Σάββατο 22 Δεκεμβρίου 2012

Θεσσαλονίκη: Κατοχή και Εβραίοι - Εβραιόπαιδες [71] των Παιδικών Συσσιτίων Αγίας Τριάδος [1942 – 1943]


Μνήμη των Εβραιοπαίδων και της Ερατούς Π. Κοντού




Η σελίδα του καταστίχου, πριν τις εγγραφές του έτους 1943









Το εξώφυλλο














Το βιβλιάριο Εθελοντού Βοηθού του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού
και η κάρτα - επισκεπτήριο
της Ερατούς Π. Κοντού






Στα Παιδικά Συσσίτια Εστίας Εμποροβιομηχάνων Αγίας Τριάδος σιτίζονται καθημερινά 550 με 600 παιδιά, αγόρια και κορίτσια, από το 1942 έως το 1944.

Ανάμεσα σε  αυτά, περισσότερα από 70 είναι ελληνόπαιδες εβραίοι, τα ονοματεπώνυμα των οποίων φαίνονται στον παρακάτω πίνακα μαζί με το επάγγελμα του πατρός των και τις διευθύνσεις των κατοικιών τους. Μόνον που αυτοί σιτίζονται από το 1942 έως τις αρχές του 1943.

Υπεύθυνη του Συσσιτίου είναι η εθελοντής αδελφή του Ε.Ε.Σ. Ερατώ Π. Κοντού, μετέπειτα σύζυγος του δικηγόρου Γεωργίου Μέλλου. Στο Βιβλιάριον της Εθελοντού Βοηθού του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού και στο διάστημα 1942 – 1944, σημειώνεται για την Ερατώ, και υπογράφεται από τον Πρόεδρο της Επιτροπής Εμποροβιομηχανικού Παιδικού Συσσιτίου: «Προϊσταμένη Παιδικής Εστίας Αγίας Τριάδος Εμποροβ. Παιδ. Συσσιτίων κατά την έναντι διάρκειαν [1942-1944] η αδελφή του Ε.Ε.Σ. Ερατώ Κοντού προσεφέρθη εθελοντικώς και ανέλαβε την Εστίαν Παιδικών μας συσσιτίων της αγ. Τριάδος. Εις τας αμέτρους, πολυμόρφους και μητρικάς αυτής φροντίδας, οφείλεται η δια της Εστίας ταύτης διάσωσις εκατοντάδων Ελληνοπαίδων δια της συνειδητής παρακολουθήσεως τούτων παρά της ειρημένης αδελφής τόσον από απόψεως επισιτιστικής όσον και από υγειονομικής τοιαύτης».

Από τα τέσσερα πολυσέλιδα Κατάστιχα με τα ονοματεπώνυμα των σιτιζομένων παίδων διαβάζω και αντιγράφω ονόματα εβραιοπαίδων: Αλμπέρτος, Μαρσέλ, Πέπο, Ελί, Ιωσήφ, Ζακ, Σαμουέλ, Ίνο, Τζάκο… και ακόμα Εριέττη, Αλέγρα, Μυριάμ, Στέλλα, Νταίζη, Μάττη, Ρασέλ, Λούτσια, Έττυ, Σαρρίκα…

Μέχρι και στις 12 Μαρτίου 1943 τρέχουν, παίζουν, χτυπούν, κλαίνε και γελούν, θυμώνουν, μελαγχολούν μαζί με τα άλλα παιδιά, της ίδιας πάνω κάτω ηλικίας και από την ίδια περιοχή, που και αυτών τα ονόματα είναι γραμμένα στο κατάστιχο των Συσσιτίων. Μέχρι στις 12 Μαρτίου. Γιατί την επομένη σημειώνονται μόνον οι χριστιανοί παίδες που παίρνουν συσσίτιο. Οι εβραίοι διαγράφονται: περνάει μία γραμμή πάνω από το ονοματεπώνυμο και στο λευκό που μένει μέχρι την άκρη της σελίδας σημειώνεται για τον καθένα και την καθεμία: «Μετατίθεται εις Εστίαν Ματανώθ». Έτσι τους είπαν και αυτό έγραψαν. «Εις Εστίαν Ματανώθ». Στις 13 Μαρτίου. Γιατί στις 15 Μαρτίου έφευγε ο πρώτος συρμός για τις εστίες...

Δεν ήταν καθόλου εύκολο να εγγραφεί ένα παιδί σε κάποιο από τα συσσίτια που δημιουργήθηκαν τότε, καθώς οι δυνατότητες όσων έδρασαν υπήρξαν συγκεκριμένες, ενώ ο αριθμός αυτών που υπέφεραν μεγάλωνε και περίσσευε. Η πείνα και οι ασθένειες απειλούσαν με αφανισμό τους πολίτες και οι γονείς προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να στηρίξουν και να διασώσουν, κυρίως, τα τέκνα τους.

Οι Εβραίοι από την αρχή της Κατοχής είχαν συγκεκριμένους λόγους να  ανησυχούν περισσότερο από τους χριστιανούς για την τύχη τους και ταυτοχρόνως, προκειμένου να βοηθήσουν τα παιδιά τους, έπρεπε να προσπαθήσουν πολύ περισσότερο από τους άλλους συμπολίτες τους. Μάλλον κέρδιζαν την κάθε μέρα, πιστεύοντας πως θα τα καταφέρουν και στο τέλος θα σωθεί η Κοινότητα, θα σωθεί η οικογένεια του καθενός και  θα διασωθούν οι νέοι βλαστοί με τα αρχαία ονόματα του Ισραήλ ή τα παλαιά ονόματα των Σεφαραδιτών. Το ίδιο ασφαλώς θα πίστευε και η Ερατώ, απόλυτα αφοσιωμένη στην προσπάθεια της να βοηθήσει, όσο μπορεί, για να κρατηθούν στην ζωή εκατοντάδες παιδιά. Έτσι στο τέλος της Κατοχής θα ήταν βέβαιη (και ικανοποιημένη) πως βοήθησε να σωθεί ένα πλήθος αγοριών και κοριτσιών των οποίων οι  οικογένειές  κατοικούσαν στην ίδια περιοχή με την δική της οικογένεια: στην Αγία Τριάδα, την γειτονιά της. Και μέσα σε αυτά πίστευε πως «εσώθησαν» περισσότεροι από εβδομήντα εβραιόπαιδες, ομοίως παιδιά της γειτονιά της και αυτά.

Σημειώσεις.

1. Τα Παιδικά Συσσίτια Αγίας Τριάδος δημιουργήθηκαν κατόπιν κοινής αποφάσεως του Εμπορικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης, του Συνδέσμου Βιομηχάνων Μακεδονίας και του Εμπορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης. Την κεντρική ευθύνη είχε η συσταθείσα Επιτροπή Εμποροβιομηχανικού Παιδικού Συσσιτίου με πρόεδρο τον Στ. Γρηγοριάδη. Φαίνεται ότι η πρώτη ημέρα λειτουργίας των είναι η 5η Απριλίου 1942 και τα σωζόμενα Κατάστιχα με τις Καταστάσεις των σιτιζομένων καλύπτουν το διάστημα Απρίλιος 1942 – Δεκέμβριος 1943 (λείπουν των μηνών Σεπτεμβρίου και Οκτωβρίου 1942 και του Ιουλίου 1943 – εάν τα συσσίτια λειτούργησαν αυτόν τον μήνα).

2. Εσώθησαν 4 Κατάστιχα - «Ε.Ε.Σ. Παιδικά Συσσίτια Αγ. Τριάδος * Κατάστασις Συττιζομένων». Φαίνεται ότι κάποιος[-α] από τους εργαζομένους στα Συσσίτια προετοίμαζε κάθε φορά το Κατάστιχο: έγραφε τα ονοματεπώνυμα των σιτιζομένων με αλφαβητική σειρά (σε γενικές γραμμές) και «χαράκωνε» καθέτως τις σελίδες, σημειώνοντας στο επάνω μέρος με αριθμούς, τις ημέρες ενός ή δύο μηνών. Έτσι κάθε μέρα σημειώνονται όσοι προσέρχονται να πάρουν το συσσίτιο και στο τέλος αθροίζεται το σύνολον. Αντέγραψα τα ονοματεπώνυμα, και τα στοιχεία για το καθένα παιδί, από το Κατάστιχο με τους σιτιζομένους κατά τους μήνες Νοέμβριο – Δεκέμβριο 1942. Ο δεύτερος αριθμός δίπλα στον αύξοντα είναι ο αύξων αριθμός του Καταστίχου. Επομένως, υπάρχουν 61 εβραιόπαιδες σε σύνολο 619 περίπου ελληνοπαίδων. Οι άλλοι 10 προστίθενται από την επομένη Κατάσταση των μηνών Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου 1943 και ο αριθμός της αγκύλης είναι ο αριθμός μητρώου που έχει τώρα το κάθε παιδί. Έτσι οι αδελφοί Αμπαστάδο γίνονται δεκτοί στις 18 Δεκεμβρίου 1942 και αρχίζουν να συμμετέχουν στο συσσίτιο από τις 5 Ιανουαρίου 1943, ενώ ο Αλμπέρτος Ναμίας αρχίζει στις 23 Φεβρουαρίου 1943, λίγες μόνον ημέρες πριν διακοπεί η σίτιση από την Εστία όλων αυτών των παιδιών.

3. Στην πρώτη κατάσταση του μηνός Απριλίου 1942 οι εβραιόπαιδες είναι συνολικά 7, τρείς ξεκινούν σχεδόν από την αρχή [6 Απριλίου] και τέσσερες προστίθενται στις τελευταίες ημέρες του Απριλίου. Επτά παιδιά προστίθενται τον επόμενο μήνα Μάϊο και με αυτό τον τρόπο συμπληρώνεται ο συνολικός αριθμός [71] έως τις 23 Φεβρουαρίου 1943. Από τα παιδιά μία, η Αλέγρα Μ. Αγιάς, απουσιάζει από τις 11 Νοεμβρίου έως και την 26 Δεκεμβρίου, προσέρχεται τις τέσσερες τελευταίες ημέρες [27-31/12] και διαγράφεται από τον Ιανουάριο με απλή σημείωση τριών λέξεων: «Ασθενής Τύφος Απεβίωσε». Δύο κορίτσια, η Νταίζη Αλμαλέχ και η Ελβίρα Σουλέμα διαγράφονται τον Ιανουάριο, η πρώτη επειδή απουσιάζει αδικαιολογήτως και η δεύτερη επειδή πάσχει από τραχώματα. Ακόμη ένα κορίτσι η Μαρίκα Ουζιέλ έρχεται, με απουσίες, έως την 19η Φεβρουαρίου και από την αρχή του Μαρτίου «Διαγράφεται [επειδή] απουσιάζει αδικαιολογήτως». Επίσης από την αρχή του Νοεμβρίου διαγράφεται ο Ισαάκ Σαλτιέλ επειδή και αυτός συνεχώς απουσιάζει. Η περιοχή της Αγίας Τριάδος κατοικείται, τότε, πυκνά από εβραϊκές οικογένειες και ο αριθμός των 71 παιδιών τους τα οποία συμμετέχουν στα συσσίτια της Εστίας δεν αντιστοιχεί στην αναλογία πληθυσμού  εβραίων και χριστιανών της περιοχής. Η εκτίμησή μου όμως είναι ότι, στις συνθήκες της εποχής, η παρουσία αυτών των παιδιών στα «χριστιανικά» συσσίτια της Εστίας αποτελεί ένα καλό σημάδι για τους υπευθύνους της Εστίας αλλά και για την Ερατώ Κοντού, την επί τόπου υπεύθυνον των συσσιτίων, η οποία ζούσε στην περιοχή και εγνώριζε καλύτερα τους ανθρώπους της (εβραίους και χριστιανούς) και τις συνθήκες της καθημερινής τους ζωής.

4. Εκτός από τα 4 Κατάστιχα σώθηκαν και μερικά σημειώματα σχετικά με την λειτουργία της Εστίας. Σε ένα από αυτά, η Ερατώ προτείνει 6 ονόματα παίδων (ίσως το μόνο σημείωμα με δική της πρόταση η οποία, φυσικά, έγινε αποδεκτή)  και τα αντιγράφω: Ταμπώχ Λουλού, 1930 * Ταμπώχ Έλλη, 1935 * Δημητρίου Κώστας, 1930 * Δαλκαράνη …. , 1936 *  Μουγιάλου Τασούλα, 1932,  * Πιτυλών Σιντό, 1934. Στο σημείωμα αυτό,  καθώς και σε μία «Συμπληρωματική Κατάσταση» με  περισσότερα από 150 ονοματεπώνυμα σημειώνεται και το έτος γεννήσεως των παίδων. Τα ακραία έτη γεννήσεων είναι τα έτη 1929  και 1936, αλλά η πλειοψηφία των παίδων γεννήθηκε ανάμεσα στα έτη 1930 και 1933. Στην Εστία δηλαδή σιτίζονται αγόρια και κορίτσια ηλικίας από 7 έως 14 ετών, κυρίως όμως 11 έως 14 ετών. Σώθηκε επίσης δίφυλλος «Κατάλογος» με γραμμένες δύο στήλες: «Σόλες» και «Παπούτσια». Περιέχονται 24 ονοματεπώνυμα παίδων στην πρώτη στήλη και 209 στην δεύτερη. Ανάμεσα στα ονόματα της δεύτερης υπάρχουν και 24 ονοματεπώνυμα εβραιοπαίδων. Ο Κατάλογος είναι γραμμένος με μελάνι και δίπλα σε αρκετά ονόματα σημειώνεται με μολύβι ένας αριθμός – το νούμερο των παπουτσιών που φορούσε το συγκεκριμένο παιδί. Τα ονόματα των εβραιοπαίδων διαγράφονται  όλα με μολύβι, γεγονός που σημαίνει ότι ο Κατάλογος πρέπει να συμπληρώθηκε στο τέλος του 1942, αλλά η διανομή των υποδημάτων να πραγματοποιήθηκε μετά τις 12 Μαρτίου 1943, μετά δηλαδή από την οριστική διακοπή της σιτίσεως των εβραιοπαίδων.

5. Ακόμη δύο «Ισραηλιτόπαιδες», οι αδελφοί Αμπαστάδο Ίνο και Ιάκωβος [1930 και 1934], προτείνονται και γίνονται δεκτοί στις 18 Δεκεμβρίου 1942, έξι μήνες μετά τον Ιούλιο (και το Σάββατο της Πλατείας Ελευθερίας) και μόνο ένα μήνα πριν από τον κρίσιμο Φεβρουάριο του επομένου έτους 1943. Αυτόν τον Δεκέμβριο έγινε το σημαντικότερο γεγονός του έτους για την Θεσσαλονίκη: η καταστροφή του Νεκροταφείου της Εβραϊκής Κοινότητος. Τον Φεβρουάριο καταφτάνουν από το Βερολίνο οι D. Wisliceny και A. Brunner και εγκαθιστούν το στρατηγείο τους στην περιοχή της Αγίας Τριάδος [Βελισσαρίου 42]. Αμέσως τίθενται σε εφαρμογή οι Φυλετικοί Νόμοι και με σπουδή ετοιμάζεται το διαμετακομιστικό γκέτο Χιρς, προκειμένου να εφαρμοσθούν όσα είχαν προγραμματισθεί.

6. Στην Κατάσταση, και στην ένδειξη επάγγελμα πατρός, φαίνεται το επάγγελμα του πατρός για τα 56 παιδιά από τα 71 συνολικά. Δύο αδέρφια η Μαίρη και ο Ελί Δαβ. Γκελεδή είναι θύματα πολέμου: ο πατέρας τους, Δαβίδ Γκελεδή, έπεσε, προφανώς, στον πόλεμο της Αλβανίας. 9 παιδιά είναι ορφανά και ο πατέρας άλλων 15 είναι άνεργος. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι οι γονείς των παιδιών  ασκούσαν αυτή την περίοδο τα αναγραφόμενα επαγγέλματα τους όπως: καπνοπώλης, κρεοπώλης, καπνεργάτης, μικροπωλητής κ.λ.π. Σημειώνω τέλος, για να το τιμήσω, το επάγγελμα του πατέρα της Χανόκα Χανανέλ: παλιατζής, όπως, σε ένα σημαντικό μέρος, είναι και το δικό μου και όπως ήταν το επάγγελμα που κατεξοχήν ασκούσαν εβραίοι στην προπολεμική Θεσσαλονίκη.

7. Τέλος, για να υπάρξει μία εικόνα του μεγέθους των συσσιτίων της Εστίας σημειώνεται ότι τα συσσίτια της Εκκλησίας με επί κεφαλής τον αρχιμανδρίτη Λεωνίδα Παρασκευόπουλο [πατέρα Λεωνίδα], που άρχισαν να λειτουργούν τον Φεβρουάριο του 1942, ξεκίνησαν με επτά μαθητές για να φτάσουν, όπως έχει γραφεί, στις 7000 σιτιζομένους μαθητές, φοιτητές και εργαζομένους, αγόρια και κορίτσια. Αλλά και η Matanot la Evyionim [δηλαδή η Ματανώθ που αναφέρεται στα Κατάστιχα της Εστίας] - τα συσσίτια τα οποία ίδρυσε η εβραϊκή «Συντονιστική Επιτροπή Έργων Πρόνοιας» στις αρχές του 1942, ξεκίνησαν με 200 σιτιζόμενα παιδιά για να φτάσουν, λίγο αργότερα, τα 2000. Στην Εστία άρχισαν να σιτίζονται στις πρώτες ημέρες του Απριλίου 1942 περίπου 300 παιδιά για να περάσουν στο τέλος του μηνός τα 530, ένας εξαιρετικά σημαντικός αριθμός παιδιών δηλαδή υποστηρίζεται με καίριο τρόπο από τα Συσσίτια της Εστίας Εμποροβιομηχάνων Αγίας Τριάδος αυτήν την περίοδο.

8. Συγκεντρωμένα στοιχεία – πρόσωπα και γεγονότα της εποχής μπορούν να βρεθούν, μεταξύ άλλων, και στο κείμενο της κ. Ρένας Μόλχο: «Προβλήματα ένταξης της Γενοκτονίας στη συλλογική εθνική μνήμη: Η περίπτωση της Θεσσαλονίκης». Σημειώνω επίσης την διατριβή της κ. Μαρίας Καβάλα: «Η Θεσσαλονίκη στη Γερμανική Κατοχή (1941-1944): Κοινωνία, οικονομία, διωγμός Εβραίων»,  Ρέθυμνο, 2009 στην οποία περιέχεται και το κεφάλαιο: «Παιδικά συσσίτια και μέριμνα επισιτισμού». Και τα δύο κείμενα είναι προσβάσιμα στο διαδίκτυο.

9. Τα κατάστιχα και το άλλο υλικό ανήκουν στο αρχείο του υιού μου Νέστορος Καββαδά, ο οποίος με βοηθά με την παρουσία και τα λόγια του στη σύνταξη των μικρών αυτών κειμένων. Με ποικίλους τρόπους βοηθά και η κ. Ζωή Πολυζοπούλου, την οποία θέλω ιδιαιτέρως να ευχαριστήσω.





Κατάστασις   Εβραιοπαίδων σιτιζομένων στην Εστία Εμποροβιομηχάνων Αγίας Τριάδος
1[3]Αβραάμ Μ[ωυΐς] ΕριέττηεργάτηςΑετοράχης 24
2[4]Αγιάς Μωσέ [Μοσσέ] ΑλέγραυπάλληλοςΣυν/σμ. [=Συνοικισμός] 151 αρ.86[1/43] Ασθενής Τύφος Απεβίωσεν
3[5]Αγιάς Μωσέ [Μοσσέ] ΜυριάμΣυν/σμ. [=Συνοικισμός] 151 αρ.86
4[34]Αλλαλούφ Ιωσ. ΣτέλλακρεοπώληςΚαραϊσκάκη 2
5[35]Αλμαλέχ Χαΐμ Νταίζηυπάλληλος ΛηξιαρχείουΜπιζανίου 50[1/43] Διαγράφεται αδικαιολογήτως απουσιάζει
6[36]Αλτσέχ Ηλ. Ραφαήλυπάλληλος Υφανέτ [=εργάτης]Παπάφη 16
7[52]Άντζελ Λ[εών] Ντόλληεργάτης [=άνεργος ηλεκτρολόγος]Θεαγ. Χαρίσση 137
8[53]Άντζελ Λ[εών] ΜάττηεργάτηςΘεαγ. Χαρίσση 137
9[62]Αρριρέ Γαβρ. ΑλμπέρτοςψαρράςΚατσιμίδη 29
10[63]Ασέρ Ιωσ[ήφ] ΜαρσέλυπάλληλοςΣαδή Λεβή 17
11[67]Αττάς Αβρ. Εστέρδιευθυντής εκπαιδευτηρίων ΚαζέςΑθαν. Διάκου 45
12[75]Βαρσάνο Βιδ. ΠέποορφανόςΓαμβέττα 62
13[83]Βεϊσσή Αβρ. ΣολομώνκαπνεργάτηςΑετοράχης 17
14[122]Γκατένιο Ισ. ΤζαίνηορφανήΕδμ. Ροστάν 15
15[123]Γκελεδή Δαβ. ΜαίρηΘύμα πολέμουΚωνσταντινουπόλεως 24
16[124]Γκελεδή Δαβ. ΕλίΚωνσταντινουπόλεως 24
17[167]Ζαραγιά Μπ. ΝταίζηάνεργοςΣπάρτης 13
18[186]Ιωσσέφ Σαμ[ουήλ] ΙσαάκορφανόςΜακεδονίας 10
19[[187]Ιωσσέφ Σαμ[ουήλ] ΛεβήΜακεδονίας 10
20[246]Κοέν Μ. Ιωσήφυπάλληλος ποτοποιείουΠαρασκευοπούλου 43
21[247]Κοέν Μ. ΡασέλΠαρασκευοπούλου 43
22[285]Λεβή Λεών ΈλλητελωνειακόςΜιαούλη 76
23[286]Λεβή Ησαΐα ΙσαάκμικροπωλητήςΓαμβέττα 3
24[320]Ματαλόν Ι[ακώβ] Μόρδο [=Μόρντο]καστανάςΦ.Ο. αρ.2
25[321]Ματαλόν Ι[ακώβ] ΝτόραΦ.Ο. αρ.2
26[322]Ματαλόν Μαρ. ΡιρήΕ.Ζ.Θ.Αμαλίας 9
27[351]Μπαρούχ Ααρ. ΙσαάκυπάλληλοςΣυν/σμός [=Συνοικισμός] 151/129
28[358]Μπενσουσάν Ιωσ. Ζακ [Ισαάκ]ΗλεκτρολόγοςΚωνσταντινουπόλεως 61
29[359]Μπενσουσάν Ιωσ. ΑβραάμΚωνσταντινουπόλεως 61
30[360]Μπενφοράδο Σαμ ΠέποάνεργοςΣερρών 12
31[373]Μορδοχάι Μεντές ΙωνάςάνεργοςΓαμβέττα 3
32[374]Μορδοχάϊ Μεντές ΛούτσιαΓαμβέττα 3
33[374α]Ναάρ Σολ. ΑλίςμικροπωλητήςΑρχ. Μουσείου 27
34375]Ναάρ Ιωσ[ήφ] Μπέρτα [Αλμέρτα]ορφανήΛ[εωφόρος] Στρατού 23
35[379]Ναχμίας Ισ. ΑλμπέρτοςορφανόςΙωαννίνων 21
36[397α]Νισίμ Δ[αυϊδ] Σολομών[γαλατάς]Θ[εαγένους] Χαρίσση 69
37[397β]Νισίμ Δ[αυϊδ] ΣαμπετάϊΘ[εαγένους] Χαρίσση 69
38[402]Ουζιέλ Μωυΐς ΜαρίκαυποδηματοποιόςΓαμβέττα 15[3/43] Διαγράφεται απουσιάζει αδικαιολογήτως
39[470]Παπουσάδο Μ. ΡίταάνεργοςΒ[αρώνου] Χιρς (Λαμίας 4)
40[471]Παπουσιάδης Μ. ΙάκωβοςΒ[αρώνου] Χιρς (Λαμίας 4)
41 [472]Παπουσιάδης Μ. ΙσαάκΒ[αρώνου] Χιρς (Λαμίας 4)
42[482]Πιτιλόν[ών] Συντ[δ]. ΜωυΐςεργάτηςΠερδίκα 46
43[505]Σαδή Ι. ΑσσέρορφανόςΓαμβέττα 11
44[506]Σαδή Ι. ΑβραάμορφανόςΓαμβέττα 11
45[507]Σαλαμών Σ. ΣαμουέλΚαφετζής [=ιδιοκτήτης καφενείου]Περδίκα 11 [ή Περδίκα 81]
46[508]Σαλτιέλ Σ. ΛίναάεργοςΣερρών 18
47[509]Σαλτιέλ Χασδάϊ ΙσαάκΧορτατζήδες 9Αδιαγράφεται συνεχώς απουσιάζει
48[510]Σάμπη[ς] Δ. ΑττόνάεργοςΠερδίκα 99
49[526]Σουλέμα Δαβ. ΕλβίραφαρμακοποιόςΑθηνών 6[1/43] Διαγράφεται πάσχει από τραχώματα
50[527]Σουλέμα Δαβ. ΝταίζηΑθηνών 6
51[552]Στουμς Ι. ΣαρρίκαάνεργοςΚατσιμίδη 27
52[560β]Σαντόκ Υβόνη[ορφανή;][Εθελοντών ΙΙ]
53[561]Ταμπώχ Ηλ[ία] ΛουλούάνεργοςΑθηνών 28
54[562]Ταμπώχ Ηλία  ΈλληΑθηνών 28
55[569]Τίβολλυ Ισ[αάκ] ΈττυκαπνοπώληςΣυν/σμ. [=Συνοικισμός] 151/44
56[614]Χαΐμ Ισ[αάκ] [Πιλή]διδάσκαλοςΣυν/σμ. [=Συνοικισμός] 151/20
57[615]Χαΐμ Ααρών ΜαργκόΘ. Χαρίσση 139
58[616]Χαΐμ Ααρών ΣαρράΘ. Χαρίσση 139
59[617]Χαλέουα Ι. ΔιαμάντωάεργοςΦ.Π. 12
60[618]Χανανά Λεων. Ευγενίαέμπορος ψιλικώνΓαριβάλδη 26
61[619]Χανανέλ Αρ. ΧανόκαπαλιατζήςΦ.Π. 19
62[22934]Αμπαστάδο Ίνο
63[22935]Αμπαστάδο Τζάκος
64[27052]Αλεβή Μ. ΡασέλΣαρανταπόρου 22
65[29351]Γιακοέλ Μωρίς
66[24750]Ελιέζερ Π. ΌροΘ. Χαρίσση 55
67[24751]Ελιέζερ Π. ΓιουδάΘ. Χαρίσση 55
68Λεβή [Ιακώβ] ΛεώνΣυν/σμός 151
69Ναμίας Ισ. ΝταίζηΙωαννίνων 21
70Ναμίας Μωσ. ΑλμπέρτοςΜπιζανίου 35
71[29346]Σαδή Ι. ΈλληΓαμβέττα 111