεις του γερμανικού στρατού κατοχής.

Δύο από τα έγγραφα τα οποία ευρίσκονται στο αρχείο Ν. Κ. αναφέρονται στην περιουσία του Καλέβ Ελιάου, τους μύλους, οι οποίοι συνέχισαν να λειτουργούν «κανονικά» και μετά την εκτόπιση του ιδιοκτήτη, καθώς και όλης της οικογενειάς του: Η Επιτροπή Εκμεταλλεύσεως Ηλεκτρ. Εγκατ. Καστορίας [Ε.Ε.Η.Ε.Κ.] απέστειλε σημείωμα προς την Νομαρχίαν Καστορίας στις 4/4/1944 με το οποίο ζητούσε να της  «χορηγηθή η αξία των χορηγηθέντων ακαθάρτων πετρελαίων κατόπιν σημειωμάτων» της Νομαρχίας. Στη συνέχεια, καταγράφονται τρεις περιπτώσεις, κατά τις οποίες η Επιτροπή χορήγησε, στην κάθε μία από αυτές, ποσότητα πετρελαίου στον Καλέβ Ελιάου για τη λειτουργία των μύλων του. Και οι τρείς περιπτώσεις αναφέρονται στον μήνα Μάρτιο, η τρίτη από αυτές στις 16 του μηνός μία περίπου εβδομάδα πριν από τη σύλληψη των Εβραίων και του ίδιου του Καλέβ Ελιάου. Οι δύο εδόθησαν σύμφωνα με τις προαναφερθείσες διαταγές των γερμανικών αρχών, του μηνός Μαρτίου 1944. Στις ποσότητες αυτές προστίθεται και μία ποσότητα πετρελαίου η οποία χορηγήθηκε στις 15.3.44 «δι’ ανάγκας του Γερμανικού Φρουραρχείου» και αυτή χρεώνεται, επίσης, στον Καλέβ Ελιάου. Η Νομαρχία, με απόφαση του Νομάρχη Σ. Πέτροβα, λαμβάνοντας υπ’ όψιν «την δημιουργηθήσαν κατάστασιν συνεπεία της αναχωρήσεως του αλευροβιομηχάνου Καλέφ Ελιάου», αποφασίζει την χορήγηση «εκ των εισπραχθέντων αλεστικών» του συνολικού ποσού της αξίας του χορηγηθένος πετρελαίου. Το έγγραφο της Νομαρχίας απευθύνεται στον Κ.Ζ., πιθανόν μεσεγγυούχο των μύλων Κ. Ελιάου, με την «παράκληση» - εντολή να καταβάλει στην Ε.Ε.Η.Ε.Κ., από τα έσοδα των μύλων, το ποσόν της αξίας του πετρελαίου. Και στο έγγραφο της Νομαρχίας, για τα αναφερόμενα ποσά, σημειώνεται: «Εισεπράχθησαν».

ΣΤ’. Περί των Γραφείων και των οικονομικών του Συλλόγου.

 

Στη σελίδα 1 του αριθμημένου καταστίχου, τα δύο πρώτα θέματα τα οποία απασχόλησαν το Διοικητικό Συμβούλιο είναι «η εξεύρεση καταλλήλου οικήματος» για την στέγαση του γραφείου του Συλλόγου και η είσπραξη των καθυστερουμένων οφειλών των μελών του Συλλόγου. Αυτό το διάστημα (μάλλον και το προηγούμενο) δεν υπήρχε μόνιμος χώρος για την στέγαση του Συλλόγου, γι αυτό και η συνεδρίαση του Δ.Σ. της 18^ης Μαΐου 1924 πραγματοποιείται «προσωρινώς» στο γραφείο του προέδρου Λεωνίδα Μαυροβίτη. Στη συνέχεια στις 27 Μαΐου ανατίθεται στον Ιακώβ Σ. Ελιάου να συμφωνήσει με τον δικηγόρο Κ. Ωρολογόπουλο προκειμένου ο τελευταίος αυτός να παραχωρήσει χώρο από το δικηγορικό γραφείο του για να χρησιμοποιηθεί, πάλι προσωρινώς, ως γραφεία του Εμπορικού Συλλόγου.

Ένα χρόνο περίπου αργότερα, στις 9 Μαΐου του 1925, ενοικιάζεται από τον Κων. Ωρολογόπουλο χώρος, κατάλληλος για την εγκατάσταση σε αυτόν των γραφείων του Συλλόγου, οπότε τα μέλη του Δ.Σ. προβαίνουν σε μία περιορισμένη σειρά ενεργειών, για την εγκατάσταση και τη λειτουργία στον ενοικιασθέντα χώρο, των γραφείων του Συλλόγου: προμηθεύονται παραθυρόφυλλα, πιλοστάσια,  επιδιορθώνεται η επιγραφή του συλλόγου και τοποθετείται καταλλήλως.  Στο Πρακτικό  της 30^ης Μαΐου 1925 σημειώνεται η πληροφορία ότι ο Σύλλογος είχε χρησιμοποιήσει ως αίθουσα την οικία του Χαΐμ Ελιάου για το διάστημα Ιανουαρίου – Απριλίου 1924. Τον Απρίλιο του 1926 αποφασίζεται μία διπλή κίνηση του Δ.Σ. προς ενοικίαση χώρων, για τις ανάγκες του, στην άνω αγορά: Να συμμετάσχει, από κοινού με τον Κ. Ωρολογόπουλο, στην δημοπρασία για την ενοικίαση εκκλησιαστικού κτηρίου και παραλλήλως να ενοικιασθεί αίθουσα ιδιώτη, στην ίδια περιοχή. Ευτυχώς, στο πρακτικόν συνεδριάσεως του Δ.Σ. της 18 Απριλίου 1926 και στη διαδικασία παραδόσεως και παραλαβής, διασώζεται η καταγραφή των στοιχείων εκείνων, τα οποία περιλαμβάνονται στο χώρο του γραφείου του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας. Η σημαία, μία «Τράπεζα γραφείου μεγάλη» και 23 καρέκλες ξεχωρίζουν και με τα υπόλοιπα αντικείμενα που αναφέρονται, αθροιστικώς συνιστούν ένα εξαιρετικής ένδειας σύνολο, καθόλου αντάξιο για τα γραφεία του Εμπορικού Συλλόγου μιας τέτοιας πόλης. Στη συνεδρίαση της 24ης Ιουλίου 1926 ορίζεται επιτροπή, η οποία θα συμμετάσχει σε δημοπρασία ανανεώσεως της ενοικιάσεως του χώρου των γραφείων. Η επόμενη αναφορά, στο πρακτικό της 8 Μαρτίου 1929, είναι ενδεικτική της δεινής καταστάσεως στην οποία έχει περιέλθει ο Σύλλογος. Η συνεδρίαση πραγματοποιείται σε ένα καφενείο της πόλεως «ελλείψει ιδίου Γραφείου»  και σε αυτήν ανατίθεται στον πρόεδρο να εξασφαλίσει «κατάλληλο δωμάτιο» για την λειτουργία του Γραφείου του Συλλόγου. Φαίνεται όμως, ότι ακόμη και η συντήρηση ενός δωματίου ως γραφείου του Συλλόγου δεν καθίσταται εφικτή και  στις 14 Ιανουαρίου 1930 αποφασίζεται η μεταφορά «των γραφείων του Συλλόγου εις το άνω πάτωμα του καταστήματος του κ. Προέδρου του Συλλόγου», του Βασιλείου Νικίδου. Στα επί πλέον του Καταστίχου διασωθέντα φύλλα, σημειώνονται οι παρακάτω εγγραφές: Στη σημαντική για τον Σύλλογο Γενική Συνέλευση της 26 Μαρτίου 1933, τα μέλη συνέρχονται στο καφενείο «Αίγλη»,  στις 4 Μαΐου 1933 «το Δ.Σ. αποφασίζει «όπως ενοικιασθεί μαγαζείον … ίνα χρησιμοποιηθή ως Γραφείον»  και στις 5/7/933 «Εγκρίνεται η ενοικίασις γραφείων του Συλλόγου εις την οικία Ισάκ Ελιάου Καραμούτσου.».

Το δεύτερο συναφές (και μόνιμο) πρόβλημα του Συλλόγου υπήρξε το οικονομικό, η δυσκολία του ταμία του Δ.Σ. να εισπράττει τις μηνιαίες συνδρομές των μελών, οι οποίες ασφαλώς θα αποτελούσαν έναν σοβαρό παράγοντα, αν όχι τον σοβαρότερο, του συνόλου των εσόδων του Συλλόγου. Στο πρώτο πρακτικό της 27^ης Μαρτίου 1924 αποφασίζεται να επιδιωχθεί η είσπραξη των καθυστερουμένων συνδρομών μέχρι τέλους του λήξαντος έτους 1923. Από τον Ιούνιο του 1925 αποφασίζεται η αύξηση της μηνιαίας συνδρομής των μελών από 3 σε 5 δραχμές αλλά φαίνεται ότι αυτό δεν πραγματοποιείται και ένα χρόνο αργότερα,  στις 26 Μαΐου 1926, το Δ.Σ. επανέρχεται και αποφασίζει εκ νέου την ίδια αύξηση της μηνιαίας συνδρομής. Εν συνεχεία, στις 13 Οκτωβρίου 1927 αποφασίζεται νέα αύξηση της συνδρομής αυτή τη φορά από 5 σε 10 ευρώ για την οριστικοποίηση της οποίας όμως, απαιτείται απόφαση Γενικής Συνελεύσεως των μελών και αλλαγή του άρθρου του Καταστατικού, το οποίο καθόριζε το ύψος της μηνιαίας συνδρομής. Η τροποποίηση του άρθρου συνέβη στη Γενική Συνέλευση της 24^ης Οκτωβρίου 1928 και η συνδρομή ορίστηκε στις 10 δραχμές μηνιαίως. Προηγουμένως, τον Μάρτιο και τον Σεπτέμβριο του 1926 συγκροτούνται δύο επιτροπές οι οποίες απαρτίζονται, η πρώτη από τρεις Ισραηλίτες και από τρείς χριστιανούς για την είσπραξη καθυστερούμενων συνδρομών από την άνω και την κάτω Αγορά αντιστοίχως  και η δεύτερη από δύο ισραηλίτες και έναν χριστιανό για την είσπραξη από την άνω Αγορά και ένα ισραηλίτη και δύο χριστιανούς για την κάτω. Αλλά και στις 4 Δεκεμβρίου 1929 ορίζονται δύο μικτές επιτροπές οι οποίες αναλαμβάνουν να φροντίσουν για την είσπραξη των καθυστερούμενων συνδρομών.

Η είσπραξη των  συνδρομών φαινεται ότι  αποτελεί ένα μόνιμο πρόβλημα της λειτουργίας του Εμπορικού Συλλόγου. Στην «Καστοριανή Ζωή», στο τέλος του 1936, δημοσιεύεται η παρακάτω πρόσκληση του Β. Κοβάτση, Προέδρου του Δ.Σ.¹³ : «Καλούνται άπαντες οι έμποροι Καστορίας, όπως μέχρι τέλους Ιανουαρίου 1937 καταβάλουσιν εις τον ταμίαν του εμπορικού Συλλόγου κ. Ζιακ Ελιάου τας καθυστερουμένας συνδρομάς των ετών 1935 και 1936 δρχ. 120 εν συνόλω. Οι μη καταβάλλοντες θέλουσι διαγραφή εκ των μελών του Συλλόγου. Εν Καστορία τη 15-12-1936, Ο Πρόεδρος Εμπορικού Συλλόγου Β. Κοβάτσης.». Είναι η πρώτη φορά κατά την οποία δημοσίως απειλούνται με διαγραφή από το Σύλλογο, όσοι δεν σπεύσουν να καταβάλουν τις οφειλόμενες συνδρομές τους προς αυτόν. Στην ίδια στήλη της εφημερίδας δημοσιεύεται και η Δήλωση του Προέδρου με την οποία γνωστοποιείται στους εμπόρους της Καστορίας (και περιφερείας) ότι έχει υπογραφεί από τον αρμόδιο Υφυπουργό και έχει αποσταλεί προς δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως το Διάταγμα  της ιδρύσεως Ταμείου ασφαλίσεως εμπόρων [Τ.Ε.Β.Ε.].

Φυσικά δεν ανήκουν στον σύλλογο κάποιοι από το πλήθος των ισραηλιτών, οι οποίοι κερδίζουν τον επιούσιο, διανύοντας χιλιόμετρα από χωριό σε χωριό και από συνοικισμό σε συνοικισμό, οι «γυρολόγοι», με τον μπόγο των ψιλικών και των υφασμάτων στον ώμο. Ούτε είναι μέλη του συλλόγου οι διάφοροι μικροί έμποροι, χριστιανοί ή ισραηλίτες, οι οποίοι παλεύουν για την επιβίωσή τους σε ένα μικρό χώρο, κυρίως εκτός των βασικών οδών του εμπορίου της πόλεως. Τα μέλη του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας είναι έμποροι, οι οποίοι διαθέτουν καταστήματα στην άνω και κάτω Αγορά, άπαντες, τουλάχιστον, μεσαίας οικονομικής δυνατότητας, μερικοί εξ αυτών είναι επιχειρηματίες με μεγάλη οικονομική δύναμη. Η προβληματική εικόνα σε ότι αφορά τον χώρο των γραφείων του Συλλόγου και η καχεκτική κατάσταση των οικονομικών του οδηγεί τη σκέψη στη στάση των ισχυρών μελών του – όχι ασφαλώς όλων, αλλά μάλλον των περισσοτέρων από αυτούς. Δυσπραγεί οικονομικά και πάσχει από απόψεως χώρου γραφείων Σύλλογος, ο οποίος στις τάξεις του περικλείει μερικούς εκ των πλουσιοτέρων ατόμων της πόλεως και επί πλέον αρκετούς δημότες, αποκατεστημένους κατά τον καλλίτερο τρόπο. Και, βεβαίως, δεν περιποιεί τιμή σε κανένα από τα μέλη του η απροθυμία καταβολής της μηνιαίας συνδρομής τους. Κατά το διάστημα αυτό [1924-1930], ένας εκ των πρώτων, των πολύ δυνατών εμπόρων, αδιάφορο εάν αυτός θα ήταν Ισραηλίτης ή χριστιανός, πάντως ένας ισχυρός οικονομικός παράγοντας ασφαλώς θα μπορούσε ( και θα έπρεπε) να είχε παραχωρήσει δια δωρεάς στον Σύλλογο έναν εξαιρετικό χώρο γραφείων πλουτισμένον  με ότι καλύτερο υπήρχε εκείνη την εποχή στην Ευρώπη και στην Αμερική, όμορφο ή χρήσιμο για τα γραφεία ενός σπουδαίου Συλλόγου και για την απρόσκοπτη λειτουργία αυτού του χώρου Γραφείων. Μια τέτοια γεναιόδωρη κίνηση δεν συνέβη στη πόλη, τουλάχιστον, κατά τη διάρκεια της περιόδου την οποία εξετάζουμε.

 

Ζ΄. Σχόλιο για τις αποφάσεις.

Μία ενδιαφέρουσα απόφαση η οποία δεν περιορίζεται στα στενά πλαίσια του συμφέροντος του Εμπορικού Συλλόγου είναι αυτή, στην πρώτη καταγραφή των πρακτικών της 27^ης Μαρτίου 1924, η οποία ζητεί «ν’ ανακινηθή» η κατασκευή «ουρητηρίων και αποχωρητηρίων» στην άνω και κάτω Αγορά. Πρόκειται για ένα ζήτημα πολιτισμού γενικότερα, το οποίο τίθεται από τον Σύλλογο μιας επαρχίας στη Δυτική Μακεδονία κατά το έτος 1924. Περίπου 100 χρόνια αργότερα, μέρες  του 2023, και το θέμα αυτό, το οποίον  τότε απασχόλησε τον Εμπορικό Σύλλογο Καστορίας, υφίσταται  με τον πιο άσχημο και δυσώδη τρόπο στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, σε απόσταση μερικών μέτρων από το άγαλμα του Βενιζέλου.

Από την τρίτη συνεδρίαση του 1924, το Δ.Σ. διακρίνεται από το πνεύμα το οποίον επιδεικνύει, της συνεργασίας δηλαδή με τα άλλα επαγγελματικά σωματεία της Καστοριάς, για την αποτελεσματικότερη υπεράσπιση ζητημάτων κοινού ενδιαφέροντος. Προκειμένου να αντιμετωπίσουν την «άγρια φορολογία» υπέρ της Κοινότητας, την οποία αποφασίζει και επιβάλει το ίδιο το Κοινοτικό Συμβούλιο, προκρίνεται, ως η πλέον ενδεδειγμένη κίνηση, αυτή της συνεργασίας του Συλλόγου με τον Σύνδεσμο Γουνοποιών και τον Σύλλογο των Υποδηματοποιών Καστορίας. Η ισχύς εν τη ενώσει  φαίνεται ότι αποτελεί σταθερή απόφαση και μόνιμη θέση επιλογής του Συλλόγου, οποτεδήποτε προκύπτουν ζητήματα τα οποία αφορούν και άλλους επαγγελματίες, ευρισκομένους πέραν του χώρου του. Όταν «διαλαλείται» επικείμενη βαρεία φορολογία καθαράς προσόδου [Φ.Κ.Π.] παρελθουσών  χρήσεων, ο  Σύλλογος στη συνεδρίαση της 12/5/1925, προεπιλέγει  και προκρίνει συνεργασία με τον Σύνδεσμο Γουνοποιών. Και στην μεταπροσεχή συνεδρίαση του Δ.Σ., της 23/5/1925, αποφασίζεται η αποστολή εγγράφου περί συνεργασίας στο Σύνδεσμο Γουνοποιών, στο οποίο διατυπώνεται το πνεύμα (συνεργασιών) του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας: «ο Σύλλογός μας πάντοτε επιθυμεί να έχωμεν αλληλεγγύην».

Η σημαντικότερη απόφαση της περιόδου - και μία από τις πιο ενδιαφέρουσες που έλαβε ποτέ ο Σύλλογος - ήταν η απόφαση για την αλλαγή ή όχι της ημέρας της εβδομαδιαίας αγοράς, η οποία μέχρι τότε ήταν η Δευτέρα. Εκείνοι που είχαν την πρωτοβουλία της αλλαγής πρότειναν αντί της Δευτέρας, ως πιο συμφέρουσα, αυτήν  του Σαββάτου. Ο απλός και συνάμα καίριος τρόπος με τον οποίον εξηγείται η τεκμηρίωση της ληφθείσης αποφάσεως, καθώς παρουσιάζει με ισοβαρή τρόπο τους χριστιανούς και τους εβραίους της πόλεως, αποτελεί καλή στιγμή για την συμβίωση αλλά και τη συνεργασία των Ελλήνων πολιτών της Καστοριάς. 

Ο Σύλλογος είναι υποχρεωμένος να υποστηρίζει τα δικαιώματα όλων των μελών του, ατομικώς για το κάθε μέλος ως πρόσωπο με την ιδιότητα του εμπόρου, αλλά συγχρόνως οφείλει να προστατεύει και το μέρος εκείνο του συνόλου το οποίον, σε αυτή τη περίπτωση, τηρεί όσες υποχρεώσεις απορρέουν από τις  επιταγές της θρησκείας του.

Η διατύπωση της φράσεως «Αφ ετέρου δε θίγονται καιρίως και τα συμφέροντα των εν λόγω συναδέλφων Ισραηλιτών» προϋποθέτει μίαν απόσταση από τα γεγονότα, τέτοια ώστε με την αντικατάσταση της λέξεως «ισραηλιτών» με τη λέξη «χριστιανών» θα μπορούσε, κατά τρόπο ασφαλή, να περιγράψει το δίκαιο, σε ανάλογη περίπτωση, του άλλου κόσμου της παραλίμνιας πολιτείας.

Την ωριμότητα της σχετικής αποφάσεως αποδεικνύει το γεγονός ότι στη ψηφοφορία με το ερώτημα της αλλαγής ή όχι, 8 σύμβουλοι εψήφισαν όχι και μόνον ένας εψήφισε ναι. Και αυτός ο μειοψηφήσας εμμένει στην απόφασή του, η οποία καταγράφεται στο πρακτικό, και υποστηρίζει  σύμφωνα με αυτήν ότι πρέπει να αλλάξει η ημέρα της εβδομαδιαίας αγοράς, αλλά πιστεύει και αυτός ότι δεν μπορεί αυτή να είναι το Σάββατο. Το σύνολον δηλαδή των μελών του Δ.Σ. αναγνωρίζει ότι εξαιρείται η ημέρα εορτής των Εβραίων από αυτήν που θα μπορούσε να είναι η εβδομαδιαία ημέρα αγοράς της Καστοριάς. Αξίζει να υπογραμισθεί ότι την απόφαση έλαβε το Δ.Σ. επί προεδρίας του Λεων. Μαυροβίτη. Το ίδιο διάστημα περίπου και η εφημερίδα «Καστορία» με κύριο άρθρο της υποστηρίζει ότι «Αν θέλομεν να μη παρακμάση η πόλις μας ας αλλάξωμεν την ημέραν της αγοράς μας». Υπογραμμίζει ότι «… Η Δευτέρα δεν είναι η κατάλληλος ημέρα δια την αγοράν της πόλεως […]» και παρακάτω διευκρινίζει ότι  «…εις παλαιοτέρας εποχάς ημέρα αγοράς ήτο η Κυριακή, την οποίαν ο τότε Μητροπολίτης μετέφερεν εις την αμέσως επομένην ημέραν….». Με εξαιρετικό τρόπο γραφής, όπως συχνά συμβαίνει με τα κείμενα της «Καστορίας», ο συντάκτης διατυπώνει την άποψη  ότι η Δευτέρα δεν είναι κατάλληλη ημέρα αγοράς  «Διότι ομοιάζει προς θεατρικήν παράστασιν διδομένην την 9 πρωϊνήν ώραν». Και στη συνέχεια πάλι επιμένει ότι «πρέπει να αλλάξη η ημέρα της αγοράς μας, διότι ταχέως θα φθάσωμεν εις εμπορικόν μαρασμόν¹⁴.».

Για τη Δευτέρα ημέρα της εβδομάδος – ημέρα της εβδομαδιαίας αγοράς στη Καστοριά -  υπάρχει ακόμα ένα πρόβλημα, το οποίον καλείται να αντιμετωπίσει ο Σύλλογος. Αυτή την ημέρα συνεδριάζει το κακουργοδικείο και έμποροι υποχρεώνονται να παρευρίσκονται στα δικαστήρια κατά τη διάρκεια της διαδικασίας κληρώσεως των ενόρκων. Το Δ.Σ., κατά τη συνεδρίαση της 26^ης Μαΐου 1926, αποφασίζει, με έγγραφό του, να παρακαλέσει το Εφετείον Θεσσαλονίκης, όπως αυτό ορίσει άλλη ημέρα, εκτός της Δευτέρας, για την εκδίκαση των κακουργημάτων. Αργότερα, προκειμένου οι έμποροι να μένουν απερίσπαστοι από κάθε είδους  υποχρεώσεις κατά την Δευτέρα, το Δ.Σ., στη συνεδρίαση της 4/12/1929, αποφασίζει να υποβάλει παράκληση στον Πρόεδρο του Δικαστηρίου Καστορίας ώστε τις συνεδριάσεις της Δευτέρας να τις προσδιορίζει για άλλη ημέρα της εβδομάδας.

Ένα θέμα το οποίον θα απασχολήσει το Δ.Σ. είναι η υπηρεσιακή συμπεριφορά του διαχειριστή Μονοπωλείου Καστοριάς. Στο Πρακτικό της 8/4/1926 σημειώνονται τα πρώτα παράπονα (και καταγράφεται η απαρχή προβλημάτων) των εμπόρων - μελών του Συλλόγου, με τον διαχειριστή του Μονοπωλείου. Το Δ.Σ. ζητεί να ενημερωθεί από τις αρμοδιες δημόσιες υπηρεσίας για τα καθήκοντα και τα δικαιώματα του Διαχειριστή με σκοπό, όπως φαίνεται, την παρακολούθηση (αλλά και την εκτίμηση) του τρόπου συμπεριφοράς του υπαλλήλου, κατά την εκτέλεση  της υπηρεσίας του. Ένα μήνα αργότερα, στις 12/5/1926,  επανέρχονται οι έμποροι παραπονούμενοι κατά του Διαχειριστή για την λιανική τιμή πωλήσεως του άλατος αλλά και για την απομακρυσμένη θέση στην οποία ευρίσκεται η αποθήκη του Μονοπωλείου. Οι έμποροι, και το Δ.Σ. του Συλλόγου τους, ζητούν από την αρμόδια υπηρεσία να ελέγξει τον διαχειριστή και να τον διατάξει «δεόντως», σύμφωνα φυσικά με τις δικές τους εκτιμήσεις και  τα δικά τους αιτήματα. Και στη συνεδρίαση της 9^ης Ιουνίου 1926, το Συμβούλιο αποφασίζει με έγγραφό του να εκθέσει τις παρανομίες του διαχειριστή σε βάρος των εμπόρων και να ζητήσει από τους ανωτέρους του τον αυστηρό του έλεγχο. Αλλά και στις 24 Ιουλίου 1926, το Δ.Σ. αποφασίζει την αίτηση παραπόνων των εμπόρων κατά του διαχειριστή να την διαβιβάσει στο Υπουργείο Οικονομικών καθώς και στην Υποδιοίκηση Καστορίας.

Έντονη υπήρξε, αργότερα, και η αντιδικία μεταξύ του Εμπορικού Συλλόγου (και 6 ακόμα Συνδέσμων της Καστοριάς) με τον Διευθυντή του τοπικού υποκαταστήματος της Εθνικής Τραπέζης. Στη συνεδρίαση του Δ.Σ. της 3^ης Ιανουαρίου 1932, στην οποία παρίστανται και υπογράφουν τα Πρακτικά 36 μέλη του Συλλόγου, προαναγγέλονται όσα θα συζητήσουν (και θα αποφασίσουν) τα Επαγγελματικά Σωματεία Καστορίας δυο μέρες αργότερα, στις 5 Ιανουαρίου 1932. Όπως φαίνεται από το Πρακτικό τα 7 Σωματεία, το σύνολο των επαγγελματιών της πόλεως, αποφασίζουν να κινηθούν εναντίον του Διευθυντή της Εθνικής Τραπέζης και προς τούτο θα διαμαρτυρηθούν αρμοδίως στο Κεντρικό Κατάστημα της Εθνικής Τραπέζης, σημειώνοντας «την αστάθειαν και ασυνέπειαν» οι οποίες χαρακτηρίζουν τον Διευθυντή του τοπικού Υποκαταστήματος. Απεφάσισαν επίσης για το ίδιο ζήτημα να απευθυνθούν στη Κυβέρνηση και να παρακαλέσουν να επιτραπεί η συμμετοχή δύο εμπόρων, στην Επιτροπή Χορηγήσεως Συναλλάγματος «δια την εξακρίβωσιν έστω και συμβουλευτικώς». Όλες οι αποφάσεις οι οποίες λαμβάνονται, από κοινού από τα συμμετέχοντα Σωματεία, έχουν σκοπό να ελέγξουν τις δυνατότητες τις οποίες είχε (και ασκούσε) το προηγούμενο διάστημα ο Διευθυντής με τρόπο ο οποίος φαίνεται ότι δημιουργούσε προβλήματα στις σχέσεις Τραπέζης – συναλλασσομένων εμπόρων.

Στη σειρά των γενικότερων  σημαντικών ζητημάτων 24/9/1926, τα οποία απασχολούν το Δ.Σ. του Συλλόγου είναι η ασφάλεια ανθρώπων και κτιρίων από την καταστροφική δύναμη των πυρκαιών, επομένως, κατανοείται η ανάγκη να προμηθευτεί η Κοινότητα τον απαραίτητο αριθμό πυροσβεστικών αντλιών,  καθώς αυτή στερείται παντελώς αντιπυρικών μέσων προστασίας και ως εκ τούτου παραμένει ανίσχυρος απέναντι στους κινδύνους από τη φωτιά. Αποφασίζεται, επιτροπή μελών του Δ.Σ. να παρουσιαστεί στον Πρόεδρο της Κοινότητος Καστορίας προκειμένου να τον παρακαλέσει για την ανάγκη να προμηθευτεί η Κοινότητα αντλίες – «την απόλυτον ανάγκην», όπως σημειώνεται στη σχετική απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου.

Δύο αποφάσεις φροντίζουν να ρυθμίσουν θέματα τα οποία απασχόλησαν αρκετά μέλη του Συλλόγου. Με την πρώτη: Καταβάλεται προσπάθεια να ανακληθεί η διάταξη, σύμφωνα με την οποία επιτρέπεται η πώληση λιανικώς καπνών και σιγαρέττων μόνον υπό αναπήρων και θυμάτων πολέμου, καθώς για την Καστοριά προβλέπονται 20 και υπάρχουν μόνον 2 τέτοιες θέσεις πωλήσεως. Και με τη δεύτερη: Να μην ισχύσει, τουλάχιστον προσωρινά, η προφορική παραγγελία του αστυϊάτρου περί απαγορεύσεως της πωλήσεως φαρμακευτικών ειδών από τα παντοπωλεία. Και οι δύο αυτές αποφάσεις επιδιώκουν να θεραπεύσουν αιτήματα των παντοπωλών, οι οποίοι αποτελούν ισχυρό βραχίονα του Συλλόγου αλλά και του εμπορικού κόσμου της πόλεως συνολικότερα.

Στη συνεδρίαση της 6^ης Οκτωβρίου 1926, το Συμβούλιο αποφασίζει να απαντήσει σε διερευνητικό τηλεγράφημα της Εμπορικής και Επαγγελματικής Ομοσπονδίας Θεσσαλονίκης, περί ενδεχομένης συμμετοχής του Συλλόγου στις κοινοβουλευτικές εκλογές του Νοεμβρίου 1926. Το Δ.Σ., συμφώνως με την σταθερή του άποψη περί συνεργασιών, προσκαλεί αμέσως την επομένη, 7^η Οκτωβρίου, σε κοινή συνεδρίαση τους Προέδρους των Συνδέσμων Γεωργοκτηματιών, Καφεζαχαροπλαστών, Γουνοποιών, Υποδηματοποιών και Αλιέων. Πράγματι, στις 7/10 φαίνεται ότι διανοίγεται ο δρόμος για την συμμετοχή των Συλλόγων Καστορίας στον επικείμενο εκλογικό αγώνα και αναζητούνται τα  κατάλληλα πρόσωπα από τους χώρους των Εμπόρων και Επαγγελματιών της Επαρχίας, τα οποία θα προταθούν για να συμμετάσχουν σε αυτόν.

Στην μεθεπόμενη συνεδρία, μάλιστα, υποδεικνύεται ως κατάλληλος υποψήφιος ο φαρμακοποιός Κ. Μήλιος ενώ, ταυτοχρόνως, το Δ.Σ. με τηλεγράφημα προς τον Εμπορικό Σύλλογο Φλωρίνης, ζητεί να ενημερωθεί για τις ανάλογες κινήσεις (και τα αποτελέσματά τους),  οι οποίες είχαν πραγματοποιηθεί στην Επαρχία Φλωρίνης, ώστε να συνεκτιμηθεί η κατάσταση και να οριστικοποιηθεί η κάθοδος ή όχι εκπροσώπων του χώρου στις επικείμενες εκλογές, συνολικά στο νομό Φλωρίνης. Φαίνεται ότι απαραίτητη προϋπόθεση καθόδου στον εκλογικό στίβο, υποψηφίων - εκπροσώπων από τον χώρο των εμπόρων και των επαγγελματιών της Επαρχίας Καστορίας, αποτελεί η κοινή συναντίληψη, περί καθόδου από τους ίδιους χώρους επίσης, υποψηφίων και από την επαρχία Φλωρίνης – εκπροσώπων των Συλλόγων και Συνδέσμων της πρώτης Επαρχίας του νομού.

Μετά από δύο πραξικοπήματα, αυτά του Παγκάλου και του Κονδύλη, οι βουλευτικές εκλογές έγιναν στις 7 Νοεμβρίου 1926 με το σύστημα της απλής αναλογικής. Και σε αυτές συμμετείχε ο Συνασπισμός Επαγγελματικών και Παραγωγικών τάξεων, ο οποίος  έλαβε 301 ψήφους, ποσοστό 1,80%. Τις περισσότερες πήρε ο Ιωάννης Μανδρινός (139) ενώ ο Κωνσταντίνος Μήλιος, ο οποίος αναφέρθηκε στη συνεδρίαση του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας, έλαβε 53 ψήφους. Παρότι το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής μπορεί να βοηθήσει μικρούς εκλογικούς σχηματισμούς, εν τούτοις η πολιτική εμπλοκή των Επαγγελματικών και Παραγωγικών τάξεων δεν έτυχε καλής υποδοχής από τους πολίτες του νομού ούτε, φαίνεται,  ότι υποστηρίχθηκε, τουλάχιστον, από το σύνολο των μελών των Συλλόγων και Συνδέσμων, (και των δύο Επαρχιών), οι οποίοι συμμετείχαν στο εκλογικό επιχείρημα. Αλλά, και ο τρόπος σχηματισμού του συνδυασμού παρουσιάζει ασάφειες και δημιουργεί ερωτηματικά, καθώς ο Ιωάννης Ζωγράφος, μέλος του Εμπορικού Συλλόγου, κατήλθε υποψήφιος με το Συνεργατικό Αγροτικό Κόμμα (Δραγούμης) αλλά και ο πρόεδρος των Γεωργοκτηματιών Ηλίας Χαλάτσης συμμετείχε με τους συνεργαζομένους ανεξάρτητους. 

Η παρουσία ισχυρών πολιτικών παραγόντων επικεφαλής των συνδυασμών των μεγάλων κομμάτων (Ι. Βαλαλάς, Γ. Μόδης, Σίμος Λιούμπης), καθώς κι η ιδιαίτερη παρουσία ως υποψηφίου του Φιλίππου Δραγούμη (με συνυποψηφίους τους Στέργιο Μπινόπουλο και Γεώργιο Τσόντο - Βάρδα), περιόριζαν εξ υπαρχής τις δυνατότητες επιτυχούς αναδείξεως νέου πολιτικού σχηματισμού στο νομό, εκείνη την περίοδο.

Η επταετής διάρκεια εγγραφών του καταστίχου των Πρακτικών διεκπεραιώνεται πολιτικά, μεταξύ της διμήνου πρωθυπουργίας του Ελευθερίου Βενιζέλου στην αρχή της, (11 Ιανουαρίου – 6 Φεβρουαρίου 1924) και της τετραετούς θητείας του στο πέρας της (4 Ιουλίου 1928 – 26 Μαΐου 1932).  Ενδιαμέσως διοίκησε, ένας μεγάλος αριθμός κυβερνήσεων και πρωθυπουργών, η δικτατορία του Πάγκαλου αλλά και το κίνημα και η πρωθυπουργία του Κονδύλη. Σε αυτή τη περίοδο [1924-1930] χρημάτισε πρωθυπουργός από τις 4 Δεκεμβρίου 1926 έως 4 Ιουλίου 1928 με την υποστήριξη διαφόρων (και σημαντικών) πολιτικών δυνάμεων ο Αλέξανδρος Ζαΐμης.

Είναι επί πρωθυπουργίας Ζαΐμη, όταν ο Εμπορικός Σύλλογος Αθηνών σχεδιάζει την ίδρυση οργανώσεως αποτελουμένης από αντιπροσώπους τοπικών οργανώσεων, η οποία θα παρακολουθεί την κομμουνιστική κίνηση και θα λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα για την καταπολέμησή της. Η επιστολή του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών προς τον ομόλογο της Καστορίας, προφανώς, ενημέρωνε αυτόν για την ίδρυση της αντικομμουνιστικής οργανώσεως στην Αθήνα και πιθανόν επιζητούσε να συμμετάσχει στην οργάνωση, με αντιπρόσωπό του, και ο τοπικός Σύλλογος Καστορίας. Το Δ.Σ. του Εμπορικού Συμβουλίου Καστορίας, στη συνεδρίαση της 28/7/1927, αποφεύγει να αποφασίσει ή να εκφράσει οιαδήποτε άποψη επί του θέματος και  μεταθέτει την λήψη σχετικής αποφάσεως σε μελλοντική Γενική Συνέλευση  του σώματος των μελών. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, διατίθεται χρόνος προς ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των μελών, πιθανόν και μεταξύ ωρισμένων μελών του Δ.Σ. και  των κομματικών τοπικών παραγόντων, κατά περίπτωση των φίλα προσκείμενων στο Σύλλογο. Οι βουλευτές του νομού και εν γένει οι πολιτικοί των κομμάτων της περιοχής, διαθέτουν καθαρή εικόνα όσων διαδραματίζονται στην Αθήνα και αναφέρονται ή έχουν σχέση με τους τοπικούς πληθυσμούς.  

Το θέμα, όπως φαίνεται από το βιβλίο των Πρακτικών, δεν συζητήθηκε σε Γενική Συνέλευση του Συλλόγου, απλώς, στη συνεδρίαση της 13^ης Οκτωβρίου 1927, το Δ.Σ. έλαβε απόφαση με την οποία εγκρίνει τις ενέργειες του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών εναντίον των κομμουνιστών και φρόντισε να ενημερώσει σχετικώς  τον Σύλλογο των Αθηνών για την απόφασή του αυτή.

Ο Σύλλογος, παραμένοντας σταθερά προσηλωμένος στην ανάγκη των συνεργασιών με τους άλλους Συλλόγους της πόλεως, στη συνεδρίαση της Γενικής Συνελέυσεως των μελών του της 18 Δεκεμβρίου 1927 αποφασίζει, παμψηφεί, περί συνενώσεως αυτού με τα λοιπά Σωματεία σε μία «Ομοσπονδία Επαγγελματιών Καστορίας». Προς τούτο εκλέγει δύο κορυφαία μέλη του, τους Βασίλειο Νικίδη και Χαΐμ Κοέν, και τους αναθέτει να συνεργαστούν με τους αντιπροσώπους που θα υποδείξουν τα άλλα Σωματεία, για την ψήφιση του Καταστατικού και την αναγνώριση του Σωματείου της Ομοσπονδίας. Φαίνεται όμως ότι δεν είχαν ωριμάσει ακόμα οι συνθήκες για την δημιουργία της Ομοσπονδίας και η σχετική απόφαση του Συλλόγου, προφανώς σε συνεννόηση και με τους άλλους Συλλόγους, δεν πραγματοποιήθηκε τουλάχιστον μέχρι το 1933.

Για τη ανάπτυξη του εμπορίου σε κάθε περιοχή απαιτείται η ύπαρξη οδικού δικτύου σε καλή κατάσταση  και η παρουσία επαρκών μέσων μεταφοράς ανθρώπων και  προϊόντων με στόχο την ελαχιστοποίηση της δαπάνης του μεταφορικού κόστους από τα σημεία παραγωγής, στους χώρους καταναλώσεως των αγαθών. Και ο Εμπορικός Σύλλογος, σχετικώς ενωρίς το 1924, ζητεί να υπάρξει η επισκευή του δρόμου Καστοριάς - Αμυνταίου. Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις δυνατότητες της Κοινότητος, υποδεικνύει την προσωπική εργασία, ως τον τρόπο εκείνο με τον οποίο θα μπορούσε να επιτελεσθεί το συγκεκριμένο έργο. Πέντε χρόνια αργότερα, για το ίδιο θέμα, ο Σύλλογος επανέρχεται και από κοινού αυτή τη φορά με τον Σύνδεσμο Γουνοποιών, αποφασίζεται, όπως, με διάβημά τους στον νομάρχη Φλωρίνης, επιτύχουν την  παροχή χρηματικού κονδυλίου για την επισκευή της οδού «από Νταουλίου μέχρι Σόροβιτς».      

Αργότερα το 1929 αποφασίζεται να ενημερώσουν εγγράφως τον Μηχανικό του Δήμου καταθέτοντας τις απόψεις τους  «δια το ζήτημα της διευθετήσεως της κοίτης του ποταμού παρά την γέφυραν Μανιάκην». Και το 1930, κατόπιν πληροφοριών, προλαβαίνουν να διατυπώσουν τη γνώμη τους για τη μεταφορά της γέφυρας Μανιάκων επί του Αλιάκμονος, ώστε να «διευκολυνθή η συγκοινωνία των πέραν του ποταμού τούτου κατοίκων των χωρίων».

Στη συνεδρίαση της 26.5.1926, σύμφωνα με απόφαση του Δ.Σ., ορίζονται οι εορτάσιμες ημέρες του έτους κατά τις οποίες τα εμπορικά καταστήματα οφείλουν να είναι κλειστά - αυτές είναι 28 και είναι όλες χριστιανικές εορτές: η Μεγάλη Παρασκευή και τρεις ημέρες του Πάσχα, τρείς ημέρες των Χριστουγέννων, 25 Μαρτίου «Ευαγγελισμός της Θεοτόκου», των Θεοφανείων, της Αναλήψεως του Σωτήρος, της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος και 17 εορτές της Παναγίας και Αγίων της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Αυτές τις ημέρες θα είναι κλειστά τα καταστήματα των χριστιανών και των ισραηλιτών εμπόρων της πόλεως. Στο Εορτολόγιο δεν περιλαμβάνεται κάποιος αριθμός εβραϊκών εορτών, όπως θα έπρεπε – δεν ορίζεται ούτε μία αργία για εβραϊκή εορτή.  Και ταυτοχρόνως απουσιάζει οποιαδήποτε ένσταση ή διαμαρτυρία εκ μέρους των ισραηλιτών, μελών του Δ.Σ. ή των ισραηλιτών μελών του Συλλόγου συνολικότερα. Είναι ακόμη μία περίπτωση, κατά την οποία φαίνεται ότι ο τρόπος λειτουργίας του Εμπορικού Συλλόγου, παρά την εξαιρετική παρουσία των εβραίων εμπόρων της πόλεως σε αυτόν, κινείται εντός πλαισίου το οποίον καθορίζεται από την συνολική υπεροχή των χριστιανών στη πόλη και στη χώρα.

Μία από τις τελευταίες, και πιο ενδιαφέρουσες,  Γενικές Συνελεύσεις της οποίας το Πρακτικό δημοσιεύται εδώ, είναι αυτή της εικοστής έκτης Μαρτίου 1933. Στην επιτροπή, η οποία σχηματίζεται κατ’ αυτήν, συμμετέχουν τρεις χριστιανοί, οι Γεώργιος Γκολογκίνας, Βασίλειος Νικίδης και Αθαν. Τουμπίδης,  και τρεις ισραηλίτες, οι Ιακώβ Ελιάου, Ισαάκ Ρούσου και Βενιαμίν Κονφίνου, πρόκειται για έξι από τους ισχυρότερους παράγοντες της πόλεως. Τα συγκεντρωμένα στη Συνέλευση  36 μέλη, ένας σημαντικός αριθμός στο σύνολο των 82  εν ενεργεία  (καλλίτερα των εγγεγραμμένων) μελών, προβαίνουν σε μία κίνηση η οποία προκαλεί θετική έκπληξη. Με τη δημιουργία ενός τύπου σεισάχθιας, αποδεσμεύονται  από την οικονομική οφειλή προς τον Σύλλογο τα μέλη εκείνα, τα οποία δεν είχαν καταβάλει τη μηνιαία συνδρομή τους, πιθανόν, για αρκετό χρονικό διάστημα και ως εκ τούτου καθίστατο δυσχερής (ή ανεπιθύμητη)  η ταμειακή τακτοποίηση τους  απέναντι στον Σύλλογο. Και, συγχρόνως, οι 36 καταβάλλουν ως δωρεά ποσά, τα οποία θα ενισχύσουν αποφασιστικά το ταμείον του Συλλόγου.  Οι έχοντες αποφασίζουν να στηρίξουν οπωσδήποτε  την λειτουργία του Συλλόγου και, παρότι αυτοί είναι έμποροι, και πρέπει να τηρείται επακριβώς το δούναι και λαβείν – ιδίως στις μεταξύ των σχέσεις - η διαφαινόμενη πορεία του Συλλόγου έθετε επιτακτικά το ερώτημα της υπάρξεως αυτού ή της διαλύσεώς του. Και σε αυτό το δίλημμα τα μέλη υπερέβησαν τον εαυτό τους και προχώρησαν σε λύση άμεση και πρακτικώς δυνατή: 14 ισραηλίτες και 22 χριστιανοί συμφώνησαν και κατέθεσαν οι περισσότεροι ποσά από 100 έως 200 δραχμές για να δώσουν ζωή, κυριολεκτικά, στον Σύλλογό τους. Πρέπει να λάβει υπ’ όψη του κανείς ότι χρειάστηκαν τρεις συνεδριάσεις στο παρελθόν, προκειμένου να αυξηθεί η μηνιαία συνδρομή από 5 σε 10 δραχμές. Υπήρχαν εκείνοι που είχαν και έπρεπε να πεισθούν για την αναγκαιότητα της αυξήσεως, αλλά υπήρχαν και οι μεσαίων δυνατοτήτων έμποροι για τους οποίους οποιαδήποτε επιβάρυνση δεν θα ήταν καθόλου ευπρόδεκτη και θα προτιμούσαν να την αποφύγουν. Άλλωστε, από αυτή την τελευταία κατηγορία θα ήταν όσοι καθυστερούσαν να καταβάλουν την συνδρομή τους. Και τώρα οι 36 (και οι άλλοι που προσκαλούνται να συνδράμουν) καταθέτουν, ως δωρεά μάλιστα, ποσά τα οποία είναι 10 ή 20 φορές μεγαλύτερα από την αναβαθμισμένη μηνιαία συνδρομή. Οι 7 από τους 14 Ισραηλίτες και οι 6 από 22 χριστιανούς δωρίζουν το ποσόν των 200 δραχμών ο καθένας και δύο χριστιανοί των 250 δραχμών.

Οι περισσότερον επιτυχημένοι έμποροι είτε κατανοούν καλύτερα την ανάγκη λειτουργίας του Συλλόγου, είτε είναι αυτοί που,  κυρίως, επωφελούνται από την παρουσία και την ανάπτυξή του. Συνήθως συμβαίνουν και τα δύο: ο Εμπορικός Σύλλογος, με την εν γένει δραστηριότητά του, διευκολύνει και ευνοεί το σύνολον της εμπορικής δραστηριότητας στην ευρύτερη περιοχή της Επαρχίας ή του νομού, δίνοντας ταυτοχρόνως την μεγαλύτερη ώθηση αναπτύξεως στις ισχυρότερες μονάδες του χώρου. Και αυτές ανήκουν στους επικεφαλής εμπόρους κάθε είδους – ή ειδών - προϊόντων. Τα μέλη επωφελούνται ανάλογα με το μέγεθός τους και οι  περισσότερον  δυνατοί, συνήθως, επεκτείνονται και καταλαμβάνουν την  περισσότερη έκταση στον επαγγελματικό χώρο, στον οποίον δραστηριοποιείται ο καθένας.

Στους Εμπορικούς οδηγούς της Ελλάδας διασώζονται ενδιαφέροντα στοιχεία για τους επαγγελματίες και επιστήμονες των πόλεων - πρωτευουσών νομών ή επαρχιών - και των σημαντικότερων κωμοπόλεων του κάθε νομού ή επαρχίας της χώρας. Από τους εγκυρότερους υπήρξε ο Οδηγός του Γαβ. Γαβριηλίδη και από αυτόν αντιγράφονται τα ονομεπώνυμα των Εβραίων επαγγελματιών της επαρχίας Καστορίας, εκείνων οι οποίοι είχαν εγγραφεί  στις σελίδες του στην αρχή της δεκαετίας του ’40. Η περίοδος συγκεντρώσεως των στοιχείων  καθώς και το έτος εκτυπώσεώς του Οδηγού ευρίσκονται κοντά στίς ημέρες της αιχμαλωσίας και  της απελάσεως των Εβραίων της Ελλάδας, με αποτέλεσμα σχεδόν όλοι οι Καστοριείς Εβραίοι όσοι αναφέρονται στον Οδηγό είναι βέβαιον ότι συνελήφθησαν την 24^η Μαρτίου 1944 – αυτοί και οι οικογένειές τους – και οδηγήθηκαν βιαίως  στο Άουσβιτς και στο θάνατο. 

Πίνακας 2. Εβραίοι επαγγελματίες των οποίων τα ονοματεπώνυμα περιέχονται στον Μέγα Οδηγό Βορείου Ελλάδος 1939-1940 του Γαβ. Γαβριηλίδη [ΓΑΒ. ΓΑΒ.].

1.Ελιάου	Καλέφ	[Χαίμ]	[1891]	αλευρόμυλοι / αλευροπωλείο
2. Δεμάγιο	Ιακ[ώβ]	[Μωυσής]	[1880]	αλευροπωλείο
3. Ασαέλ	Αβραάμ	(Ισαάκ)	(1902)	ανθρακοπωλείο (έμπορος)
4. Κοέν	Ναφθ.& Χαίμ*	(Σολομών)	(1904)	αποικιακά-εδώδιμα (έμπορος)
5. Μάγιο	Αβρ[αάμ]	[Σαμουήλ]	[1869]	αργυραμοιβείο
6. Ρούσσο*	Αβράμ	(Δαυίδ)	(1892)	αργυραμοιβείο
7. Ρούσσο*	Αβράμ	(Ματαθίας)	(1880)	αργυραμοιβείο
8. Κοέν	Σολομών	(Ραχαμή)	(1907)	ετοιμα ενδύματα (έμπορος)
9. Ρουσσό [Ρούσσο]	Ιακώβ	[Δαυίδ]	[1889]	ζαχαροπλαστείο
10. Μεβοράχ	Ιωσήφ	[Μωυσής]	[1906]	ζωέμπορος [γουνοποιός]
11. Ελιάου	Ιακώβ	[Σαμουήλ]	[1880]	κρεοπωλείο
12. Ελιάου	Ισάκ	[Μωυσής]	[1899]	κρεοπωλείο
13. Ασαέλ	Αβράμ	[Χαίμ]	[1862]	παντοπωλείο
14. Ασαέλ	Χαίμ	[Αβραάμ]	[1902]	παντοπωλείο
15. Κοέν	Μποχ[ώρ]	[Ιωσήφ]	[1886]	παντοπωλείο
16. Μεβοράχ	Αβράμ	[Μιναχές]	[1883]	παντοπωλείο
17. Ρούσσου	Αβεσσαλώμ	[Ισαάκ]	[1870]	παντοπωλείο
18. Ρούσσου	Ιακώβ	[Ιακώβ]	[1903]	παντοπωλείο
19. Ελιάου	Ζιακ [Ιακώβ]	Σ[ολομών]	[1874]	ραπτομηχαναί (Γκρίτσνερ) [έμπορος]
20. Μεβοράχ	Βενιαμίν	[Σουμαγιάς]	[1902]	ραφείο
21. Μεβοράχ	Χαίμ	[Σομαγιάς]	[1893]	ραφείο [εμποροράπτης]
22. Κοέν	Ιακώβ	[Ελιάου]	[1875]	υαλοπωλείο [έμπορος]
23. Ελιάου	Δαυίδ	[Σαμουήλ]	[1906]	υφάσμ-νεωτ. [έμπορος]
24. Ελιάου	Σολ[ομών] & υιός	[Ιακώβ]	[1889]	υφάσμ-νεωτ. [έμπορος]
25. Ελιάου	Μωύς	[Σαμουήλ]	[1903]	υφάσμ-νεωτ. [έμπορος]
26.Ελιάου	Αβραάμ	[Ιακώβ]	[1872]	υφάσμ-νεωτ. [έμπορος]
27.Ελιάου	Σουμαγιά	[Ιακώβ]	[1877]	υφάσμ-νεωτ. [έμπορος]
28. Κονφίνου	Βεν. & υιοί			υφάσματα-νεωτερισμοί
29. Μάγιο	Αβράμ	[Δαυίδ]	[1881]	υφάσμ-νεωτ. [έμπορος]
30. Πιτσιρίλο	Μποχ[ώρ]	[Ιωσήφ]	[1876]	υφάσμ-νεωτ. [έμπορος]
31. Ρούσσου	Αβράμ	[Ισαάκ]	[1885]	υφάσμ-νεωτ. [έμπορος]
32.Ρούσσο	Ισάκ	Χ[αήμ]	[1881]	υφάσμ-νεωτ. [έμπορος]
33. Κοέν	Μωϋσής	[Σολομών]	[1905]	φανοποιείο [τενεκετζής]
Ελιάου	Ιακ.			αργυραμοιβείο
Κοέν	Ναφθαλή			βενζίνης αντιπρ.
Σουμαγιά	Κοέν	Βεν.		ζωέμπορος
Ελιάου	Σολομών			κλίναι
Κοέν&Ζαχαρία				κλίναι
Ρούσσου	Ισάκ			κουρείο
Ελιάου	Ισάκ			λαχανοπωροπωλείο
34. Καμχή	Σαμουέλ Σαμουήλ	Μποχώρ	1914	λαχανοπωροπωλείο
35. Ζαχαρία	Ισάκ	Ισραήλ	1907	παντοπωλείο
Μεχόρ	Ιακ.			παντοπωλείο
36.Κοέν	Χαίμ	Ιακώβ	1888	πιλοποιείο
Μουσιόν	Χαζάν			ραπτομηχαναί
37.Λεβής	Μωϋσής [Μουσιάν]	[Ιούδας]	1878	ραφείο ράπτης
Μάτσας	Αβραάμ			ραφείο
Μωϋσής	Αβραάμ			ραφείο
Μισραχή	Λεών			υαλοπωλείο
38.Ελιάου ή Μιρελάης	Ισάκ	Ιακ. [Ιακώβ]	1851	υφάσμ-νεωτ. [έμπορος]
Ελιάου	Ισάκ	Σαμ.		υφάσμ-νεωτ. [έμπορος]
Ζαχαρίας	Μωϋσής			υφάσμ-νεωτ. [έμπορος]
39.Κασούτο	Ιακ.	[Χαήμ]	1857	υφάσμ-νεωτ. [έμπορος]
Μεβοράχ	Σαμ. & υιοί			υφάσμ-νεωτ. [έμπορος]
Μπενδαβή	Λεών			υφάσμ-νεωτ. [έμπορος]
Ελιάου	αφοι			ψιλικά-νεωτερισμοί
Ελιάου	Ισάκ & Ιακ.			ψιλικά-νεωτερισμοί
Ελιάου	Σολ & υιός	Ι.		ψιλικά-νεωτερισμοί
Κασούτο	Αβρ.			ψιλικά-νεωτερισμοί
Κασούτο	Ελ.			ψιλικά-νεωτερισμοί
Κοέν	Χαίμ			ψιλικά-νεωτερισμοί
Μπενβενίστε	Ζαχαρία			ψιλικά-νεωτερισμοί
Ρούσσο	Αβρ.	Δ.		ψιλικά-νεωτερισμοί
40. Ρούσσου	Μορδόχ	[Μορδοχαίος, Ματαθίας]	1874	Έμπορος, ψιλικά-νεωτερισμοί

 

Συνολικά στον Οδηγό περιλαμβάνονται 63 ονοματεπώνυμα ή επωνυμίες Εβραίων επαγγελματιών της Καστοριάς για τους οποίους έχουμε, συνήθως, το κύριο όνομα και το επίθετο. Σε μία πρώτη προσπάθεια προέκυψε ότι, πιθανόν, μπορούμε να ταυτοποιήσουμε 40 από αυτούς και να συμπληρώσουμε τα στοιχεία τους από τα αντίστοιχα των Εκλογικών Καταλόγων. Για τους υπολοίπους 23 ή δεν υπάρχουν καθόλου στοιχεία στους Καταλόγους ή τα υπάρχοντα κοινά στοιχεία (στον Οδηγό και στον Κατάλογο) δεν μας επέτρεψαν την ταυτοποίηση.
Στους 40 του Πίνακα 2, συμπληρώσαμε - για τον καθένα μέσα σε αγκύλες - το όνομα του πατρός και το έτος γεννήσεως. Στο επάγγελμα, δίπλα σε αυτό που σημειώνεται στον Οδηγό, προσθέσαμε και αυτό των Καταλόγων. Έτσι, παραδείγματος χάριν, διευκρινίζεται ποιοι από τους αναφερομένους στους Καταλόγους γενικώς ως έμποροι, έχουν καταστήματα με υφάσματα - νεωτερισμούς, όπως σημειώνεται στον Οδηγό.
Στις επαγγελματικές κατηγορίες του Οδηγού, «Υφάσματα – Νεωτερισμοί» και «Ψιλικά – Νεωτερισμοί», καταγράφονται 16 και 8 ονοματεπώνυμα ή επωνυμίες Εβραίων σε σύνολο 22 και 12 επαγγελματιών συνολικά, γεγονός το οποίον αναδεικνύει την ιδιαίτερη ενασχόληση (και επιτυχία) των Εβραίων με τις δύο αυτές επαγγελματικές δραστηριότητες. Στον Οδηγό αναφέρεται ο Ρούσσο Αβράμ ως αργυραμοιβός, ενώ στους Καταλόγους σημειώνονται δύο με αυτό το ονοματεπώνυμο, ό ένας γιος του Δαβίδ και ο άλλος του Ματαθία. Αδελφοί πρέπει να είναι οι δύο Μεβοράχ, Βενιαμίν και Χαίμ, γιοι του Σουμαγιά [Σομαγιά] ενώ για τους 3 Κονφίνο[υ] της σπουδαίας οικογένειας του Βενιαμίν Κονφίνο[υ] σημειώνεται ότι οι Ιωσήφ και Χαήμ είναι οι γιοι του Βενιαμίν Κονφίνου και ότι οι 3 συμμετέχουν στο κατάστημα νεωτερισμών και ψιλικών η «Αλήθεια», στην επιχείρηση της οικογενείας στη Καστοριά¹⁵. Τέλος, σύμφωνα με σχετική εγγραφή στον Οδηγό, προκύπτει ότι η οικογένεια Κονφίνο είχε κατάστημα Υφασμάτων – Νεωτερισμών και στο Άργος Ορεστικόν (Χρούπιστα), την κωμόπολη της επαρχίας Καστορίας.

Στον Μέγα Οδηγό Βορείου Ελλάδος και στην κατηγορία «Γουναρικά» καταχωρούνται 96 επαγγελματίες, όλοι χριστιανοί, αλλά και στις κατηγορίες «δέρματα ακατέργαστα» - «δερματοπωλεία και είδη υποδηματοποιΐας» - «βυρσοδεψεία», καταχωρούνται ομοίως 10 έμποροι ή επιχειρηματίες, άπαντες χριστιανοί το θρήσκευμα.

Στην κατηγορία αλευρόμυλοι διαφημίζεται μόνον ένας επιχειρηματίας, ο  Καλέφ Ελιάου ο οποίος ως Καλέβ Ελιάου διαφημίζεται και στην κατηγορία Αλευροπωλεία μαζί με ακόμα έναν εβραίο και έναν χριστιανό έμπορο. Οι αδελφοί Στάθη, οι οποίοι έχουν αλευρόμυλο, διαφημίζονται στην ενότητα «Αρτοποιεία»  καθώς επίσης και στην κατηγορία Ξυλεία – οικοδομήσιμος ύλη,  ως Αφοί Ιωάνν. Στάθη. Στα γουναρικά,  ανάμεσα στα 96 ονοματεπώνυμα των χριστιανών απασχολουμένων με το είδος, συμπεριλαμβάνεται και αυτό ενός άλλου εκ των αδελφών, του Δημητρίου Στάθη.
Τα 3 από τα 5 αργυραμοιβεία ανήκαν στους Ελιάου Ιακ., Μάγιο Αβρ. και Ρούσσο Αβράμ ενώ στην κατηγορία «Ζωέμποροι» οι δύο επαγγελματίες ήταν οι Εβραίοι Μεβοράχ Ιωσήφ και Σουμαγιά Βεν. Κοέν. Στα 17 «Κρεοπωλεία» περιλαμβάνονται και τα δύο των Ελιάου Ιακώβ και Ελιάου Ισάκ ενώ στα 12 «Κουρεία – Κομμωτήρια» - μία κομμώτρια και 11 κουρείς – σημειώνεται το κουρείο του Ρούσσου Ισάκ. Ακόμη, 9 από τα 46 «Παντοπωλεία» ανήκαν σε Εβραίους καθώς και 5 από τα 19 «Ραφεία». Οι αριθμοί οι οποίοι αναφέρονται στους Εβραίους επαγγελματίες και στις δύο τελευταίες κατηγορίες σχηματίζουν, υψηλότερο  ποσοστό από το αντίστοιχο του εβραϊκού πληθυσμού, σε σχέση με τον συνολικό πληθυσμό της πόλεως.

Οι δύο κατηγορίες, στις οποίες φαίνεται το ιδιαίτερο βάρος που είχαν για την πόλη οι εβραίοι έμποροι είναι τα «Υφάσματα – Νεωτερισμοί» και τα «Ψιλικά – Νεωτερισμοί». Στη πρώτη περίπτωση 16 από τους 22 διαφημιζόμενους και στην δεύτερη 9 από τους 12 είναι εβραίοι. Σε αυτό τον ευρύτερο χώρο, μόνον δύο έμποροι, εβραίοι και οι δύο, διαφημίζονται στα «Ενδύματα έτοιμα», ενδεικτικό της συνολικής ισχυρής παρουσίας των εβραίων εμπόρων στα είδη: υφάσματα – ενδύματα – νεωτερισμοί και ψιλικά. Σε αρκετές ενότητες όπως γουναρικά, γαλακτοπωλεία, κουρεία – κομμωτήρια, σιδηρικά – χρώματα, σιδηρουργεία κ.ά. δεν υπάρχουν ονόματα εβραίων, γεγονός το οποίον  σημαίνει ότι δεν είχαν δραστηριοποιηθεί σε αυτές τις εργασίες εβραίοι ή, ενδεχομένως, θα υπήρξε κάποιος απασχολούμενος, με περιορισμένη εμπορική παρουσία,  τέτοια που δεν θα τον ενδιέφερε να  διαφημιστεί στον επαγγελματικό οδηγό. Εντύπωση προξενεί το γεγονός ότι στα 19 καφενεία του Οδηγού κανένα δεν αναφέρεται σε εβραίο επαγγελματία, γεγονός το οποίον σημαίνει ότι οι εβραίοι σύχναζαν στα καφενεία των χριστιανών συνδημοτών τους. 

Δεν συναντήσαμε, μέχρι στιγμής, Εβραίο επαγγελματία βιβλιοπώλη, παλαιοπώλη, παλιατζή ή έμπορο μεταχειρισμένων ειδών, παρόλο που στους τρεις τελευταίους χώρους γνωρίζουμε ότι υπήρχαν εργαζόμενοι εβραίοι σε όλες τις κοινότητες της Ελλάδας. Επομένως, θα κλείσουμε αυτή την ενότητα με την αναφορά σε ένα ταπεινό επάγγελμα και σε έναν σκληρά εργαζόμενο επαγγελματία: ο Κοέν Μωϋσής του Σολομώντος γεννηθείς το 1906 έχει φανοποιείο σύμφωνα με τον Οδηγό ή είναι τενεκετζής σύμφωνα με τον Κατάλογο.

Οι νεαροί  εβραίοι, συνήθως, ακολουθούσαν το επάγγελμα του πατέρα τους ή εργάζονταν ως υπάλληλοι στα εμπορικά των ομοθρήσκων τους στη πόλη. Οι περισσότεροι τελείωναν το δημοτικό και αμέσως μετά, από ενωρίς, παιδιά ακόμη ή μόλις έφηβοι, εργάζονταν στο χώρο της οικογενειακής επιχείρησης. Υπήρξαν περιπτώσεις νέων, αγοριών και κοριτσιών,  οι οποίοι είχαν εγγραφεί  και θα συνέχιζαν να σπουδάζουν στο γυμνάσιο, αυτό όμως, κυρίως, συνέβη τα τελευταία έτη πριν από τον πόλεμο και περιορίζονταν σε ένα μικρό αριθμό παιδιών, αγοριών και, ακόμη λιγότερο, κοριτσιών. Έτσι εξηγείται το γεγονός ότι δεν συναντάται κανείς εβραίος στους καταγεγραμμένους στον Οδηγό επιστήμονες της πόλεως [Δικηγόροι –συμβολαιογράφοι,   ιατροί – οδοντίατροι, πολιτικοί μηχανικοί – κ.ά.]. Στη «Καστοριανή Ζωή» έχουμε δύο μικρές ειδήσεις για ένα φοιτητή της ιατρικής, και στη συνέχεια ιατρό, από τη Καστοριά τον Τζιούλη Κοέν¹⁶. Αργότερα, από τη «Καστορία» πληροφορούμαστε ότι μετά την θητεία του «ο έφεδρος ιατρός» Ζιουλ Κοέν θα εγκατασταθεί και θα εργασθεί στη Θεσσαλονίκη - στο ίδιο φύλλο της «Καστορίας» δημοσιεύεται και η επαγγελματική του διαφήμιση στη νέα του διαμονή¹⁷. Στην ίδια εφημερίδα αναφέρεται ότι σε μία από τις πρώτες ημέρες του Ιανουαρίου 1934 «ανεχώρησεν εις Θεσσαλονίκην ο κ. Πέπος Ελιάου φοιτητής Γεωπονικής».  

Στον Οδηγό εκτός από τους άνδρες επαγγελματίες διαφημίζονται και αρκετές γυναίκες, οι οποίες δραστηριοποιούνται σε διάφορα είδη επαγγελμάτων. Είναι λογικό για την εποχή εκείνη να εντοπίσει κανείς στις στήλες του Οδηγού γυναίκες, στα καθαρώς θεωρούμενα τότε ως γυναικεία επαγγέλματα, όπως την μαία Ελένη Παπακώστα, 12 χριστιανές μοδίστρες γυναικείων ενδυμάτων, την Άννα Τυπάδου στην ενότητα Κουρεία – Κομμωτήρια,  (με την απαραίτητη διευκρίνιση στον Οδηγό ότι πρόκειται για κομμωτήριο μόνον), και τέλος τις δύο γυναίκες οι οποίες διατηρούν κατάστημα γυναικείων πίλων. Υπάρχουν και τρεις γυναίκες,  η κάθε μία από αυτές, αντιστοίχως, διατηρεί ζαχαροπλαστείο, παντοπωλείο και κατάστημα με ωρολόγια – κοσμήματα, επαγγέλματα στα οποία δραστηριοποιούνται κυρίως άνδρες επαγγελματίες. Περισσότερη εντύπωση προξενεί ότι ανάμεσα στα καφενεία υπήρχε και ένα στο όνομα γυναίκας επαγγελματία, γεγονός το οποίον αποτελεί θετική εξέλιξη για τη θέση συνολικότερα της γυναίκας στην τοπική κοινωνία. Πάντως, στον Οδηγό δεν διαφημίζεται εβραία της Καστοριάς, σε κανένα επάγγελμα. Δεν υπήρξε καμία σε οποιοδήποτε γυναικείο επάγγελμα, η οποία να διατηρούσε κατάστημα ή υπήρξε και οι εβραίες αυτές, οι ίδιες, απέφυγαν ή οι σύζυγοί τους δεν επέτρεψαν την διαφήμιση; Εξ άλλου, οι ιδιαίτερες εντός κειμένου διαφημίσεις, καλύπτονται από χριστιανούς επαγγελματίες, απουσιάζουν εντελώς από αυτές, τις επί πλέον διαφημίσεις, ακόμη και οι πραγματικά μεγάλοι εβραίοι επιχειρηματίες της Κοινότητος. 

Σε Οδηγό του 1951, μετά τον πόλεμο, παρουσιάζονται τέσσαρες μόνον εβραίοι οι οποίοι διαφημίζονται στις σελίδες για την Καστοριά¹⁸. Ο Ισαάκ Ελιάου στις αντιπροσωπείες, οι Μισέλ Μεβοράχ και Μωΰς Ρούσσο στο Γενικόν Εμπόριον [Αποικιακά- Παντοπωλεία] και ο Πέπος Κοέν στα υφάσματα- ψιλικά- νεωτερισμοί. Αποτελεί και αυτό ακόμη,  ένδειξη της μεγίστης καταστροφής του ανθρώπινου δυναμικού, την οποία υπέστη η Κοινότητα  κατά το έτος 1944,  το τελευταίο έτος της κατοχής. 

Η΄ Τα μέλη του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας.

Υπάρχουν ελάχιστα λυτά έγγραφα τα οποία ευρέθησαν μαζί με το Βιβλίον των Πρακτικών του Διοικητικού Συμβουλίου του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας. Το πρώτον, ενδιαφέρον έγγραφο, είναι ο «Κατάλογος των μελών του Εμπορικού Συλλόγου έτους 1921». Στον Κατάλογο καταγράφονται 145 έμποροι, μέλη του Συλλόγου χριστιανοί και Ισραηλίτες, τα ονοματεπώνυμά των οποίων καταλαμβάνουν 5 φύλλα μεγάλων διαστάσεων 20X32cm. Από τους 145, οι 8 είναι από κωμοπόλεις της Επαρχίας και οι 137 από την πόλη της Καστοριάς. Οι 51 εξ αυτών είναι Ισραηλίτες και οι 86 χριστιανοί, έμποροι – μέλη του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας. Επίσης, έχει εντοπισθεί, το «Μητρώον των εν ενεργεία μελών του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας», με 89 ονοματεπώνυμα εμπόρων – μελών του Συλλόγου, αχρονολόγητο, γραμμένο σε δύο φύλλα (4 σελίδες) κατά την δεκαετία του ’30, οπωσδήποτε, πάντως, μετά το 1931. Οι 26 από αυτούς είναι Ισραηλιτες και οι 63 χριστιανοί.

Ανάμεσα στα λυτά έγγραφα υπάρχει, ακόμη, και μία σειρά ομοίων Δηλώσεων με τις οποίες ο υπογράφων έμπορος δηλώνει ότι επιλέγει να ενταχθεί στον Σύλλογο και υπόσχεται  να τηρεί  τις υποχρεώσεις του προς αυτόν. Συνολικά 81 δηλώσεις, δείχνουν τον συνολικό αριθμό των μελών του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας κατά τον Σεπτέμβριο του 1928. Από τις δηλώσεις αυτές, τις 26 έχουν υπογράψει Εβραίοι Έλληνες και τις 54 χριστιανοί Έλληνες. Προκειμένου για τους Εβραίους Καστοριείς, οποιαδήποτε αναφορά χρόνου έχει πάντοτε διπλή σημασία: αυτή στην οποία αναφέρεται κατά περίπτωση το γεγονός και ταυτοχρόνως η σχέση της με την 24 Μαρτίου 1944. Αυτοί οι οποίοι υπογράφουν τις δηλώσεις, οι Ρούσσο, Ελιάου, Μεβοράχ, Ασσαέλ, Πισιρίλο, Μάγιου, Κοέν όλοι κατά το έτος 1928 είναι εν ενεργεία έμποροι στην Καστοριά και ταυτοχρόνως οι ζωές όλων αυτών, και των οικογενειών τους, απέχουν 16 χρόνια από τον Μάρτιο του ’44.

Στη σελίδα 56 του βιβλίου των Πρακτικών, καταγράφεται το Πρακτικόν της Γενικής Συνελεύσεως της 30^ης Ιουνίου 1927. Σε αυτό, και στο εισαγωγικό του μέρος,  για μία και μόνη φορά, εξηγείται ο λόγος για τον οποίον υπάρχει απαρτία μελών στην αίθουσα και αναφέρεται ο αριθμός των μελών του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας. Όπως σημειώνεται «…κατά την ανάγνωσιν του καταλόγου παρέστησαν πλέον των 32 μελών του όλου αριθμού μελών  ανερχομένων εις ογδοήκοντα δύο (82)…». Επομένως, το σύνολον των μελών είναι 82 άτομα και ο αριθμός αυτός ανταποκρίνεται, (με διαφορά ενός περισσοτέρου μέλους), στον αριθμόν εκείνων [81] οι οποίοι υπέγραψαν τις Δηλώσεις με αποτέλεσμα να έχουμε τα ονοματεπώνυμα όλων των μελών του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας κατά το δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’20. Είναι [πολύ] ενωρίς ακόμα να αναζητήσουμε γυναίκα μέλος του Συλλόγου, παρότι ήδη υπάρχουν αρκετές, οι οποίες δραστηριοποιούνται, κυρίως, αλλά όχι αποκλειστικώς, σε επαγγέλματα τα οποία, εκείνη την εποχή, θεωρούνταν ότι «ταιριάζουν» στο φύλο τους και μερικές εξ αυτών διαφημίζονται επαγγελματικά στον Οδηγό Βορείου Ελλάδος καθώς και στις τοπικές εφημερίδες.

Από τους αριθμούς, προκύπτει ότι οι Ισραηλίτες, 24 μέλη, αποτελούν το 30% του συνόλου των μελών του Συλλόγου, μέγεθος τριπλάσιο από το αντίστοιχο τής αναλογίας των Ισραηλιτών στον συνολικό πληθυσμό της πόλεως [10/%]. Και παρόλο που δεν διαθέτουμε, προς  το παρόν, γνωστά οικονομικά στοιχεία για τους επαγγελματίες της Καστοριάς, κατά την εκτίμησή μου η αναλογία στη κορυφή της πυραμίδας αποβαίνει ακόμη περισσότερο υπέρ των Εβραίων. Στους δέκα οικονομικά ισχυρότερους της πόλεως οι Εβραίοι, ίσως, ήταν περισσότεροι από τους πέντε.  

Παρακάτω, δημοσιεύεται ο σταθερός τύπος της Δηλώσεως και στη συνέχεια, τα ονοματεπώνυμα των εμπόρων μελών του Συλλόγου, χριστιανών και εβραίων, με τα οποία έχουν συμπληρωθεί στις 20 και 21 Σεπτεμβρίου 1928 οι αντίστοιχες Δηλώσεις. Στο τέλος από τα ονοματεπώνυμα προστίθενται, όσα στοιχεία εντοπίστηκαν από άλλες πηγές. Στο πρώτο ονοματεπώνυμο: Χαΐμ Α. Ασαέλ, σημειώνεται ότι υπογράφει με μολύβι ο «Ισαάκ Α. Ασσαέλ», συμπληρώνεται ολογράφως το όνομα πατρός [=Αβραάμ] και παρατίθεται η χρονολογία γεννήσεως και το επάγγελμα του εμπόρου της δηλώσεως [Χαΐμ Αβραάμ Ασαέλ, 1902, παντοπώλης], 

Ο τύπος της Δηλώσεως των μελών του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας είναι ο παρακάτω:

                                    ΔΗΛΩΣΙΣ

Ο υπογεγραμμένος … δηλώ δια της παρούσης μου ότι δέχομαι να αποτελώ μέλος του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας, υπόσχομαι δε ότι θέλω εκπληροί ανελλιπώς τας προς τον Σύλλογον υποχρεώσεις μου. Εν Καστορία τη …  1928

Κατάλογος μελών του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας του έτους 1928.

Χαΐμ Α. Ασαέλ, υπογράφει με μολύβι ο Ισάκ Α. Ασσαέλ, [Χαΐμ Αβραάμ Ασαέλ, γεν.1902, παντοπώλης]  2. Καλέφ Ι. Χαζάν 3. Αντώνιος Αλεξόπουλος [όνομα πατρός: Λάζαρος, έτος γεννήσεως: 1886, επάγγελμα: παντοπώλης] 4. Εμμανουήλ Βέργος [Γεώργιος, 1875, ξυλουργός] 5. Ιωάννης Β. Βουΐτσης,  [βιβλιοχαρτοπωλείον]  6. Αλέξανδρος Δ. Βουΐτσης 7. Νικόλαος Βασιλείου [Βασίλειος, 1868, παντοπώλης /ζαχαροπλάστης]  8.Σωτήριος Κ. Βογιατζής 9. Δημήτριος Σ. Βακράτσκος [Βακράτσης] 10. Θωμάς Βασιλείου 11. Λάζαρος Χρ. Γιαννάκης [Χρήστος, 1892, παντοπώλης] 12. Βασίλειος Γάκης [Γεώργιος, 1875, έμπορος] 13. Νικόλαος Γ. Γκολογκίνας [Γεώργιος, 1867, έμπορος, «Ποικίλη αγορά» - αντιπροσωπείαι, έτος ιδρύσεως 1886]14. Λάζαρος Γκίτσος 15. Δημήτριος Αχ. Γκολογκίνας 16. Νικόλαος Α. Γεωργιάδης [Αργύριος, 1875, έμπορος] 17. Θεόδωρος Δ. Δόϊκου/Δόϊκος [Δαμιανός, 1866, παντοπώλης] 18. Γεώργιος Δεδής [Δέδης, όνομα  πατρός = Ιωάννης, 1905, παντοπώλης] 19. Απόστολος Δούκης [Στέφανος, 1873, βιβλιοπώλης] 20. Ιακώβ Σ. Ελιάου [Σαμουήλ, 1880, κρεοπώλης/Σολομών, 1874, έμπορος 21. Βενιαμίν Χ. Ελιάου [Χαήμ, 1894, έμπορος]  22.  Λεωνίδας Εκιντζόγλου [Χαράλαμπος, 1880, έμπορος] 23. Σαλαμών, [=υπογράφει Σολομόν], Ι. Ελιάου [Ιακώβ, 1881, έμπορος – Αθηναϊκή Αγορά «ΟΡΟΣΔΗ», Άνω και Κάτω Αγορά]/1902, παντοπώλης 24.Σουμαγιά Ι. Ελιάου [Ιακώβ, 1877, έμπορος] 25. Σαμουήλ Μ. Ελιάου [Μωϋσής, 1870, έμπορος] 26. Ισάκ Ι. Ελιάου 27. Ισάκ Α. Ελιάου [Αβραάμ, 1889, έμπορος] 28.Εμμανουηλίδης & Σπίσκος/Σίσκος 29. Ιωάννης Αθ. Ζωγράφος [Αθανάσιος, 1886, έμπορος]  30. Παντελής Ι. Ζωγράφος 31. Βασίλειος Αν. Κοβάτσης [ή Κουβάτσης, Αναστάσιος, 1898, έμπορος] 32. Δαμιανός Κοντόπουλος 33. Αντώνιος Α. Κάλλιαρης [Κάλλιαρης Αθανάσιος του Αντωνίου, 1898, ζαχαροπλάστης] 34. Παντελής Καραμπίνας [Δημήτριος, 1895, επιχειρηματίας] 35. Χαΐμ Ι. Κοέν, [Ιακώβ, 1888, έμπορος] 36. Μπαρούχ Δ. Κοέν [υπογράφει εβραϊστί] 37. Ιωάννης Ν. Κοβάτσης 38. Χαρίλαος Βασιλείου Κορνηλάκης 39. Γεώργιος Σ. Κιορπελίδης [Σάββας, 1877, παντοπώλης] 40. Ισραέλ Κασσούτο [Ιακώβ, 1899, έμπορος] 41. Ιακώβ Δ. Κοέν 42. Μποχόρ Ιωσ. Κοέν, υπογράφει Μποχόρ Ιοσιφ κοέν [Ιωσήφ, 1886, παντοπώλης] 43. Δαμιανός Καραβιδάς [Θεοχάρης, 1856, παντοπώλης] 44. Βενιαμίν Κομφίνου [ή Β. Κομφίνος, ή Βενιαμίν Ι. Κονφίνο, Κατάστημα νεωτερισμών, η «Αλήθεια»] 45.Ιακώβ Εμμ. Μεβοράχ [γράφει Jακόβ, υπογράφει εβραϊστί] 46. Αβραμ Σ. Μεβοράχ [Σαμουήλ, 1898, έμπορος] 47. Εμανοελ Σ. Μεβοράχ, συμπληρώνει ο ίδιος το ονοματεπώνυμο και υπογράφει κατά τον ίδιο τρόπο 48. Αβραάμ Μ. Μεβοράχ, γράφει: Αβραμ Μ. Μεβραχ, [Μιναχές, 1883, παντοπώλης] 49. Χριστάκης Κ. Μιχαήλ [αποικιακά – αντιπροσωπείαι]  50. Αβραάμ Δ. Μάγιου, υπογράφει Αβραμ, [Δαυΐδ, 47 ετών, έμπορος]  51. Παναγιώτης Μαυρουδής [Βασίλειος, 1899, αργυραμοιβός] 52. Μάρκος Μυρώνης 53. Παντελής Νακίτας [ή Νακίτσας, Γεώργιος, 1904, υποδηματοποιός] 54. Βασίλειος Σ. Νικίδης [Στέργιος, 1892, καπνέμπορος – αντιπρόσωπος καπνών «Καραβασίλη»] 55. Αλέξιος Παπαντίνας [Θεόδωρος, 1875, έμπορος] 56. Δαμιανός Β. Παπαγιάννης  [Βασίλειος, 1884, παντοπώλης] 57.Αναστάσιος Παλλάσης [Παλάσης, παντοπώλης] 58 Ιακώβ Γιουσουά <Γισιουλά> Πιτσιρίλο/Πισιρίλου, υπογράφει εβραϊστί 59. Αναστάσιος Πέτρου 60. Περικλής Πέτρου 61. Στέφανος Ράπτης/ Ράπτου 62.Ιακώβ Μ. Ρούσσο, υπογράφει Jακοβ Μ. Ρουσος [Μωϋσής, 1903, παντοπώλης] 63. Αβεσαλόμ Ρούσσο, υπογράφει εβραϊστί,  [Ισαάκ, 1870, παντοπώλης] 64.Ισάκ Χ. Ρούσσο [Χαήμ, 1881, έμπορος] 65. Αναστάσιος Ι. Στάθης [Ιωάννης, 1883, ξυλέμπορος] 66. Θωμάς Ι. Στάθη [Ιωάννης, 1885, ξυλέμπορος] 67. Γεώργιος Ι. Στάθης [Ιωάννης, 1879, ξυλέμπορος] 68.Θεοχάρης Σιόμος/Σιόμου 69. Δημήτριος Σιόλης 70. Εμμανουήλ Στούμπας [Αναστάσιος, 1850, παντοπώλης] 71. Σολομόν Α. Μάτσας [ο ίδιος] 72. Αντώνιος Ν. Σέκρος [υφάσματα – νεωτερισμοί] 73.Θωμάς Β. Σιόλης [Βασίλειος,  1883, παντοπώλης] 74.Σταύρος Σιόλδας [Ανδρέας, 1860, έμπορος] 75. Αθανάσιος Χρ. Τουμπίδης [Χρήστος, 1878, παντοπώλης] 76. Λουκάς Π. Τάσης 77. Βασίλειος Τουφεξής  78.Κωνσταντίνος Χαιριστανίδης [Ιωάννης, 1893, παντοπώλης] 79.Κωνσταντίνος Χριστόπουλος [Ιωάννης, 1892, παντοπώλης]  80. Αμπά Ιακ. Χαζάν, υπογράφει εβραϊστί [Ιακώβ, 1903, οπωροπώλης] 81. Ουστείν Αϊρεντήν [δια τον αγράμματον υπογράφει ο Β. Νικίδης]

Συνολικά 81 έμποροι: 26 εβραίοι, 54 χριστιανοί και ένας 1 μουσουλμάνος [ο Ουστείν/Ουσεΐν Αϊρεντήν= Χουσεΐν Χαϊρεντίν]. Εξ αυτών τουλάχιστον οι  17 ήταν παντοπώλες.

Κατά το διάστημα των ετών 1924-1930, τα οποία καλύπτει το βιβλίο των Πρακτικών του Εμπορικού Συλλόγου, υπάρχουν μόνον δύο περιπτώσεις στις οποίες γίνεται εγγραφή νέων μελών στο Σύλλογο. Η πρώτη αναφέρεται στο Πρακτικό της 24^ης Μαΐου 1924 όταν  «Τη προτάσει του τακτικού μέλους του Συλλόγου κ. Βενιαμίν Κονφίνο εγγράφεται ως τακτικόν …μέλος ο ενταύθα έμπορος κ. Γιακώβ Μωΰς Χαζάν.» Και η δεύτερη στο Πρακτικό της 25^ης Σεπτεμβρίου 1927,  όταν εγκρίνεται η εγγραφή ως μελών των Λεωνίδα Εκιντζόγλου και Γεωργίου Νικολετοπούλου. Είναι πολύ πιθανόν αυτές οι δύο περιπτώσεις εγγραφής νέων μελών να είναι και οι μοναδικές  κατά το διάστημα 1924-1930. Μετά το έτος 1930, υπάρχει και  τρίτη εγγραφή νέου μέλους, του Μωΰς Ιακώβ Κασούτο, του οποίου η αίτηση περί εγγραφής  γίνεται αποδεκτή και θεωρείται μέλος του Συλλόγου από τον Ιούνιο του 1931.

Το τελευταίο «Μητρώον» περιλαμβάνει τους 81 με την αυτή σειρά, όπως και ο Κατάλογος του 1928, εκτός από την μετακίνηση του Αϊρεντίν Ουσεΐν στην αρχή – στον αριθ.2 -  του Καταλόγου.

Το «Μητρώον» συμπληρώνεται με 8 επί πλέον ονοματεπώνυμα μελών από τον αριθ. 82 έως και τον αριθ. 89, τα οποία δημοσιεύονται παρακάτω.

82. Ρετζέπ Ομέρ 83. Αθανάσιος Δεμίρης του Τράϊκου 84. Μωϋσής Ιακ. Κασούτου  [ενεγράφη Ιούνιον 1931] 85. Φιλώτας Ναούμ Μαυροβίτης 86. Γεώργιος Θεμιστ. Παπαγεωργίου 87. Ηλίας Στεργίου Νικίδης, 88. Κωνσταντίνος Αθαν. Βλάχος 89. Αναστάσιος Δημητρίου Μπόραβος.

Βεβαίως, σε μία επαρχιακή ελληνική πόλη μεσαίου μεγέθους, με σταθερές τις επαγγελματικές, προσωπικές και οικογενειακές επιχειρήσεις, τα μέλη του Συλλόγου γνωρίζονταν πολύ καλά μεταξύ τους και ο καθένας από αυτούς είχε καθαρή εικόνα για το πραγματικό μέγεθος της οικονομικής καταστάσεως των συναδέλφων του εμπόρων, είτε δραστηριοποιούνταν στο ίδιο είδος με αυτόν, είτε σε διαφορετικό. Ακόμη, μπορούσε κανείς να εκτιμήσει αν οι πράξεις των συναδέλφων του κινούνταν σε ένα πλαίσιο υγιούς ανταγωνισμού - έμποροι ήταν και ο καθένας επεδίωκε την επιτυχία της επιχειρήσεώς του ή του καταστήματός του  – ή, αντιθέτως, μετέρχονταν μέσα τα οποία δεν άρμοζαν στην καθαρή υπόληψη και στο καλό όνομα, τα οποία έδειχναν ότι οι πάντες εκτιμούν και επεδίωκαν να φαίνεται ότι διαθέτουν στη τοπική κοινωνία. Πέραν λοιπόν από όσα καταγράφονται, τα μέλη του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας θα είχαν πλήθος συζητήσεων και ανταλλαγές απόψεων, ενίοτε και πολλών αντιδικιών, για ένα ευρύτατο φάσμα καθημερινών περιστατικών στο χώρο του εμπορίου, τον οποίον εγνώριζαν καλά, διαθέτοντας, οι περισσότεροι μία εξαιρετική  παράδοση οικογενειακής εμπειρίας και όπως συμβαίνει, σχεδόν πάντα μεταξύ ανδρών, ο καθένας από αυτούς θα θεωρούσε ότι γνωρίζει καλύτερα από όλους, όσα έχουν σχέση με το εμπόριο και την εξέλιξή του στη περιοχή. Από τη σύνθεση των μελών του Συλλόγου και του Δ.Σ. μπορεί κανείς να εκτιμήσει ότι πολλές συζητήσεις, οι περισσότερες, επί των διαφόρων θεμάτων, πραγματοποιούνταν αρχικώς χωριστά ανάμεσα σε χριστιανούς και χωριστά ανάμεσα σε εβραίους και αφού διαμορφώνονταν οι αντίστοιχες αντιλήψεις, τότε, και στο χώρο του συνόλου των μελών, αλλά, κυρίως, στο Διοικητικό Συμβούλιο, με τις μεταξύ των μελών συζητήσεις και ανταλλαγές απόψεων, διαμορφώνονταν (και ολοκληρώνονταν) οι τελικές αποφάσεις, εν πολλοίς ομόφωνες. Όσα καταγράφονται στο Βιβλίο των Πρακτικών αποτελούν την επίσημη, ούτως ειπείν, εικόνα των θεμάτων, τα οποία απασχόλησαν τη Διοίκηση του Συλλόγου κατά το αναφερόμενο χρονικό διάστημα, θεμάτων για τα οποία το Δ.Σ. έπρεπε να συζητήσει και να αποφασίσει για την αντιμετώπισή τους, χρησιμοποιώντας κάθε πρόσφορο μέσον που διέθετε, να αξιοποιήσει κάθε πολιτική ή κοινωνική σχέση, κυρίως, των μελών του Δ.Σ. αλλά και να επικαλεσθεί, προς πάσα κατεύθυνση, το ιδιαίτερο πολιτικό βάρος των μελών του Συλλόγου – τον αριθμό του συνόλου των ψήφων - αυτών των ιδίων, καθώς και του συνόλου των οικογενειών τους.

Είναι γεγονός ότι την δημιουργία και λειτουργία συλλόγου, ιδιαίτερα στην επαρχία, συγκροτεί (και συγκρατεί) ένας πυρήνας ανθρώπων, στα χρόνια του μεσοπολέμου ένα αριθμός ανδρών, οι οποίοι αποτελούν τον πυρήνα του συλλόγου και γύρω από αυτούς συγκεντρώνεται επί πλέον ένας αριθμός ανδρών, οι οποίοι συμπράττουν χωρίς, συνήθως, να ασκούν ουσιαστικό ρόλο στην εξέλιξη και αποτελεσματικότητα του συλλόγου. Ο σύλλογος θα  προοδεύσει, εφόσον ο πυρήνας του αποδειχθεί  επαρκής, αφενός μεν να εκτιμήσει τις κατά περιόδους επικρατούσες κοινωνικές και, κυρίως, πολιτικές συνθήκες  και αφετέρου δε εάν φανεί ικανός να αναλάβει τις πρωτοβουλίες εκείνες, οι οποίες θα επιτρέψουν την προαγωγή των συμφερόντων  των μελών του συλλόγου, και θα συμβάλουν στην κατ’ αξία διανομή πλούτου, σχεδόν, στο καθένα από τα μέλη του. 

Η παρουσία του Εμπορικού Συλλόγου δεν περιορίζεται μόνον στον χώρο του Εμπορίου και των υποθέσεων των μελών του Συλλόγου. Αναφέρεται κυρίως σε αυτόν τον χώρο  και ενδιαφέρεται πρωτίστως για την ευημερία  των μελών του, αλλά ο Εμπορικός Σύλλογος Καστορίας, ( όπως και κάθε Εμπορικός Σύλλογος), είχε πάντοτε ευρύτερη αποστολή και συμμετείχε στη συνολικότερη κοινωνική ζωή της πόλεως, στην οποία είχε την έδρα του – εν προκειμένω στην Καστοριά. Ενδεικτικώς αναφέρονται δύο περιπτώσεις κατά τις οποίες ο Σύλλογος – τα μέλη του – συνέδραμαν στη ζωή της πόλεως. Στην πρώτη, τον Σεπτέμβριο του 1922 με διαταγή του Νομάρχη Φλωρίνης ορίστηκε πενταμελής Επιτροπή υπό την προεδρεία του Μητροπολίτη Καστορίας, στην οποία συμμετέχουν οι: Χρήστος Κοκκινόπουλος Πρόεδρος Πρωτοδικών, Γεώργιος Καράλης διευθυντής του Υποκαταστήματος της Εθνικής Τραπέζης, Λεωνίδας Μαυροβίτης Πρόεδρος της Κοινότητος, Κοσμάς Χερόπουλος Πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου, - η επιτροπή είχε ως σκοπό «την περίθαλψιν αφικνουμένων τραυματιών, την εξεύρεσιν εργασίας εις εφέδρους και παροχήν βοηθημάτων εις τας  οικογενείας των αποροτέρων εξ αυτών και μέριμναν περί συλλογής εράνων.».

Και στα εκκλησιαστικά της Μητροπόλεως, ο Εμπορικός Σύλλογος έχει άποψη, συμμετέχει στη λήψη σχετικών αποφάσεων, και βεβαίως κινητοποιείται όταν χρειάζεται. Από τον θάνατο του Ιωακείμ Λεπίδη στις 6 Δεκεμβρίου 1931, ο Μητροπολιτικός Θρόνος της Καστορίας παρέμεινε κενός – εν χηρεία – για διάστημα περίπου πέντε ετών. Στη δημιουργία διοργανωτικής Επιτροπής συλλαλητηρίου με το οποίον οι πολίτες θα υποστήριζαν την ανάγκη εκλογής του Καστοριανού αρχιμανδρίτη Ιλαρίωνα Βασδέκα, ως Μητροπολίτη Καστορίας, συμμετείχαν οι: Γ. Ωρολογόπουλος δήμαρχος, Αργ. Παπαδίσκος Πρόεδρος Δημ. Συμβουλίου, Β. Νικίδης Πρόεδρος Εμπορικού Συλλόγου, Β. Ζήκος πρόεδρος Συλλόγου Γουνεμπόρων, Χρ. Φίλιος Πρόεδρος Ιατρικού Συλλόγου και Η. Χαλάτσης πρόεδρος Γεωργοκτηματικού Συλλόγου. Τα μέλη, στις 30 Μαρτίου 1931 προσκαλούνται στο Δημοτικό Κατάστημα για να αποφασίσουν σχετικώς με τον καθορισμό της οργανώσεως του συλλαλητηρίου. Ένα χρόνο περίπου αργότερα, και η θέση του Μητροπολίτη Καστοριάς δεν έχει πληρωθεί. Γι αυτό ο Δήμαρχος στις 19 Ιανουαρίου 1932 αποστέλλει έντυπη πρόσκληση στους Προέδρους των Κοινοτήτων της Επαρχίας, με την οποία τους καλεί να προσέλθουν και να συσκεφθούν «επί της εκλογής του καταλληλοτέρου προσώπου». Οι τοπικοί παράγοντες, οι επικεφαλής των Συλλόγων και των Σωματείων, σύμπας ο λαός της Επαρχίας, όλοι έπρεπε να περιμένουν, πιέζοντας συστηματικά τους αρμοδίους στο Κέντρο έως την 22 Μαρτίου 1936, ημέρα κατά την οποία χειροτονήθηκε ένας άλλος Καστοριεύς ως Μητροπολίτης Καστορίας, ο Νικηφόρος Παπασιδέρης.

Έμποροι, οι οποίοι εξελέγησαν μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας, κυρίως όσοι εξ αυτών είχαν αναλάβει θέσεις στο Προεδρείο του Συλλόγου κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου, κατέλαβαν  θέσεις και στα Συμβούλια διαφόρων Συλλόγων και  Συνδέσμων καθώς και στο Δημοτικό Συμβούλιο της πόλεως. Επί παραδείγματι, ο Βασίλειος Νικίδης, κατ’ επανάληψη πρόεδρος  του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας, επέτυχε την εκλογή του ως δήμαρχος Καστορίας, θέση στην οποία παρέμεινε από το 1934 έως το 1941 ενώ οι Ισραηλίτες Χαΐμ Κοέν και Αβραάμ Μάγιο αναδείχθηκαν μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου της πόλεως. Και οι Ισραηλίτες, έμποροι μέλη του Δ.Σ., Ιακώβ [Ζιακ] Ελιάου και Αβραάμ Μάγιο εξελέγησαν Πρόεδροι της Ισραηλιτικής Κοινότητος Καστορίας, τελευταίος πρόεδρος της οποίας υπήρξε ο επίσης έμπορος και επιχειρηματίας Καλέβ Ελιάου.

Ενδεχομένως, αυτές οι παραπάνω εννιά δεκάδες έμποροι θα ήταν τα μέλη του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας κατά το έτος 1940, με την έναρξη του πολέμου τον Οκτώβριο στα βουνά της Αλβανίας και, στη συνέχεια, κατά τη διάρκεια της τριπλής κατοχής της χώρας το διάστημα 1941-1944. Από το σύνολο των μελών του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας τα 27 ήταν  Ισραηλίτες και η διαδρομή την οποία υποχρεώθηκαν να ακολουθήσουν  κατά τη διάρκεια της κατοχής, υπήρξε διαφορετική από αυτή των χριστιανών συναδέλφων τους. Οι Γερμανοί ανάγκασαν τους εβραίους δια της βίας να αφήσουν τις οικίες τους, τα  καταστήματά τους μικρά ή μεγάλα, τον καθημερινό τρόπο της ζωής του στη Καστοριά – τους απέσπασαν από τον τόπο τους και τους οδήγησαν στο Άουσβιτς και στον θάνατο.

Θ’. Επιλογικά

Τα πρακτικά 1924 -1930 του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας προδημοσιεύονται εδώ, στο blog νήσος Λευκάς, με την ελπίδα  ότι θα τα διαβάσουν μερικοί αναγνώστες, οι οποίοι γνωρίζουν τον χώρο και τους ανθρώπους του, ισραηλίτες και χριστιανούς, κατά την διάρκεια του μεσοπολέμου και θα έχουν την καλοσύνη να σημειώσουν αβλεψίες, λανθασμένες αναγνώσεις ονοματεπωνύμων, αλλά και ελλειπείς ή άστοχες εκτιμήσεις γεγονότων. Σημειώνεται ότι μετά από αναζητήσεις πολύ χρόνου δεν είμαι καθόλου βέβαιος εάν ο Ισραηλίτης Χαήμ Κοέν είναι ο ιδιοκτήτης πιλοποιείου και όχι κάποιος άλλος Χαήμ Κοέν, έμπορος υφασμάτων ή νεωτερισμών εκείνος. Η μελέτη του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας αποτελεί μία διαδικασία εν εξελίξει και στο στιμόνι, το οποίο νομίζω ότι τίθεται με την παρούσα δημοσίευση του αρχειακού υλικού, μένει να προστεθούν στο μέλλον περισσότερα στοιχεία με τρόπο, ο οποίος θα παρουσιάζει πληρέστερα τα πρόσωπα και τις επαγγελματικές τους διαδρομές και θα φωτίζει το αποτύπωμα των δημοτών με το οποίον οικοδομήθηκε η πόλη το διάστημα 1920-1950, κατά τη διάρκεια αυτών των τριάντα σημαντικών ετών. Άλλωστε εδώ δημοσιεύεται τμήμα μόνον των προπολεμικών Πρακτικών του Συλλόγου, τα οποία χρειάζεται να συμπληρωθούν με τη δημοσίευση των Πρακτικών των ετών 1918-1923 και  των Πρακτικών μετά το 1933, στα οποία περιλαμβάνονται και εκείνα του πολέμου, της Κατοχής και τα μετά από αυτήν, έως το έτος 1950. Έγγραφα ή άλλα τεκμήρια, τα οποία αναφέρονται στον Εμπορικό Σύλλογο Καστορίας (ή προέρχονται από αυτόν) θα συμπεριληφθούν στη συνεπτυγμένη – τελική - μορφή των Πρακτικών των ετών 1924-1933, προκειμένου να αξιοποιηθεί το σύνολον του σχετικού υλικού το οποίον «κατέχουμε» και έχει σχέση με τον Εμπορικό Σύλλογο Καστορίας και, βεβαίως, με τους Καστοριείς Εβραίους εμπόρους. 

Το εμπόριο υπήρξε ο χώρος στον οποίον οι Εβραίοι, παντού, και στη Καστοριά, έκαναν ιδιαιτέρως αισθητή τη παρουσία τους και απέδειξαν τις σπουδαίες ικανότητες που διέθεταν για την δημιουργία ή τη συνέχιση της λειτουργίας μιας επιχειρήσεως. Από την βάση, τους πολυάριθμους μικροπωλητές μέχρι την κορυφή, τα μεγάλα καταστήματα των υφασμάτων, στην Επαρχία Καστοριάς αλλά και σε όλες τις περιοχές στις οποίες εκινήθηκαν, οι Εβραίοι έμποροι, έντιμοι, συνεπείς, αποτελεσματικοί, εστήριξαν και εν τέλει διεύρυναν τον χώρο του εμπορίου της λιμναίας πόλεως τους. Υπήρξαν Εβραίοι και Καστοριείς: παλαιοί κάτοικοι της πόλεως, γενεές επί γενεών, οι Χαήμ, Ισαάκ, Σαμουήλ, Ιακώβ, Βενιαμίν, Αβραάμ, Μποχόρ, Αβεσσαλώμ… όλοι τέκνα του Ισραήλ και όλοι γέννημα και θρέμμα της Καστοριάς. Στη μνήμη τους αφιερώνω το κείμενο αυτό και ελπίζω, να συμπληρώνω κάθε μέρα και κάτι, έστω ελάχιστο,  για τους Ισραηλίτες της Καστοριάς, τους εκατοντάδες αθώους, δολοφονημένους από τους Γερμανούς ναζί, Έλληνες Εβραίους της Καστοριάς. 

Υστερόγραφο:

Η λειτουργία ενός Εμπορικού Συλλόγου, (αλλά και οποιουδήποτε συλλόγου), στηρίζεται εν πολλοίς στο οικείο Καταστατικό, τα  άρθρα και τις ρυθμίσεις του οποίου αποδέχονται όσοι εγγράφονται ως μέλη του. Επισταμένη αναζήτηση, στον χώρο των συλλεκτών και των συναφών με τον Εμπορικό Σύλλογο Καστορίας ιδρυμάτων, δεν απέδωσε καρπό. Είχα, περίπου, αποδεχθεί ότι, προς το παρόν, δεν θα ήταν δυνατόν να χρησιμοποιήσω τη συνδρομή ενός προπολεμικού Καταστατικού του Συλλόγου Καστορίας για την σύνταξη του παρόντος κειμένου. Ισχυρή υπήρξε η έκπληξη, την οποία δοκίμασα τις τελευταίες ημέρες, από την «απόκτηση» και ανάγνωση του βιβλίου «Εμπορικός Σύλλογος Πτολεμαΐδος από το 1923»  του πατρός Νικηφόρου Μανάδη Αρχιερατικού Επιτρόπου Εορδαίας¹⁹. Στις σελίδες 32 έως 35 δημοσιεύεται το τροποποιημένο Καταστατικό του Εμπορικου Συλλόγου Πτολεμαΐδος, όπως το ενέκριναν τα μέλη του στη Γενική Συνέλευση  της 25^ης Ιουνίου 1931 και στη συνέχεια όπως αυτό αναγνωρίστηκε, κατόπιν αποφάσεως του Πρωτοδικείου Κοζάνης της 31 Οκτωβρίου του ιδίου έτους. Στη θέση του Καταστατικού της Καστορίας, αντίτυπο του οποίου δεν εντοπίστηκε, θα αποδεχόμουν την βοήθεια του Καταστατικού της γείτονος επαρχίας Εορδαίας²⁰, του οποίου το Άρθρον 1^ον  έχει ως εξής: “Συνιστάται … Σύλλογος υπό την επωνυμίαν «Εμπορικός Σύλλογος…» του οποίου σκοπός είναι η μέριμνα περί προαγωγής και αναπτύξεως του εμπορικού εν γένει ως και των κατ’ ιδίαν συμφερόντων των μελών του Συλλόγου”. Το «εμπορικόν» συνολικώς και το «ίδιον  συμφέρον» του κάθε μέλους, συνιστούν τις αξίες βάσει των οποίων λειτουργεί ο Σύλλογος  με σταθερή επιδίωξη να επιτύχει και για τα δύο μέρη, κατά τρόπον αρμονικό, τα καλύτερα αποτελέσματα. Σύμφωνα με το Καταστατικό τα μέλη καταβάλουν ως συνδρομή 10 δραχμές τον μήνα και «ως δικαίωμα εγγραφής, εφ΄άπαξ, δραχμαί (25) είκοσι πέντε».

Επίσης, το Διοικητικό Συμβούλιο «συνεδριάζει τακτικώς ανά δεκαπενθήμερον», λαμβάνει αποφάσεις κατά πλειοψηφία, «εν ισοψηφία δε νικά η ψήφος του Προέδρου». Ο Πρόεδρος καλεί στις Γενικές Συνελεύσεις όλα τα μέλη του Συλλόγου – απαρτία θεωρείται όταν παρευρίσκεται το ήμισυ ή τουλάχιστον το έν τρίτον των μελών. Τέλος, το Δ.Σ. για την διεκπεραίωση των εργασιών του Συλλόγου, δύναται να προσλάβει εμμίσθους υπαλλήλους και με απόφασή του να ορίσει την αμοιβή τους. Από την μελέτη των Πρακτικών του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας, προκύπτει ότι παρόμοια – ή όμοια - θα είναι και τα άρθρα του Καταστατικού του, τα οποία ρύθμιζαν τα αντίστοιχα ζητήματα με αυτά του Συλλόγου της Πτολεμαΐδος.

Υπάρχουν όμως δύο περιπτώσεις κατά τις οποίες, το Καταστατικό της Πτολεμαΐδος διακρίνεται από το αντίστοιχο του Συλλόγου της Καστορίας  - η πρώτη από αυτές: σύμφωνα με το άρθρον 8^ον: Ο Εμπορικός Σύλλογος [Πτολεμαΐδος] διοικείται υπό πενταμελούς Διοικ. Συμβουλίου …», ενώ της Καστορίας από δεκαμελές και αυτή συνιστά μία «δομική» διαφορά των δύο Συλλόγων. Και η δεύτερη διαφορά, αυτή «τακτικής» φύσεως: με το Άρθρον 7^ον κάθε  μέλος το οποίον δεν καταβάλλει την μηνιαία συνδρομή του επί τρεις μήνες καλείται να εξηγήσει τους λόγους της καθυστερήσεως, διαφορετικά διαγράφεται με απόφαση της Γεν. Συνελεύσεως. Με την εφαρμογή του άρθρου αυτού, στις 16.2.1935, διαγράφηκαν 19 μέλη από τη δύναμη του Εμπορικού Συλλόγου Πτολεμαΐδος. Στη αντίστοιχη περίπτωση του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας, παρά τις επανειλλημένες αποφάσεις (και προσπάθειες) του Δ.Σ. για την είσπραξη των καθυστερουμένων συνδρομών των μελών του, (όπως κατ’ επανάληψη σημειώνεται στα Πρακτικά), ουδέποτε υπήρξε αναφορά – έστω και ως απειλή – στη πιθανότητα διαγραφής μέλους γι αυτόν τον λόγο, κατά το διάστημα των ετών 1924-1933.  Με αποτέλεσμα να υποθέτει κανείς ότι το αντίστοιχο άρθρο στο Καταστατικό του είχε «περιπέσει», περίπου, σε μόνιμη αχρησία. Εν τούτοις υπήρχε και αυτό προφανώς επικαλείται το Δ.Σ.  στην  δημοσίευση της 15-12-1936 στην«Καστοριανή Ζωή», όταν καλεί τα μέλη να εξοφλήσουν τις καθυστερούμενες συνδρομές τους των ετών 1935 και 1936 άλλως θα διαγραφούν από τη δύναμη του Συλλόγου.

Παράλληλες υπήρξαν οι διαδρομές των δύο Συλλόγων, όπως φαίνεται από την ανάγνωση των Πρακτικών τους. Το Καταστατικό του Εμπορικού Συλλόγου Πτελεμαΐδος του 1931 υπογράφουν 26 μέλη, τα οποία συνέρχονται στο χώρο ενός καφενείου της πόλεως. Και στις αρχαιρεσίες κατά τις Γενικές Συνελεύσεις της 31.12.1943 και 29.5.1949 θα ψηφίσουν 27 και 54 μέλη αντίστοιχα. Ο Σύλλογος θα φτάσει στο έτος 1951 όταν κατά τη Γενική Συνέλευση της 3.6.1951 παρίστανται και υπογράφουν ογδόντα μέλη. Ένα χρόνο αργότερα, στις 7 Ιουνίου 1952, ενοικιάζεται κατάστημα ως γραφείο του Συλλόγου και προσλαμβάνεται από το Δ.Σ. ειδικός γραμματέας για τις ανάγκες του Συλλόγου.

Η Πτολεμαΐδα και η Καστοριά ανήκουν στο χώρο της Δυτικής Μακεδονίας και υπήρξαν μεσαίου μεγέθους πόλεις κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου, κυρίως μετά το 1925 και την εγκατάσταση των προσφύγων στην περιοχή της Εορδαίας, ιδίως βεβαίως αυτών οι οποίοι αποκαταστάθηκαν στη ίδια την πόλη, την Πτολεμαΐδα. Παρά ταύτα «Η Καστοριά  ήταν ήδη στις αρχές του 18^ου αιώνα ανεγνωρισμένη σαν βιοτεχνικό και εμπορικό κέντρο. Η Καστοριά αναφέρεται επίσης ανάμεσα στις ανθηρές αστικές κοινότητες…²¹». Αντιθέτως, η Πτολεμαΐδα έως τις πρώτες δεκαετίας του 20ού αιώνα υπήρξε πόλη «…με πληθυσμόν οθωμανικόν και καθαρώς γεωργικόν.²²».

Ως εκ τούτου, οι Εμπορικοί Σύλλογοι των δύο πόλεων είχαν διαφορετική βάση εκκινήσεως κατά το έτος ιδρύσεώς του καθενός και ακολούθησαν ίδια διαδρομή κατά τα επόμενα έτη έως το 1950. Εν τούτοις ο χώρος - με τις ιστορικές συνθήκες οι οποίες ίσχυσαν στη περιοχή - καθώς και το μέγεθος των πόλεων, συνιστούν παραμέτρους  οι οποίες συνέβαλαν και αυτές στον τρόπο εξελίξεως των δύο Συλλόγων.

Σημειώσεις

1. Μέγας Οδηγός Βορείου Ελλάδος. Θεσσαλίας – Μακεδονίας – Θράκης, 1939 -1940. Διευθυντής: Γ. Γαβριηλίδης,  Β’ έκδοσις, Θεσσαλονίκη [τύποις Μ. Τριανταφύλλου].

2. Διαφήμιση στη «Καστοριανή Ζωή», αριθμός 6/6 Ιουλίου 1935 και αριθμός 7/13 Ιουλίου 1935: «Τα καλλίτερα γυναικεία καπέλλα / εις το πιλοποιείον / η «Λάρισα»/ Χ.Κοέν. / Επιδιορθώνονται και καπέλλα.».

3. Από τη στήλη «Κοινωνικά» της «Καστοριανής Ζωής»: Αριθμός 20/12 Οκτωβρίου 1935 «Επέστρεψεν εκ Θεσσαλονίκης ο κ. Χαΐμ Κοέν, κομίσας πλουσίαν συλλογήν γυναικείων και ανδρικών καπέλλων δια το κατάστημά του.»  και αριθμός 25/16 Νοεμβρίου 1935 «Αφίκετο εκ Θεσσαλονίκης ο κ. Χαΐμ Κοέν Πιλοποιός κομίσας και πλουσίαν συλλογήν ειδών δια το Πιλοποιείον του.».

4. «Καστορία», αριθ. φύλλου 695/14.3.1937 και «Καστορία», αριθ. φύλλου 700/25.4.1937.

5. «Καστορία», αριθ. φύλλου 762/10.7.1938 και «Καστορία», αριθ. φύλλου 763/17.7.1938.

6-7.Στον Εκλογικό Κατάλογο της κοινότητος Καστορίας του 1927 καταγράφεται ο Χαήμ Κοέν του Ιακώβ⁶ με τις συμπληρωματικές ενδείξεις: έμπορος και  έτος γεννήσεως 1888. Και στο Παράρτημα εκλογικού καταλόγου του Δήμου Καστορίας του 1945, περιλαμβάνεται και ο Ιακώβ Κοέν του Χαΐμ⁷ με έτος γεννήσεως το 1920, πιθανόν γιος του Χαΐμ Κοέν.

7^α. Έγγραφο το οποίον υπάρχει στο αρχείον Ν. Καββαδά.

8. Ωρισμένα συμπληρωτικά στοιχεία για την αίτηση του Α. Μάγιου και τη διαδρομή της, μεταξύ των αρμοδίων υπηρεσιών, από την Καστοριά στη Θεσσαλονίκη και πάλι στη Καστοριά. Ο ίδιος σημειώνει σε αυτήν: «Τυγχάνω εγγεγραμμένος εις τα μητρώα αρρένων του Δήμου Θεσσαλονίκης υπ’ αύξ. αριθμ. 380 και έτος γεννήσεως 1863». Στη σελίδα της αιτήσεως συμπληρώνεται: «Φέρεται εγγεγραμμένος ως Αβράμ Μάγιος παραγγελιοδόχος – σφραγίδα: Δήμος Θεσσαλονίκης, 24/4/1926». Στη πίσω σελίδα  του φύλλου υπάρχει το κείμενο: «επαναφέρεται προς τον κ. Πρόεδρο της Κοινότητος Καστορίας μετά του σχετικού πιστοποιητικού εγγραφής εν τοις παρ’ ημίν μητρώοις του Αβράμ Μάγιο δια την μεταδημότευσιν του οποίου ουδεμίαν αντίρρησιν έχομεν …» και με κόκκινο μολύβι συμπληρώνεται, τελικώς, στη Καστοριά: «Ενεγράφη Δημοτολόγιον υπ’ αύξ. αριθμ. 571».

Δημότης πλέον Καστορίας περιλαμβάνεται στον Εκλογικό Κατάλογο του 1927 με τα στοιχεία: «Μάγιος Αβραάμ [του] Σαμουήλ, 1869, αργυραμοιβός».

8^α. Θα σημειώσω και τον Μάγιο Αβραάμ του Ισαάκ, γεννημένο το 1857 για τη λέξη με την οποία δηλώνεται το επάγγελμά του: «γυρολόγος». Επί πλέον, υπάρχει και ο Μάγιο[υ] Αβραάμ του Δαυΐδ, έμπορος,  και μέλος του Εμπορικού Συλλόγου Καστορίας.

9. υπογράφει ως Πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητος Καστορίας σε έγγραφο (του αρχείου Ν.Κ.)  με ημερομηνία 17 Απριλίου 1929.

10. Θρασύβουλος Παπαστρατής, Στάχτες και δάκρυα στη λίμνη…Ιστορία των Εβραίων της Καστοριάς, Αθήνα, «Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδος», 2010-5770, σ.100.

10β-10γ. Έγγραφο του αρχείου Ν. Καββαδά.

11. «Καστορία»,  αριθμός φύλλου 764/24 Ιουλίου 1938. Ο προϋπολογισμός των εργασιών ανέρχεται στο ποσόν των 82.000 δραχμών.

12. Καστοριανή Ζωή, αριθ.φύλλου 60/1.8.1935.

12^α. Έγγραφο το οποίον υπάρχει στο αρχείον Ν. Καββαδά

13. «Καστοριανή Ζωή», έτος Β΄, αριθμός 79/19 Δεκεμβρίου 1936

14. «Καστορία», έτος Β’, αριθμός 65/4 Μαΐου 1924.

15. Στο επιστολόχαρτο της επιχειρήσεως (του έτους 1932) το επίθετο είναι Κονφίνο και στους Εκλογικούς Καταλόγους Κονφίνου, Κοφίνου και Κομφίνος αντιστοίχως για τον καθένα από τους 3 άνδρες της οικογενείας. [Κομφίνος Χαήμ του Βενιαμίν, 1901, Παράρτημα 1933 – Κοφίνου Ιωσήφ του Βενιαμίν, 1904, Εκλογικός κατάλογος του 1927]

16. «Καστοριανή Ζωή», αριθ. φύλλου 15/7.9.1935: «Ανεχώρησεν εις Βιέννην ο φοιτητής της ιατρικής κ. Τζιούλης Κοέν.» και αριθ. φύλλου 67/26/9/1936: «Αφίκετο εκ Θεσ/νίκης ο ιατρός κ. Ζιουλ Κοέν».

17. «Καστορία», αριθ. φύλλου 767/14.8.1939: «απολυθείς των τάξεων του στρατού αφίκετο ο έφεδρος ιατρός κ. Ζιουλ Κοέν. Ο κ. Κοέν θα εγκατασταθή εν Θεσσαλονίκη προς εξάσκησιν του ιατρικού  του επαγγέλματος.». Στο ίδιο φύλλο της «Καστορίας» δημοσιεύεται και η διαφήμιση: «ιατρός Ζιούλης Κοέν, διπλωματούχος Πανεπιστημίου Βιέννης, δέχεται εις το Νοσοκομείον Χιρς Θεσσαλονίκης. Τέρμα τραμ Λεωφόρου Στρατού.».

18. Πανελλήνιος Οδηγός Εμπορίου και Βιομηχανίας 1951, χ.χ., έκδοσις και ιδιοκτησία Αντων. Παπαδοπούλου & Σια, σ.736.

19. Αρχιμανδρίτης Νικηφόρος Μανάδης, Εορδαία ένας αιώνας, Πτολεμαΐδα, «Δήμος Πτολεμαΐδας», 2000, σ.368, μεγάλο σχήμα.

20. Είναι μάλλον βέβαιον ότι τα Καταστατικά των Εμπορικών Συλλόγων της επαρχίας «αντιγράφουν» εκείνα των μεγαλυτέρων πόλεων  και αυτά των Συλλόγων της Μακεδονίας πολύ πιθανόν βασίζονται στο Καταστατικόν ενός παλαιότερου Εμπορικού Συλλόγου γειτονικής πόλεως ή σε αυτό του Εμπορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης.

21. Πουλιόπουλος Λεωνίδας, Ιστορική εξέλιξη της γουνοποιΐας και ο ρόλος της Καστοριάς, Καστοριά, 1994, σ.106.

22. Αρχιμανδρίτης Νικηφόρος Μανάδης, ό.π.  - στο κείμενο του Γεωργίου Παλαμιώτου με τίτλο: «Γεωργία και κτηνοτροφία εν τη περιφερεία (καζά) Καϊλαρίου 1913». 

Εικόνα 6. Επιστολόχαρτα χριστιανών και εβραίων εμπόρων της Καστοριάς, προπολεμικά.

Εικόνα 7. Επιστολόχαρτα εβραίων και χριστιανών εμπόρων της Καστοριάς, προπολεμικά.

Εικόνα 8. Αγγελία μετατροπής της Εταιρείας David Rousso & Fils στη διάδοχο Εταιρεία με την επωνυμία Fils de David Rousso, 1921, δίφυλλο.

Εικόνα 9. Δύο διαφημιστικές κάρτες εβραίων εμπόρων της Καστοριάς, των οποίων το πίσω καθαρό μέρος χρησιμοποιήθηκε, κατά την διάρκεια της Εαμοκρατίας, ως χαρτί γραφής.

 

Ψαλμός 136, 5-6 τω Δαυΐδ Ιερεμίου
ἐὰν ἐπιλάθωμαί σου, Ιερουσαλήμ, ἐπιλησθείη ἡ δεξιά μου·

κολληθείη ἡ γλῶσσά μου τῷ λάρυγγί μου, ἐὰν μή σου μνησθῶ, ἐὰν μὴ προανατάξωμαι τὴν Ιερουσαλημ ἐν ἀρχῇ τῆς εὐφροσύνης μου.

 

Βλυχό – Λευκάδος, Φθινόπωρο 2023